FTR Page 70

nu test ederken Hamstring etkisini engellemek için diz
fleksiyonda tutulur (fiekil 25.14). Primer adduktor, adduk-
tor longus kas>d>r.

Diz Muayenesi:

(Bak>n>z: Diz A¤r>s>

Nedenleri ve Diz Muayenesi)

Diz eklemi, üç eklemin birlefliminden oluflmaktad>r. Patel-
la ve femur aras>nda olan, patella femoral eklem, femur ve
tibia kondilleri aras>nda oluflan lateral ve medial tibiofemo-
ral eklemler ve onlar>n fibrokartilajinöz menisküslerdir.

Diz eklemi, eklem kapsülü, patella, medial ve lateral

kollateral ligamentler ve ön arka çapraz ba¤lar ve kaslar ta-
raf>ndan stabilize edilir. Kollateral ligamentler medial ve
lateral stabiliteyi, çapraz ba¤lar ise antero-posterior destek
ve stabiliteyi sa¤larlar.

Diz ekleminde, süperfisiyal prepatellar bursa, superfisi-

al ve derin infrapatellar bursa, distal medial platonun alt>n-
da pes anserin bursa, posterior medial semimembranöz ve
posterolateral gastroknemius bursalar bulunur. Palpasyon-
la; patella, bursalar, >s> art>fl>, hassasiyet araflt>r>l>r.

Diz eklemi fleksiyon, ekstansiyon ve rotasyon hareket-

lerini yapar. Dizin ekstansiyonu primer olarak kuadriseps
femoris kas> taraf>ndan, fleksiyonu ise hamstringler taraf>n-
dan sa¤lan>r. Biseps femoris kas> alt baca¤>n femur üzerin-
de eksternal rotasyonunu yapt>r>rken, popliteus ve semiten-
dinous kas> da internal rotasyonunu sa¤lar.

Diz hasta ayakta dururken ve yürürken de¤erlendirilir.

Genu varum, genu valgum ve genu rekurvatum deformite-
lerine bak>l>r.

Hasta, kilitlenme, boflalma ve tak>lma semptomlar> yö-

nünden sorgulanmal>d>r. Kilitlenme, dizin ekstansiyonu-
nun aniden yap>lamamas>d>r. Tak>lma hissi, hastan>n di-
zinde hissetti¤i subjektif bir kilitlenme hissidir. Hasta ek-
lemin normal EHA s>ras>nda anl>k kesinti hisseder, ancak
daha sonra tekrar hareket edebilir.

fiifllik veya atrofiler, asimetri, deformiteler inspeksiyon

s>ras>nda gözlenir. Patellan>n yeri (yüksek ya da laterale de-
viye olmas>) tespit edilmelidir. Popliteal bölge palpasyonla
muayene edilmeli, popliteal veya Baker kisti olup olmad>-
¤>na bak>lmal>d>r (3, 5, 20).

Hasta yatarken, fleksiyon ve ekstansiyon hareketleri yap-

t>r>lmal>, normal EHA'lar kontrol edilmelidir. Kuadriseps
femoris kas> atrofileri, kronik diz artritinin en önemli be-
lirtisidir. Dizin 15 cm üzerinden yap>lan uyluk çevresi öl-
çümleri, ile bu kas>n atrofileri de¤erlendirilir.

Diz ekleminde yayg>n flifllik genelikle eklem içinde s>-

v> art>fl>na (effüzyon) bagl> olur. Effüzyon testi ile dizde ek-
lem içi s>v> art>fl>na bak>lmal>d>r (3, 5).

Diz a¤r>s>n>n di¤er bir nedeni de patellafemoral eklem

anormallikleridir. (21) Q aç>s> spina iliaka anterior supe-
rior'dan patellan>n ortas>na çizilen çizgi ile patella ortas>n-
dan tuberkulum tibia'ya çizilen çizgi aras>ndaki aç>d>r. Pel-
visin ve dolay>s>yla Q aç>s>n>n genifl olmas> nedeniyle diz
a¤r>s> kad>n hastalarda daha s>kt>r.

Dizin normal hareket s>n>rlar> tam ekstansiyondan (0°)

120-135°lik tam fleksiyona kadar olmal>d>r. Diz instabili-
tesi valgus ve varus stresi uygulanarak ve çekmece testi kul-
lan>larak muayene edilebilir (20, 21).

Mc Murray testinde, hastan>n dizi tam fleksiyona geti-

rilir, hekim, bir eli ile diz eklemini sabitler. Di¤er el, ba-
ca¤> bilekten tutar ve alt baca¤> medial yönde rotasyon yap-
t>r>rken varusa do¤ru stres uygulanarak yap>l>r. Bu s>rada
oluflan a¤r>, medial meniskus y>rt>¤>n> düflündürür. Lateral
menisküsü test etmek için de, tibiaya lateral yönde rotas-
yon yapt>r>l>r ve valgus stresi uygulan>r.

Apley kompresyon testi ise, hasta yüzü koyun yatarken,

diz 90° fleksiyondayken uygulan>r. Muayene eden hekim,
femur üzerinde tibiaya medial yönde ve lateral yönde rotas-
yon yapt>r>rken, ayak taban>ndan afla¤>ya do¤ru bas>nç uy-
gular.

Kas testi, kuadriseps ve hamstring kaslar>n>n test edil-

mesini içerir.

Ayak ve Ayak Bile¤i Muayenesi:

(Bak>n>z:

Ayak-Ayak Bile¤i A¤r>lar> ve Muayenesi)

Gerçek ayak bile¤i eklemi mentefle tipi bir eklem olup, ha-
reketi plantar fleksiyon ve dorsifleksiyon ile s>n>rl>d>r. Ti-
bia ve fibulan>n distal uçlar> ve talusun gövdesinin proksi-
mal yüzü taraf>ndan oluflturulur. <çe dönme (inversiyon) ve
d>fla dönme (eversiyon) subtalar eklemde oluflur. Tibia ek-
lemin a¤>rl>¤> tafl>yan bölümünü olufltururken fibula, tibia-
n>n yan taraf> ile eklem yapar. Tibia ve fibülan>n malleolle-
ri afla¤> do¤ru eklemin a¤>rl>k tafl>yan k>sm>na do¤ru uza-
n>r ve talusun yüzleri ile eklem olufltururlar.

KISIM 3

Tan> ve De¤erlendirme Yöntemleri

328

fiekil 25.14

Gluteus maksimusun test edilmesi.