background image
n>n süresi hareket potansiyelininkinden uzundur. Bu özel-
lik sayesinde, bir hareket potansiyelinin neden oldu¤u sar-
s>n>n gevfleme dönemi tamamlanmadan önce, sarkolemma-
da ikinci bir hareket potansiyeli oluflturmak mümkündür.
ile sal>nan kalsiyum iyonlar>n>n tamam> sarkoplazmik reti-
kuluma geri pompalanmadan önce triad bölgesine ulafl>rsa,
yeni kalsiyum iyonlar>n>n sal>nmas>na ve henüz sarkoplaz-
mada bulunan iyonlara eklenmesine neden olur. Kalsiyum
iyonlar>n>n tamamen geri pompalanmalar>na, çapraz köp-
rülerin önce yavafllay>p sonra tamamen durmalar>na, miyo-
filamanlar>n ilk kas>lmadan önceki dinlenme konumlar>na
dönmelerine zaman b>rakmadan gelen yeni uyar> ile sal>nan
kalsiyum iyonlar>, çapraz köprü döngülerini tekrar h>zlan-
d>r>rlar. ile meydana gelen kas>lman>n olufltur-
du¤u gerim, ilk kas>lmadan arta kalan gerime eklenir. Ka-
s>lmalar>n sars> e¤rileri incelendi¤inde ikinci kas>lman>n,
birincinin gevfleme dönemi tamamlanmadan bafllad>¤> ve
birinci kas>lmadan daha yüksek bir tepe noktas> (ki bu nok-
ta gerimin maksimum düzeyini gösterir) oluflturdu¤u gö-
rülür. Bu etkiye, dalga birikimi (zamansal birikim) ad> veri-
lir. lman>n bafllang>çlar> aras>ndaki süre ne kadar k>-
sa olursa, yani iki sinir uyar>s> zaman içerisinde birbirleri-
ne ne kadar yak>n olurlarsa, kasa birinci kas>lmadan sonra
gevflemesi için tan>nan süre o kadar k>sa ve ikinci kas>lma-
n>n tepe noktas> o kadar yüksek olur (fiekil 14.14).
Bütün bir kasta, dalga birikiminin etkisini motor bi-
rim birikiminin etkisinden ay>rt edebilmek için, kullan>lan
uyar> fliddetinin maksimum motor birim birikimini sa¤la-
yan fliddete eflit veya bunun üzerinde olmas> gerekir. Bu
koflula uygun fliddetteki uyar>lar>n giderek artan frekans-
larla kasa verilmesi s>ras>nda elde edilen kay>t fiekil
14.15'te görülmektedir. Uyar> frekans>n>n kas>n mekanik
cevab>nda neden oldu¤u de¤ifliklikler befl bölümde incele-
nebilir:
A) Merdiven Olay>:
Kas, uzun bir dinlenme döneminden
sonra dalga birikimine neden olmayacak bir frekans ile
uyar>l>rsa, kas>lman>n kuvveti ilk kas>lmalar s>ras>nda gide-
rek artar. Her kas>lma kendisinden bir önceki kas>lmadan
daha kuvvetli olur. Kasa her kas>lmadan sonra tamamen
gevfleyecek kadar zaman tan>nd>¤> için kas>lma kuvvetinde-
ki bu art>fl dalga birikimi ile aç>klanamaz; ilk kas>lmalar ile
>s>nan kasta enzim aktivitesinin artmas>na ya da uzun bir
dinlenme dönemi s>ras>nda fazlas>yla azalan hücre içi kalsi-
151
BÖLÜM 14
n
Fizyolojisi
fiekil 14.14
Dalga birikimi: aras>ndaki süre ne kadar k>sa olursa
kuvvetin tepe noktas> o kadar yüksekte olur.
fiekil 14.15
Uyar> frekans>n>n kas>lma üzerindeki etkisi