background image
riosepsiyon program> uygulamak gerekir. Konservatif ola-
rak tedavi edilen omuz ç>k>¤> vakalar>nda a¤r> geçtikten,
tam hareket aç>kl>¤> ve kuvvet yerine konduktan sonra spo-
ra dönülebilir (4,5).
Akut Kas ve Tendon Kopmalar>
Saha De¤erlendirmesi
Kuvvetli bir kas>lman>n ard>ndan kas bölgesinde ani ve
fliddetli a¤r>n>n bulunmas> kas veya tendon kopmas>n> dü-
flündürür. Kuvvet aniden belirgin flekilde azal>r, bölgesel
a¤r>, flifllik, kas spazm> h>zla oluflur. Sporcunun müsabaka-
y> b>rakmas>, buz ve elastik kompresyon bandaj> sahadaki
semptomlar>n azalt>lmas>n> sa¤lar (4,5).
Tan>
Pektoralis majör, biseps brakinin uzun bafl>, subskapularis
ve di¤er "rotator manflon" kaslar>n>n ve tendonlar>n>n kop-
malar> görülebilir. Kas ve tendon boyunca yap>lacak pal-
pasyonda boflluk tespit edilebilir. <çe rotasyon s>ras>nda
kuvvet azl>¤> subskapularis kopmalar>n> flüphelendirmeli-
dir. Bu kaslar>n yapt>¤> hareketlerde kuvvet eksikli¤inin
görülmesi tan>y> kuvvetlendirir. Manyetik rezonans ve ul-
trason görüntüleme yöntemleri tan>n>n do¤rulanmas>na
yard>mc> olur (4,5).
Tedavi
Biseps tendonunun uzun bafl> kopmalar> d>fl>ndaki tüm
kopmalarda cerrahi tamir yap>lmas> gerekir. Biseps tendo-
nunun uzun bafl> kopmalar> s>kl>kla dejeneratiftir ve cerra-
hi tamir baflar>l> olmayabilir. "Rotator manflon" veya pek-
toralis majör tendon tamiri sonras> pasif hareket operasyon-
dan sonra bir an önce, aktif hareket ve kuvvetlendirme ise
6. haftada bafllat>lmal>d>r (4,5).
Spora Dönüfl
Bisepsin uzun bafl> rüptürü sonras>, sporcu a¤r> ve fliflli¤in
kaybolmas>n> takiben spora dönebilir. Yeterli iyileflmenin
ve kuvvetlendirmenin sa¤lanmas>na izin vermek amac>yla
birçok sporcu "rotator manflon" veya pektoralis tamirinden
sonra spora dönmek için 4-6 ay kadar beklerler (4).
Akromiyoklaviküler ve Skapuloklaviküler
Eklemde Ayr>lmalar
Saha De¤erlendirmesi
Akromiyoklaviküler ve anterior skapuloklaviküler eklemde
ayr>lmalar omuz üzerine düflmelerle oluflur. Posterior ska-
puloklaviküler eklemdeki ayr>lmalar benzer mekanizmalar-
la ya da do¤rudan eklem üzerine gelen darbelerle oluflabi-
lir. A¤r>n>n ciddiyeti yaralanman>n ciddiyeti ile iliflkilidir,
ancak sporcu müsabakaya devam edemez. Bölgesel hassasi-
yet ve deformite tan>ya götüren bulgulard>r. Saha de¤erlen-
dirmesi posterior skapuloklaviküler eklemdeki ayr>lmalar>
do¤rulayacak olursa acil kardiyopulmoner inceleme ve te-
davi gerekebilir. Yaralanma akromiyoklaviküler ya da an-
terior skapuloklaviküler eklemde ayr>lmay> düflündürüyor-
sa, de¤erlendirme tamamlanana kadar sarg>lama sporcuyu
rahatlatabilir (4,5).
Tan>
Fizik muayene ayr>lman>n yerini belirlemeye yard>mc>
olur. rilmesi testi akromiyoklaviküler ve skapuloklaviküler ek-
lem yaralanmalar>n>n teflhisi için yeterlidir. Akromiyokla-
viküler eklem yaralanmas>n>n ciddiyetini gözlemek için,
sporcunun oturur pozisyonda gevflek durumda durmas> sa¤-
lan>r, muayene eden kifli her iki kolu afla¤>ya do¤ru çeker,
yaralanan tarafta akromion ile distal klavikula aras>ndaki
boflluk gözlenir. Direkt radyografi ile akromiyoklaviküler
ve skapuloklaviküler ayr>lman>n yönü ve derecesi de¤erlen-
dirilebilir. Sternoklaviküler yaralanmalar>n direkt radyogra-
fi ile görüntülenmesi nispeten daha zordur, iyi bir görüntü-
leme için bilgisayarl> tomografiden yararlan>labilir. sistemi tam geliflmemifl sporcularda fizis k>r>klar> akromi-
yoklaviküler ve skapuloklaviküler ayr>lmalardan daha fazla
görülebilir. Bu k>k>rdak yap>lar 20 yafl>ndan sonra bile tam
kemikleflmeyebilir. Sporcunun yafl>na ba¤l> olarak, epifiz
hatt> direkt radyografide çok iyi gözlenemeyebilir (4,5).
Tedavi
Akromiyoklaviküler ayr>lmalar genellikle cerrahi ifllem ya-
p>lmadan tedavi edilir. Özellikle halterciler ve omuz koruyu-
cu malzeme giymek zorunda olan sporculardaki baz> evre III
dislokasyonlar cerrahi olarak tamir edilir. Sternoklaviküler
ayr>lmalar genellikle öne do¤rudur ve cerrahi ifllem yap>lma-
dan tedavi edilir. Posterior skapuloklaviküler eklemdeki ay-
r>lmalar akci¤er ve nöromüsküler yap>larla iliflkili olmas> ne-
deniyle cerrahi olarak redükte edilip sabitlefltirilir (4,5).
Akromiyoklaviküler ve anterior skapuloklaviküler ek-
lem ayr>lmalar> a¤r> izin verdi¤i ölçüde omuz kuvvetlen-
dirme programlar>yla tedavi edilir. Cerrahi olarak akromi-
yoklaviküler ve skapuloklaviküler eklem tamiri yap>lm>fl
vakalarda hareket ve kuvvetlendirme programlar>na baflla-
madan önce iyileflme için 4-6 hafta beklemek gerekir. cerrahi, isterse konservatif tedavi edilsin, yaralanma öncesi
düzeye eriflebilmek için 3-4 ayl>k bir kuvvetlendirme prog-
ram> gerekebilir (4,5).
Sahaya Dönüfl
Konservatif olarak tedavi edilen akromiyoklaviküler ve an-
terior skapuloklaviküler eklem ayr>lmalar>nda a¤r> izin ver-
KISIM 4
n
T>bbi Rehabilitasyonda Tedavi Yaklafl>mlar>
3460