histamin, nitrik oksit gibi a¤r>n>n di¤er kimyasal mediya-
törlerine karfl> duyarl>l>¤>n> artt>r>r (57). Ayr>ca PG'ler, spi-
nal düzeyde santral duyarl>laflmada da rol oynar. Spinal
kordun dorsal boynuzunda, COX-2 sürekli olarak eksprese
edilir ve inflamasyon s>ras>nda ekspresyonu artar (58).
COX2 spesifik inhibitörü SOA<<'lerin analjezik etkisi
azalm>fl BOS PG düzeyleriyle uyumlu bulunmaktad>r.
Antipiretik Etkileri
SOA<<'ler insanlarda ve deney hayvanlar>nda atefli etkin bir
flekilde bask>lar. PGE
2
'nin anterior hipotamusun preoptik
bölgesindeki termoregulatuar merkezi aktive edecek nöro-
nal sinyaller oluflturdu¤u ileri sürülmektedir (59).
Di¤er Terapötik Etkileri
Antitrombositik Etkileri
Aspirin ve klasik SOA<<'ler trombositlerdeki COX-1'i in-
hibe eder. Aspirin d>fl>nda, trombosit agregasyonunun in-
hibisyonu geri dönüflümlüdür ve trombosit içindeki ilac>n
konsantrasyonuna ba¤l>d>r. Aspirin, trombosit içindeki
tekrar sentezi mümkün olmayan COX-1'i asetiller. Trom-
bositlerdeki TxA2 yap>m>ndaki azalma sonucu trombosit
agregasyonu ve vazokonstrüktif etki, dolay>s> ile tromboza
olan e¤ilim azal>r. Düflük dozda aspirinin (80 mg) antiag-
regan etkisi, kemik ili¤i yeni trombositleri tekrar sa¤lay>n-
caya kadar 4-6 gün sürebilir. Aspirin, KV hastal>klar>n
ikincil korunmas>nda endikedir (60). KV hastal>k öyküsü
olmayan hastalarda, KV olaylar>n önlenmesinde aspirinin
rolü net de¤ildir. Bununla birlikte ABD'deki Preventive Ser-
vices Task Force'un yeni önerileri, koroner kalp hastal>¤> ris-
ki yüksek olan hastalar>n, düflük doz aspirin kullan>m>ndan
zarardan çok yarar görebilece¤i yönündedir (61). Aspirin
d>fl>nda herhangi bir SOA<<'nin trombotik KV olaylar>n
profilaksisi için etkin oldu¤u konusunda fikir birli¤ine va-
r>lamam>flt>r. Bununla birlikte son veriler ibuprofen gibi
baz> SOA<<'lerin, aspirinin koruyucu etkisini engelleyebi-
lece¤ini göstermektedir (62).
Terapötik Kanser Korunmas>
Epidemiyolojik çal>flmalar, SOA<<'lerin baz> kanserlerin
(özellikle kolon kanseri), karsinogenezini veya ilerlemesini
engelledi¤ine iflaret etmektedir (63) Klinik çal>flmalar, SO-
A<<'lerin ailesel adenomatöz polipozis'li (FAP) hastalarda
poliplerin gerilemesine neden olabildi¤ini göstermifltir
(64). SOA<<'lerin bu etkisinden COX-2 sorumludur. Çün-
kü insanlarda kolorektal kanserler, COX-2'yi afl>r> eksprese
ederler ve COX-2 spesifik inhibitörü SOA<<'lerin kullan>-
m> veya COX-2'nin genetik olarak eksikli¤i, FAP'in hay-
van modellerinde tümör yükünde anlaml> bir azalmayla
iliflkili bulunmufltur (49).
Sporadik kolorektal kanserin epidemiyolojik çal>flmala-
r>n> destekleyen iki prospektif randomize, plasebo kontrol-
787
BÖLÜM 52
n
Basit Analjezikler ve Steroid Olmayan Antiinflamatuvar
fiekil 52.2
Spesifik olmayan SOA<<'lerin kimyasal s>n>flar>na göre grupland>r>lmas>.