ne¤i gerekebilir. Semptomlar geçmezse steroid enjeksiyonu
yap>labilir. Fizik tedavi ve hidroterapi de genellikle tedavi-
de baflar> sa¤lar. Ancak tam iyileflme için 3-9 ay gerekebi-
lir (12,15-18).
cak semptomlar>n uzun sürebilece¤i unutulmamal>d>r (12).
rugby ve basketbol gibi sporlarda s>kl>kla görülür. Aya¤>n
yerde sabit ve dizin hiperekstansiyonda oldu¤u durumlar-
da valgus stresi ve eksternal rotasyon hareketinin birleflimi
genellikle ön çapraz ba¤ yaralanma mekanizmas>d>r. Ön
çapraz ba¤ yaralanmas> sonras>nda dizde saatler içinde ka-
nama ve hemartroza ba¤l> oluflan flifllik ve a¤r> sporcunun
spora devam edememesine neden olur. Ön çapraz ba¤ yara-
lanmalar>na k>k>rdak hasar>, menisküs ve di¤er ba¤ yara-
lanmalar> efllik edebilir. Klinik muayene sonras> kanama-
n>n durdurulmas> için kompresyon ve so¤uk bandaj uygu-
lanmal>, ard>ndan dinlenme, so¤uk, kompresyon ve ekstre-
mitenin kald>r>lmas> tedavisine geçilmelidir (19-21).
klinik muayeneyle konabilir. Ön çapraz ba¤ kopmas> tam
ya da parsiyel olabilir. S>kl>kla efllik eden yaralanmalarla
birlikte semptomlar ve bulgular de¤ifliklik gösterebilir.
tibia yap>flma yerinde kopma k>r>klar> gözlenebilir. Vakala-
r>n ço¤unda hemartroz bulunur. Parsiyel kopmalar d>fl>nda
Lachman ve öne çekmece testleri genellikle pozitif sonuç
verebilir. Ancak bu testlerin yap>labilmesi için sporcunun
gevflemifl olmas> gerekir. Afl>r> hemartroz, afl>r> a¤r> ve kas
spazm> klinik testlerdeki bulgular> gizleyebilir. Ço¤unluk-
la klinik muayene, manyetik rezonans görüntüleme yön-
temlerinden daha de¤erlidir. Ancak s>kl>kla di¤er yaralan-
malarla birlikte olmas> nedeniyle manyetik rezonans gö-
rüntüleme gerekebilir.
için direkt radyografi ile görüntüleme de gerekebilir. Yine,
ön çapraz ba¤ yaralanmalar>, menisküs, iç yan ba¤, postero-
medial ve posterolateral yap>lar, arka çapraz ba¤ ya da di-
¤er yumuflak doku yaralanmalar> ile birlikte oluflabile¤i
için ayr>nt>l> tan> konmas> güçleflebilir (19-21).
daha ileri yaralanmalar>n oluflmas>n> önler. Sporcu, yarala-
kullanmal>d>r. En çok uygulanan tedavi yöntemi olarak,
ikincil yaralanma risklerinin azalt>lmas> ve sporcu spora
döndü¤ünde diz ifllevlerinin geliflmesi için genellikle yara-
lanma olduktan sonraki 8 hafta içinde ön çapraz ba¤ tami-
ri yap>lmas> önerilmektedir. Ancak baz> cerrahlar ba¤ tamir
iflleminin sporcu tam hareket aç>kl>¤>na ulafl>ncaya ve flifllik
çok azal>ncaya kadar geciktirilmesi gerekti¤ini savunurlar.
Proprioseptif çal>flmalar mümkün oldu¤unca erken evrede
bafllat>lmal>d>r. Birden fazla ba¤ yaralanmas> varsa akut ve
aç>k sabitlefltirme ifllemi gerekebilir. K>k>rdak ve menisküs
y>rt>klar>ndan flüpheleniyorsa erken artroskopi yap>lmas>
gerekir. Ön çapraz ba¤ yaralanmas> için cerrahi d>fl>nda bir
tedavi yap>lmas> düflünülüyorsa, sporcunun spora kat>l>-
m>ndaki performans düzeyi ve beklentileri göreceli olarak
mutlaka de¤erlendirilmelidir (19-21).
g>çta kapal> zincir etkinliklerini kapsayan, yaklafl>k 6-12
ayl>k bir rehabilitasyon süresi gerekebilir. Bisiklet ve di¤er
kapal> zincir etkinlikleri erken evrelerde uygulan>rken, s>ç-
rama, koflu ve ani dönüfl etkinlikleri yaklafl>k üçüncü aya
kadar yap>lmamal>d>r. Tamir öncesi ve sonras> rehabilitas-
yon program> çok iyi planlanmal>d>r. Sa¤lam dizle karfl>lafl-
t>r>ld>¤>nda herhangi bir fark olmayacak tarzda tam hare-
ket aç>kl>¤>, geliflmifl kas kuvveti ve negatif Lachman testi
bulgusu al>n>ncaya kadar klinik izleme devam edilmelidir
(19-21).
özellikle ani dönüfllerle karakterize müsabakalara yaklafl>k
6-12 ay süreyle kat>lamayabilir. Ancak, sporcu, spordan
uzak kald>¤> süre içinde karfl>laflabilece¤i di¤er olumsuz et-
kileri azaltmak amac>yla tak>m arkadafllar>yla beraber, düz
koflu ve kuvvet antrenmanlar>na kat>lmas> için cesaretlen-
dirilmelidir (19-21).
dizin iç yan>nda a¤r> ve kopma hissi ve ço¤u zaman efllik
eden efüzyon / hemartroz ya da dizin iç taraf>nda yüzeyel
olarak flifllik ve morarma vard>r. Klinik muayene sonras>
kanaman>n durdurulmas> için kompresyon ve so¤uk bandaj
uygulanmal>, ard>ndan dinlenme, so¤uk, kompresyon ve
ekstremitenin kald>r>lmas> tedavisine geçilmelidir. Kesin
tan> konuncaya kadar sportif etkinlikleri durdurmak daha
ileri yaralanmalar>n oluflmas>n> önler. Sporcu yaralanan eks-
tremitesine a¤>rl>k vermemesi için koltuk de¤ne¤i kullan-
mal>d>r (19-21).