mak elbise fermuar>n> çekmek vb. aktivitelerde elin bafl>n
gerisine uzanabilmesi için büyük oranda abduksiyon (112°)
ve d>fl rotasyon hareketine ihtiyaç vard>r. Yüksekteki bir
objeye ulaflmak için maksimum fleksiyona (148°) ihtiyaç
duyulurken beslenme için 36-52°lik fleksiyon aç>s> yeterli
olabilmektedir (12,15,16).
Dirsek ve Önkol
Dirsek eklemini oluflturan humeroulnar ve humeroradial ek-
lemlerde sadece sagital planda gerçekleflen fleksiyon-eks-
tansiyon hareketi mevcuttur. Ekstansiyon s>ras>nda hume-
roulnar eklemde ulnan>n konkav troklear çenti¤i humeru-
sun trokleas> üzerinde posteriora do¤ru kayar, ulnan>n
olekranon ç>k>nt>s> olekranon fossaya girince hareket son
bulur. Humeroradial eklemde ise radiusun konkav bafl> ka-
pitulum üzerinde posteriora do¤ru kayar. Fleksiyon s>ras>n-
da ise, humeroulnar eklemde ulnar koronoid ç>k>nt> koro-
noid fossaya girene dek ulnada öne do¤ru kayma hareketi
meydana gelir. Humeroradial eklemde ise radius bafl> hu-
merusun radial fossas>na girecek flekilde öne do¤ru hareket
eder. Kapsül, fleksiyon hareketini ekstansiyona oranla daha
çok s>n>rlamaktad>r (5,17).
Supinasyon ve pronasyon hareketi ise superior ve inferi-
or radioulnar eklemlerde meydana gelmektedir. Pronasyon
s>ras>nda radius ulna üzerine do¤ru kayarken supinasyon s>-
ras>nda ulna ve radius birbirine paralel hale gelir.
Fleksiyon ve ekstansiyon için hasta s>rtüstü pozisyonda kol
vücut yan>nda uzanacak flekilde pozisyonlan>r. Omuz 0 de-
rece abduksiyon, fleksiyon ve ekstansiyondad>r. Humerus
distal ucu küçük bir yast>k ile desteklenir. Önkol supinas-
yonda iken dirse¤e fleksiyon yapt>r>l>r (fiekil 217.7a).
fiekil 217.7b'de görüldü¤ü gibi goniyometre, pivot
noktas> lateral epikondil üzerine gelecek flekilde yerlefltiri-
lir. Proksimal kol humerus boyunca uzan>rken distal kol
radius lateral yüzüne yerlefltirilir. Referans noktas> radius
bafl> ve radial stiloid ç>k>nt>d>r (fiekil 217.7c).
Supinasyon ve pronasyon, hasta oturur pozisyonda iken
kol vücuda bitiflik olarak pozisyonlan>r (fiekil 217.8a).
Omuz nötral pozisyonda, dirsek ise 90º fleksiyondad>r.
Bafllang>çta baflparmak tavan> gösterecek flekilde el yumruk
yap>l>r, önkol nötral pozisyona al>n>r. Omuzun iç rotasyo-
nu ve abduksiyonunu önlemek için humerus distal ucu sta-
bilize edilmelidir.
fiekil 217.8b'de görüldü¤ü gibi supinasyon için goniyo-
metrenin pivot noktas> ulnan>n stiloid ç>k>nt>s>n>n mediali-
ne ve proksimaline yerlefltirilir. Sabit kol humerusun ön yü-
züne paralel olacak flekilde pozisyonlan>rken hareketli kol
önkol dorsal yüzünü çaprazlayacak flekilde hareket ettirilir.
Pronasyonda goniyometrenin pivot noktas> ulnan>n sti-
loid ç>k>nt>s>n>n lateraline yerlefltirilir. Supinasyon ve pro-
nasyon de¤erlendirmesinde pivot nokta 3. metakarp olacak
flekilde alternatif ölçüm yap>labilir (fiekil 217.8c).
Tablo 217.3'de dirsek eklemine ait normal eklem hare-
ket aç>kl>klar> (13,14); Tablo 217.4'de ise fonksiyonel ak-
tiviteler için gerekli maksimum dirsek hareket aç>kl>klar>
görülmektedir (15,18).
3525
BÖLÜM 217
n
Eklem Hareket Aç>kl>klar>n>n De¤erlendirilmesi (Goniyometrik Ölçüm)
Tablo 217.1
Omuz Eklem Hareket Aç>kl>klar>
Hareket
AAOS*
AMA
Fleksiyon
180
150
Ekstansiyon
60
50
Abduksiyon
180
180
<ç Rotasyon
70
90
D>fl Rotasyon
90
90
*AOS; American Academy of Orthopaedic Surgens (1965)
AMA; American Medical Association (1988)
Tablo 217.2
Fonksiyonel aktiviteler için gerekli maksimum omuz hareketi
Aktivite
Hareket
Ortalama EHA
Yemek Yeme (beslenme)
Fleksiyon
36-52
Abduksiyon
22
<ç rotasyon
18
Horizontal Adduksiyon
87
Su içmek
Fleksiyon
43
Abduksiyon
31
<ç rotasyon
43
Saç taramak
Abduksiyon
112
Horizontal adduksiyon
54