background image
diskinetik) odaklanm>flt>r (fiekil 164.6) (5). 2006 nisan
ay>nda uluslararas> kat>l>mla yap>lan toplant>da SP klasifi-
kasyonunun komponentleri dört ana bafll>kta toplanm>flt>r
(Tablo 164.2) (1). Yeni klasifikasyonun bu komponentleri
içermesi gerekti¤i vurgulanm>flt>r.
Önceki geleneksel s>n>fland>rma flemalar> sadece ekstre-
miteleri içermekte ve kol veya bacaklardaki tutulumun
subjektif ciddiyetinin karfl>laflt>r>lmas>n> gerektirmektedir.
Son uluslararas> toplant>da postur ve hareket bozukluklar>-
n>n tüm vücut bölgelerinde (gövde, her bir ekstremite ve
orofarinks) tan>mlanmas> tavsiye edilmifltir. Geleneksel s>-
n>fland>rmada spastik diplejik SP terimini; baz>lar> sadece
bacaklarda motor defisit olarak tan>mlarken, baz>lar> da ba-
caklarda daha a¤>r olmak üzere, kollarda da hafif düzeyli
tutulum olarak tan>mlarlar. Bu yüzden dipleji ve kuadrip-
leji terimlerinin kullan>lmamas>, kullan>lacaksa tam olarak
ne anlama geldi¤inin tan>mlanmas> önerilmifltir. Bu terim-
ler yerine flu an SCPE'nin kulland>¤> alternatif yaklafl>m
unilateral veya bilateral motor tutulumdur. Ancak bu ay-
r>m da net yap>lamayabilir. Çünkü primer olarak unilateral
SP'li çocuklarda karfl> tarafta da k>smen motor tutulum gö-
rülebilir ve primer bilateral tutulumlu çocuklar fark edilir
flekilde asimetri gösterebilirler. Buyüzden unilateral/bilate-
ral SP aras>ndaki ayr>m>n, hem üst hem alt ekstremiteler-
deki motor bozukluk ve fonksiyonel motor s>n>fland>rma-
n>n tan>mlanmas> ile birlefltirilmesi önerilmektedir (1).
Surveillance of Cerebral Palsy in Europe (SCPE)'nin
önerdi¤i s>n>fland>rmaya göre SP; spastik (unilateral veya
bilateral), diskinetik (distonik veya koreo-atetoik) ve atak-
sik fleklinde 3 ana gruba ayr>l>r. Tüm SP subtiplerinde pos-
tur ve harekette anormal patern yayg>nd>r. Spastisite ile
diskinezi ve/veya ataksi beraber oldu¤unda mikst SP formu
denir. SCPE geleneksel s>n>flamada kullan>lan hemipleji/
dipleji /quadripleji kavramlar> yerine spastik SP vakalar>n>
unilateral veya bilateral olarak ikiye ay>rmaktad>r. Bilateral
spastik SP'ler kollar/bacaklar dominant, dipleji/quadriple-
ji, 2 ekstremite, 3 ekstremite, 4 ekstremite dominant ola-
rak subgruplara ayr>l>r. Ayn> zamanda unilateral ve bilate-
ral SP'yi tam olarak tan>mlayabilmek için alt ve üst ekstre-
mite motor fonksiyonlar>n>n bildirilmesi önerilmektedir.
KISIM 8
n
Nörolojik Sorunlar
2686
Tablo 164.2
Serebral Palsi Klasifikasyonunun Komponentleri (1).
1. Motor anormallikler
a. Motor bozuklu¤un do¤as> ve tipi: Spastisite, ataksi, distoni, atetoz gibi tan> konmufl hareket bozuklu¤u yan>s>ra,
gözlenen tonus anormallikleri muayenede de¤erlendirilir (örne¤in hipertoni, hipotoni). Avrupa SP araflt>rma grubu (Re-
ference and Training Manual of the Surveillance of Cerebral Palsy in Europe -SCPE) SCPE'nin benimsedi¤i s>n>fland>rma
sisteminde SP bask>n olan nöromotor anormalli¤e göre spastik, diskinetik (distoni ve koreoatetoza ayr>labilir) ve ataksik
olarak üçe ayr>l>r. Anormal kas tonusu yada istemsiz hareketler dominant olmad>¤>nda mikst tip olarak grupland>r>l>r.
2001 NINDS toplant>s>nda tavsiye edildi¤i gibi Mikst teriminin komponentleri detayland>r>lmal>d>r.
b. Fonksiyonel motor yetenekler: Üst ve alt ekstremite fonksiyonlar>, oromotor ve konuflma fonksiyonlar> ayr> ayr> objektif
skalalar kullan>larak de¤erlendirilmelidir. Ambulasyon fonksiyonunun anahtar> olarak kullan>lan GMFCS skalas>nda fonk-
siyonel mobilite ve aktivite limitleri temel al>narak SP'li vakalar 5 seviyeye ayr>l>r. SP'de üst ekstremite fonksiyonunu de-
¤erlendirmek için GMFCS'ye paralel bir klasifikasyon ölçe¤i olan BFMF (Bimanuel Fine Motor Function Scale) gelifltirilmifl-
tir. Ancak GMFCS kadar yayg>n çal>fl>lmam>flt>r. El ve kol fonksiyonlar>n> de¤erlendirmede en yeni yöntem olan MACS (Ma-
nuel Ability Classification System) in profesyoneller ile anne-baba aras>nda iyi bir güvenilirli¤i oldu¤u görülmüfltür. Bulbar
ve oromotor fonksiyonlarla iliflkili aktivite limitasyon skalas> yoktur, ancak tutulumun varl>¤> ve fliddeti kaydedilmelidir.
2. Efllik eden bozukluklar:
Muskuloskeletal problemlerin ve/veya efllik eden epilepsi (epilepsi iki veya daha fazla afebril, non-neonatal nöbetlerdir),
iflitme kayb> (desibel olarak) ve her bir gözün görme bozuklu¤u veya dikkat, davran>fl, iletiflim ve/veya kognitif defisitler
gibi non-motor nörogeliflimsel veya duyusal problemlerin varl>¤> veya yoklu¤u belirtilmeli, varsa hastan>n aktivitelerini en-
gellemedeki rolü ve derecesi tan>mlanmal>d>r. IQ, görme ve iflitme disfonksiyonlar>n>n derecelerinin standardize yöntem-
lerle tan>mlanmas> ve bunlar>n genel kabul görmesi sa¤lanmal>d>r.
3. Anatomik ve nörolojik görüntüleme bulgular>
a. Anatomik da¤>l>m: Farkl> anatomik bölgeler göz önünde bulundurularak motor bozukluk veya limitasyonlar>n etkiledi¤i
vücut parças> (ekstremiteler, gövde, bulbar bölge gibi) aç>kca belirtilmelidir.
b. Nöro- görüntüleme bulgular>: Amerikan Nöroloji Akademisinin tavsiyesi tüm SP'li çocuklarda nöro-görüntüleme bulgula-
r>n>n elde edilmesidir. Ventriküler geniflleme, beyaz cevher kayb> veya beyin anormalli¤i gibi CT veya MRI'daki nöroana-
tomik bulgular kaydedilmelidir.
4. Sebep ve Zamanlama; SP birçok risk faktörünün etkileflimi sonucunda oluflur ve vakalar>n ço¤unlu¤unda tan>mlay>c> bir
neden bulunamaz. Hasar>n zaman> postnatal menenjit, kafa travmas> gibi aç>k bir neden varsa tan>mlanabilir. Prenatal,
perinatal ve postnatal dönemde kötü olaylar>n kaydedilmesi SP bafllay>fl>ndaki nedeni dolayl> olarak gösterir.