background image
Torako-Lomber Bölge Muayenesi
(Bak>n>z:
Bel A¤r>s> Nedenleri ve Bel Muayenesi)
Torasik kolonun inspeksiyonunda, kifoz art>fl>, her iki he-
mitorakstaki asimetri gözlenebilir. Yine interkostal bölge-
deki deri döküntüleri, sinir dermatomu boyunca gözleni-
yorsa zona zoster bulgusunu gösterir. Palpasyonla, paraspi-
nal kaslar ve vertebralardaki hassasiyet ve a¤r> araflt>r>l>r.
Hastan>n, gö¤üs tutuklu¤u varsa, gö¤üs ekspansiyonuna
bak>lmal>d>r.
Bel muayenesinde, di¤er bölge muayeneleri gibi, hasta-
n>n yafl>, hikayesi, a¤r>n>n lokalizasyonu, süresi, yay>ld>¤>
alanlar, bel ya da bacak a¤r>s>n>n hangisinin daha ön plan-
da oldu¤u sorulmal>d>r. Bel a¤r>lar>, çok de¤iflik nedenler-
den kaynaklanabilir. A¤r> süperfisyal somatik, derin soma-
tik a¤r>, radiküler veya nörojenik kaynakl> olabilir. Baz>
visseral patolojiler de bel bölgesinde a¤r> yapabilir. Ayr>ca
emosyonel anksiyete bel çevresi yap>larda, erektör spinal
kaslarda, izometrik kontraksiyona ba¤l> bir stres olufltura-
rak bel a¤r>s> nedeni olabilir (3, 4, 16).
A¤r>n>n istirahatle azal>p azalmad>¤>, pozisyonla iliflki-
si, sistemik bulgular>n efllik edip etmedi¤i gece a¤r>lar>,
daha önce bir enfeksiyon geçirip geçirmedi¤i, genito-üriner
sistem bulgular>n>n olup olmad>¤> araflt>r>lmal>d>r.
gözlenir. Omuz ve pelvisin simetrisine bak>l>r. Bu arada,
bacak ve ayaklara da göz at>lmal>d>r. Yandan lomber lordo-
zun durumu incelenir. fiiflmanlarda kar>n kaslar> zay>f olan-
larda ve hamstring gerginli¤ine ba¤l> lomber lordozun ar-
t>fl> gözlenir.
Hasta ayaktayken, hekim hastan>n arkas>na geçer ve
krista iliakalar>n üst kenarlar>n> birlefltiren bir hat çizer. Bu
çizgi L4-5 aral>¤>ndan gecer. Bunun biraz alt>nda L5'in spi-
nal ç>k>nt>s> bulunur. Ya da kad>nlarda daha belirgin olan
venüs çukurluklar> birlefltirilir. Bu çizgi S1-S2 aral>¤>na
iflaret eder. Buras> da bafllang>ç noktas> al>narak, spinal pro-
çesler ve paravertebral kaslardaki hassasiyet araflt>r>l>r. terspinal aral>klar palpe edilir.
Hasta ayaktayken, bel mobilitesini tayin etmek için
Schober testi ve Moll lateral fleksiyon testi yap>l>r, el par-
ma¤> zemin mesafesi ölçülür. Ankilozan spondilitli olgu-
larda bu testler s>kl>kla pozitiftir.
Daha sonra, spinal hareketlerin, simetrisi ve ritmi göz-
lenir. Hastan>n öne do¤ru e¤ilmesi istenir. Bu arada hasta
dizlerini bükmemelidir. Lomber fleksiyonunun, %75'i L5-
S1, %20'si L4-5 vertebra segmentlerinde olur. Böylece
fleksiyonun %95'i bu eklemler aras>ndad>r, %5'i ise di¤er
vertebral segmentlerde yap>lmaktad>r. Gövde fleksiyonuna,
kalçalar>n da ifltirak etti¤i unutulmamal>d>r.
Spinal stenozlu hastalarda, fleksiyon s>ras>nda a¤r>da
azalma olur. Bu hareket s>ras>nda a¤r>, anterior elemanlar
veya diskojenik kaynakl> patolojiyi gösterir (3, 16).
Daha sonra el sakruma konularak hastan>n mümkün ol-
du¤unca geriye bükülmesi istenir. Faset eklem patolojile-
rinde, radiküler a¤r>larda, bu hareket s>ras>nda a¤r>da art>fl
olur.
Lateral fleksiyonlara, hastan>n sola ve sa¤a do¤ru elini
uyluk üzerinde kayd>rarak e¤ilmesi istenerek bak>l>r. Ro-
tasyon hareketlerine ise en iyi hasta muayene masas>nda
otururken bak>l>r. Lateral fleksiyon ve rotasyonlar s>ras>n-
daki simetri ve hareketlerdeki eflli¤e dikkat edilmelidir.
Bel a¤r>lar>n>n ay>r>c> tan>s>nda baz> özel testlerden fay-
dalan>l>r. L4, L5 ve S1 sinir kökü bas>lar>nda, siyatik sinir
germe testi pozitif bulunur. Sinir kökleri intervertebral
aral>klardan 2-6 mm kayabilir. Fakat sinir kökü bas> alt>n-
da ise, siyatik sinir foramen içinde kayarak yer de¤ifltire-
mez. Bu test s>ras>nda dura hareketi ve irritasyonu 30°`den
sonra bafllar. 30-70° aras> hastan>n a¤r>s> çok fliddetlidir.
L2, L3 ve L4 sinir kökü bas> alt>nda ise, uyluk ön yüzünde
a¤r> mevcuttur ve femoral sinir germe testi pozitif bulunur.
L5, sinir kökü fonksiyonu, Trendelenburg testi ile tayin
edilir. Bel muayenesi özel testler ve nörolojik muayene ile
tamamlan>r (3, 5, 17).
Kalça Muayenesi
(Bak>n>z: Kalça A¤r>s>
Nedenleri va Kalça Muayenesi)
Femur bafl> ve asetabulum taraf>ndan oluflturulan bir ek-
lemdir. Eklemin stabilitesi, glenoid labrumum fibrokarti-
lajinöz kenar>, artiküler kapsül, kapsülü destekleyen, iskio-
kapsüler ligamentler, ilio femoral, pubofemoral ligament-
KISIM 3
n
Tan> ve De¤erlendirme Yöntemleri
326
fiekil 25.11
Ters Phalen testi.