background image
Çubukçu'nun 1960 darbesinde bir grup ö¤retim üyesi
ile birlikte emekli edilmesiyle, p Fakültesi Fizi-
koterapi Enstitüsü ve Klini¤i'nin baflkanl>¤>na tinyalç>n geldi. Çetinyalç>n 1961 y>l>nda klini¤i tümüyle
t>bbi rehabilitasyona uygun flekle soktuktan sonra ad>n> Fi-
zik Tedavi ve Rehabilitasyon olarak de¤ifltirdi ve parapleji,
hemiplej, poliomyelit gibi hastal>klar>n rehabilitasyonuna
baflland>. Bu, Türkiye'de Fizik Tedavi ve rehabilitasyon
ad>n> alan ilk kürsüdür. Bu tarihten sonra, burada doçent
olanlar "Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Doçenti" unvan>n>
almaya hak kazanm>flt>r. Darbede emekli olan ö¤retim üye-
lerinin görevlerine tekrar bafllamalar>nda sonra Çubukçu da
klinikteki görevine dönmüfl ve rehabilitasyon çal>flmalar>
daha bir h>z kazanm>flt>r (2,4,16,22).
p Fakültesi'nden 1966'da do¤an Cerrahpafla
T>p Fakültesi'nin Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Kürsü-
sü'nün kurucu baflkanl>¤>na 1967 y>l>nda ç>n tayin edildi. Bu kürsünün kurulmas>yla Gülhane Aske-
ri T>p Akademisi dahil olmak üzere fizik tedavi kürsüleri-
nin say>s> alt>ya ulaflm>fl olmakla birlikte, "rehabilitasyon"
unvan>na sahip olanlar sadece cettepe T>p Fakülteleri'ndeki kürsülerdi (22).
Yetmiflli y>llarda n'>n Fizik Tedavi,
Orhan Sergin'in Rehabilitasyon ders kitaplar> yay>nland>.
Ankara T>p Fakültesi, 1941 y>l>nda Ankara'ya nakledi-
len Gülhane'nin hocalar> taraf>ndan 1945'de kuruldu. Fizik
Tedavi Kürsüsü'nün kurucusu Nüzhet fiakir Dirisu'dur.
1959 y>l>nda lan ve çok baflar> olan IV. Av-
rupa Romatoloji Kongresinin baflkan> olan Dirisu'nun
kongreden önce ölümüyle bu görevi ve kürsü baflkanl>¤>n>
Hami Koçafl yürütmüfltür.
Romatizma tedavisinin fizik tedavi d>fl>nda düflünüle-
meyece¤i görüflü ile 1947 y>l>nda Ankara'da Türkiye Ro-
matizma Araflt>rma ve Savafl Derne¤i (TRASD) kuruldu
(15). 1975'den beri düzenli olarak Romatizma Araflt>rma
ve Savafl Dergisi'ni yay>nlamaktad>r. Dernek EULAR (Eu-
ropean League Against Rheumatism) üyesidir. TRASD'>n
düzenledi¤i Ulusal Romatizmal Hastal>klar Kongresi 2004
y>l>ndan beri iki y>lda bir yap>lmaktad>r.
Ülkemizde ilk fizyoterapist yetifltiren okul olan Hacet-
tepe Üniversitesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Yüksek
Okulu 1961y>l>nda Fiziyatrist Dr. R>dvan Özker yöneti-
minde aç>lm>fl, ilk mezunlar>n> 1965 y>l>nda vermifltir. T>p
Fakültesi daha sonra 1963 y>l>nda kurulmufltur (2). Yatak-
s>z olarak çal>flmaya bafllayan Hacettepe Üniversitesi T>p
Fakültesi Fiziksel T>p ve Rehabilitasyon Anabilim Dal>,
1998 y>l>nda yatakl> servise kavuflmufltur. Ankara'da 1978
y>l>nda T>bbi Rehabilitasyon Kurumu Derne¤i kurulmufl-
tur. Derne¤in 1990'dan beri ç>kan Romatoloji ve T>bbi
Rehabilitasyon Dergisi ad>nda bir yay>n organ> vard>r.
p Fakültesi 1955'de kurul-
mufl, Fizik Tedavi kürsüsü 1958 y>l>nda Ekrem Poryal> ta-
raf>nda aç>lm>flt>r. Poryal> 1960 y>l>nda Elektroterapi kita-
b>n> yay>nlad>. Dokuz Eylül Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon
Kürsüsü 1979'da Ege üniversitesinden ayr>lan FTR uz-
manlar> taraf>ndan kuruldu (23).
1981 y>l>nda Yüksek Ö¤retim Kurumu (YÖK) kurul-
duktan sonra t>p fakültelerinde Fizik Tedavi ve Rehabili-
tasyon Kürsüsünün ad> uluslar aras> terminolojiye uygun
olarak Fiziksel T>p ve Rehabilitasyon Anabilim Dal> olarak
de¤ifltirildi. Sa¤l>k Bakanl>¤> uzmanl>k diplomalar>nda
"Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzman>" ünvan>n> kullan-
maya devam etmektedir.
Sa¤l>k Bakanl>¤> Hastaneleri:
Üniversiteler d>fl>nda,
Sa¤l>k Bakanl>¤>'n>n bünyesinde de fizik tedavinin tarihi
oldukça eskidir. 1935'te Berlin'den getirilen Dr. August
Laqueur, Ankara Memleket Hastanesi'nde Fizik Tedavi
Klini¤i'ni kurmufltur. Bu hastanede servis flefli¤i yapm>fl
olan Dr. Fevzi Günalp, 1950'de nesi Fizik Tedavi Klini¤i fiefli¤ine tayin edilmifltir. Anka-
ra Hastanesi'nde Fizik Tedavi Bölümü 1957 y>l>nda tesis
edilmifltir; ilk flef Dr. Nedim Coflkundur (4).
Sa¤l>k Bakanl>¤> 1954 y>l>nda Heybeliada Sanatoryu-
mu'na ba¤l> altm>fl yatakl> bir rehabilitasyon merkezi; son-
ra Yedikule Gö¤üs Hastal>klar> Hastanesi'nde bir ifl u¤rafl>
tedavi servisi kurulmas> çal>flmas> bafllatm>flt>r. Ancak o y>l-
larda tüberkülozlu hastalara postür ve solunum egzersizleri
yapt>racak, sa¤l>k durumlar>na uygun ifl bulup onlar> eko-
nomik s>k>nt>lardan kurtaracak rehabilitasyon uzman> he-
kimler, fizyoterapistler, ifl u¤rafl> terapistleri, meslek dan>fl-
manlar>, sosyal hizmet uzmanlar> bulunmad>¤>ndan, bu de-
¤erli at>l>mlar mesleki rehabilitasyondan ileri gitmemifl,
beklenen baflar>y> ve geliflmeyi gösterememifltir (2).
1958'de Türkiye Fizikoterapi ve Rehabilitasyon Cemiye-
ti'nin kurulmas>yla rehabilitasyon merkezleri kurma fikri
oluflmufl, Ankara'da derne¤i temsilen Dr. Aziz Sevüktekin
ve zaman>n bakanl>k Sosyal Hizmetler Genel Müdürü FTR
uzman> Dr. Nedim Coflkun ön çal>flmalar yapmaya baflla-
m>fllard>r. Bu çal>flmalarda baflta Ankara olmak üzere bul ve leri kurulmas>na karar verilmifltir. Uzun süren çabalardan
sonra 1968'de ilk merkez Ankara'da aç>lm>fl ve rehabilitas-
yon çal>flmalar>na bafllam>flt>r. 50 yatak ve 100 ayaktan te-
davi kapasiteli olan Ankara Rehabilitasyon Merkezi'nin ilk
baflhekimi Türky>lmaz Özel'dir. Özel'den sonra yatak say>-
s> 200'e ç>kar>lm>flt>r (2,4,24). Ankara Rehabilitasyon Mer-
kezi'ni takiben 1978 y>l>nda rköy'de bir reha-
bilitasyon merkezi daha kurulmufltur (25). Bafllang>çta tanbul Üniversitesi T>p Fakültesi ve Sa¤l>k Bakanl>¤>'ndan
tayin edilen uzmanlarla ortaklafla yönetilen merkez sonrala-
9
BÖLÜM 1
n
Uzmanl>¤>n Tarihçesi