gelen hastalar>n geniflletilmifl bak>m izlencelerini içerir. Kapsaml> ve entegre rehabilitasyon izlencesi, kiflinin ba- ¤>ms>zl>¤>n> art>racak, hastanede kal>fl süresini k>saltacak, yaflam kalitesini yükseltecek ve ifle dönme olana¤>n> sa¤la- yacakt>r. me kavramlar>n> içeren Latin kökenli "caritas" sözcü¤ünde somutlafl>r. Sosyal bir süreç olan rehabilitasyon kiflinin say- g>nl>k ve öneminin bilinmesini gerekli k>lar. Rehabilitas- yon öncelikle insan de¤erleri ile ilgilenir ve insan>, tekli¤i, do¤as>, çevresi ve tüm boyutlar>yla inceler. Ça¤dafl toplu- mun insanc>l de¤erlerinden biri, sakat kiflinin yaflam>n> an- laml> k>lmas>d>r. Rehabilitasyon, her kiflinin yaflam>n tüm alanlar>na kat>lma hakk> ve yeteneklerine göre topluma katk>da bulunma gibi demokratik idealleri kapsar. da süregen hastal>¤> olan kiflinin normal çevreye ifllevsel restorasyonunu sa¤lar. toplumsal, psikolojik ve ekonomik durumun restorasyo- nundan oluflur. Bu restorasyonun sa¤lanmas> için rehabili- tasyon, farmakolojik ajanlar da dahil olmak üzere t>bb>n tüm olanaklar>ndan yararlan>r. Toplumsal ve psikolojik uyuma, rehabilitasyon izlencesinde erkenden bafllan>r. Ör- ne¤in sakatl>k ya da hastal>k öncesi denetlenen kiflilik so- runlar>n> aç>¤a ç>kar>r. Bunlar uzmanlarca de¤erlendirilir ve gerekli önlemler al>n>r. Ekonomik sorunlara yol açan sü- rekli sakatl>k, uzmanlar>n yard>m>n> gerektirebilir. ¤> sa¤lan>r. ¤>ms>z olarak ifllev görme yetene¤ini gelifltirmedir. Reha- bilitasyonda, de¤erlendirme sonucu ortaya ç>kan en önem- li konulardan biri toplumsal bütünleflmedir. Eve dönme ve toplumla bütünleflme rehabilitasyonun tüm alanlar> için önemli bir hedeftir. Toplumsal bütünleflme hastalar>n teda- bilitasyon hedeflerine hasta ve hastan>n bak>m>yla yüküm- lü kifliler ortak karar verirler. Hasta da tedavideki sorumlu- lu¤unun bilincinde olmal>d>r. Daha önce de de¤inildi¤i gi- bi hedef rezidüel sakatl>¤a karfl>n, optimal fonksiyonu elde etmeye yöneliktir. Ama yine de, Dünya Sa¤l>k Örgütü sa- katl>k, önleme ve rehabilitasyon konusunda bir rapor kabul etmifltir (Tablo 2.3) (4). nir (5). Bununla birlikte, FTR uzman> günlük çal>flmas>n- da farkl> görevler yapar. FTR uzman>n>n yönetici, klinis- yen, e¤itici ve araflt>rmac> olarak önemli sorumluluklar> vard>r. Çal>flt>¤> kurum içinde t>bbi rehabilitasyonun ilgi ve çal>flma alan>na giren her konuda tek ve son karar> ver- me yetkisinde olan kiflidir. Ayn> kurumda bir baflka branfl- tan uzman doktor, pratisyen hekim ya da yard>mc> sa¤l>k personeli etik aç>dan FTR uzman>n>n çal>flma ve yetki ala- n>nda onun direktifi olmaks>z>n çal>flmaz, hasta tedavisi üstlenemez, e¤itim izlenceleri düzenlenemez (6). (UEMS) Fiziksel T>p ve Rehabilitasyon Bölümü taraf>ndan yay>mlanan Beyaz Kitap'ta (Whitebook) ayr>nt>lar> ile ta- n>mlanm>flt>r. Bu tan>ma göre FTR, bilimsel temellere da- yal> olarak, fizyolojik mekanizmalar> (refleksler, ifllevsel adaptasyon ve nöropastisite gibi) kullanarak fiziksel ve mental e¤itim yoluyla fizyolojik ve mental ifllevselli¤i iyi- lefltirmeye yönelik giriflimleri kapsayan t>p disiplinidir (7). Bunlar ancak FTR uzman> olan yetkin kiflilerce yap>lan ifl- levsel de¤erlendirmeden sonra ulafl>lan do¤ru bir ifllevsel tan> sonras> mümkün olabilir. FTR hizmetleri fizyotera- pistler, ifl ve u¤rafl> terapistleri ve di¤er sa¤l>k personeli, sosyal hizmet uzmanlar>, e¤itimciler ve mühendisler gibi 2. Günlük yaflam çal>flanlar>n> yeniden bafllat>r 3. Entellektüel, toplumsal ve mesleki potansiyeli tam amaçlayan tüm önlemleri içerir. toplumsal bütünleflme için var olan çevre ile toplumda düzeltmeler yap>lmakt>r yürütülmesinde görev almal>d>rlar |