background image
di¤i zaman sporcu sahaya dönebilir. Spor dal>na ba¤l> ola-
rak, cerrahi tamir sonras> spora dönüflün güvenilir olabil-
mesi, uygun iyileflme, kuvvet ve propriosepsiyona ulafl>la-
bilmesi için genellikle 4 ayl>k süre gerekebilir (4,5).
Rotator Manflon S>k>flmalar>
Tan>
Büyük omuz kaslar>na oranla "rotator manflon? kaslar>n>n
kuvvetinin az oldu¤u durumlarda humerus bafl> öne veya
yukar>ya çok fazla kayar ve "rotator manflon" tuberositas
majör ile akromion veya korakoakromial ba¤ aras>nda s>k>-
fl>r. Bu s>k>flma bursit, tendinit, tendinozis ve y>rt>lmalara
neden olabilir. S>k>flma ve labral y>rt>¤>n oldu¤u ya da ol-
mad>¤> subklinik instabilite, atma ve f>rlatma yapan spor-
cularda s>kl>kla görülen rahats>zl>kt>r. S>k>flma s>kl>kla gle-
nohumeral laksite ve labral patolojinin ikincil sorunudur.
Özellikle yaln>zca büyük kas gruplar>na yönelik çal>flma gi-
bi antrenman hatalar>, kuvvetli f>rlatma etkinli¤i ya da
düflmeler sonras> oluflan rotator manflon y>rt>klar>, özellikle
yüzme gibi spor dallar>nda sporcular>n sürekli tekrarlayan
omuz hareketlerinin yap>lmas> rotator manflon s>k>flmalar>-
n>n oluflumuna zemin haz>rlar (4,5).
Rotator manflon ve di¤er yumuflak doku yaralanmalar>-
n>n en iyi de¤erlendirme yöntemi manyetik rezonans gö-
rüntülemedir. Bilgisayarl> tomografi artrogram> da labral
düzensizliklerin en iyi görüntüleme yöntemidir. Birçok ül-
kede de yumuflak doku de¤erlendirmelerinde ultrason ru-
tin olarak kullan>lmaktad>r (4,5).
Tedavi
S>k>flma sendromunun tedavisinde rotator manflon ve peri-
kapsüler kuvvetlendirme gerekir. humeral patoloji düflünülür ve artroskopik de¤erlendirme
gerekebilir. aç>k olarak labral tamir, debridman, gerekebilir. ment genellikle rotator manflon kaslar>n>n zay>fl>¤>ndan
kaynakland>¤> için tedavi için subskapularis, supraspinatus,
infraspinatus ve teres minör kaslar>n>n kuvvetlendirilmesi
gereklidir. Ayn> zamanda romboidler, trapezius, levator
skapula ve serratus anterior kaslar> da kuvvetlendirilmelidir.
Kuvvetlendirme program> tüm kinetik zincir kaslar>n> ve
özellikle de gövde kaslar>n> da içermelidir. Omuzda kapsül
yaralanmas> ya da tamir sonras>nda spora dönmeden önce
propriosepsiyon mutlaka yerine konmal>d>r. Spor dal>na öz-
gü hareket etkinliklerinin yap>lmas> gereklidir (4,5).
Spora Dönüfl
Afl>r> kullan>m yaralanmalar>ndan sonra spora dönüfl iki et-
kene ba¤l>d>r; birincisi hareket aç>kl>¤> içinde a¤r>n>n ol-
mamas>, ikincisi ise spora özgü hareketler yap>l>rken yeni-
den bir yaralanma riski olmadan yeterli kuvvet ve propri-
osepsiyonun sa¤lanm>fl olmas>d>r.
zamanda gövde ve skapulotorasik bölgenin tam ve a¤r>s>z
hareket aç>kl>¤>n>n, dengeli kuvvetinin dayan>kl>l>¤>n>n ve
propriosepsiyonunun sa¤lanm>fl olmas>d>r (4,5).
Lateral Epikondilit
Lateral epikondil yak>nlar>nda lokalize hassasiyet ve kronik
a¤r>yla karakterize bir durumdur ve s>kl>kla tenisçi dirse¤i
olarak adland>r>l>r. Bu rahats>zl>¤> oluflturan etkenler tek-
rarlay>c> afl>r> kullan>m, kötü teknik, mekanik zay>fl>k ve
kas kondisyonlanmas>nda yetersizlik olmas>d>r. Bu etken-
ler nedeniyle lateral epikondildeki el bile¤i ekstansörleri
üzerinde hasar oluflur. Ekstansör carpi radialis brevis kas>-
n>n muskulotendinöz k>sm>nda mikro kopmalar bulunur.
Bu durum raket sporlar>nda, golf, eskrim, atma ve f>rlatma
sporlar>nda daha s>k görülür (7-11).
Tan>
Lateral epikondilitin tan>s> genellikle klinik olarak konur.
Sporcuda görünürde atrofi, flifllik ve yara yoktur. A¤r> di-
rençli el bile¤i ekstansiyonu veya el bile¤i fleksiyonu ile ar-
tar. Radyolojik de¤erlendirme tan>da önemli bir bulgu ver-
mez, ancak di¤er patolojileri ekarte etmek için tercih edi-
lebilir (7,10,11).
Tedavi
Konservatif tedavi ile %75-90 oran>nda iyileflme sa¤lanabi-
lir ve öncelikle uygulanmas> gerekir. Bafllang>ç tedavi he-
defleri, a¤r>y> ve yaralanan tendonun üzerindeki yükü
azaltmak ve etkinliklerdeki küçük de¤iflikliklerle iyileflme-
yi sa¤lamakt>r. Bandaj kullan>m>, lokal fiziksel tedavi, so-
¤uk uygulanmas>, yüzeyel ve a¤>zdan non-steroid antiinfla-
matuvar ilaçlar>n kullan>m> ile semptomlar birçok vakada
kontrol alt>na al>nabilir. 6-8 hafta süreyle bu tedavilerle
iyileflmeyen vakalara steroid enjeksiyonu yap>labilir. Cerra-
hi tedaviye nadiren gereksinim duyulabilir (7,9-11).
Sahaya Dönüfl
Kas kuvveti ve kas dayan>kl>l>¤>n>n geliflimi için egzersiz
yapmak gereklidir. Kazan>lan özelliklerin korunmas>n>n
üzerinde önemle durulmas>, a¤r>n>n yeniden oluflmas>n>
önleyecek en önemli etkendir (7,11).
Osteokondrozis/Osteokondritis Dissekans
F>rlatma s>ras>nda dirsek afl>r> valgus stresine maruz kalabilir
ve radiokapitellar eklem üzerinde stres yükü artabilir. Tek-
rarlay>c> f>rlatma etkinliklerinin oldu¤u genç sporcularda ve
cimnastikçilerde osteokondrozis s>kl>kla görülebilir. S>kl>k-
la kapitelyum ve nadiren de radius bafl>nda osteokondritis
3461
BÖLÜM 213
n
S>k Görülen Spor Yaralanmalar>