1853 y>l>nda, Strasbourg'lu kimyager Charles Frédéric
Gerhardt salisilik asiti kimyasal olarak, asetilasyon yoluyla
de¤ifltirmeyi ve kimyasal aç>dan saf ve dolay>s>yla stabil ol-
mamakla birlikte ilk asetilsalisilik asiti (ASA) meydana ge-
tirmeyi baflarm>flt>r (35). Bayer'de çal>flan araflt>rmac> Dr.
Felix Hoffmann'>n babas> salisilik asit kullanm>fl ve isten-
meyen etkilerle karfl>laflm>flt>. Bunun üzerine Felix Hoff-
mann 10 A¤ustos 1897'de kimyasal aç>dan %100 saf ve
stabil ASA formunu üretmifl ve terapötik kullan>ma uygun
hale getirmifltir.
Aspirin ile karfl>laflt>r>ld>¤>nda Aspirin d>fl> SOA<<'ler,
daha k>sa, ancak eflit derecede ilgi çekici bir tarihe sahiptir-
ler.
1949: Fenilbutazon, Boots flirketi taraf>ndan ayr>flt>r>l>p
ifllenmifl ve piyasaya sunulmufltur (35).
1963:
1969: kar>l-
m>flt>r (37).
1971: Bu ilaçlar>n etkilerini PG sentezini inhibe ederek
yapt>klar> gösterilmifltir (38).
1982: Piroksikam piyasaya sunulmufltur (37).
1989: Simmons ve arkadafllar> COX2 enzimini bul-
mufllard>r (37).
1996: Meloksikam piyasaya sunulmufltur (39).
COX-2 spesifik inhibitörü SOA<<'ler (koksibler),
1999'dan itibaren ABD'de sat>fla sunulmaya bafllam>flt>r.
Ülkemizde ise fiubat 2000'de rofekoksib ve ard>ndan May>s
2000'de selekoksib piyasaya sunulmufltur. Ancak rofekok-
sib, APPROVe (Adenomatous Polyp Prevention on Vioxx)
çal>flmas>ndan elde edilen verilerde, miyokard infarktüsü ve
tromboz riskini artt>rmas> nedeniyle 30 Eylül 2004 tari-
hinde üretici firma taraf>ndan piyasadan çekilmifltir (30).
Ülkemizde 1.10.2004'de rofekoksib, 19.11.2004'de sele-
koksib piyasadan kald>r>lm>flt>r. Nisan 2005'de ülkemizde
bulunmayan bir di¤er COX2 spesifik inhibitörü SOA<<
olan valdekoksibin de ABD'de sat>fl> durdurulmufltur. Bir
iki ay sonra da, selekoksib ile iliflkili olarak, APC (Adeno-
ma Prevention with Celecoxib) çal>flmas>nda KV risk art>-
fl>n>n yüksek doz selekoksib kullan>lan grupta daha fazla
bulunmas>ndan sonra, ABD ve birçok Avrupa ülkesinde
halen kullan>lmakla birlikte, KV riskle iliflkisinin ilaç ku-
tusuna eklenmesi istenmifltir (40). Bir baflka COX-2 spesi-
KISIM 4
n
T>bbi Rehabilitasyonda Tedavi Yaklafl>mlar>
784
fiekil 52.1
PG sentez yollar>n>n ve spesifik reaksiyonlar> katalize eden enzimlerin flematik sunumu (PG: Prostaglandin, Tx:
Tromboksan).