grefti ne kadar kal>n olursa kontraksiyon da o oranda önle-
nir. Ancak kontamine yaralarda deri greftinin tutma flans>-
n> artt>rmak için daha ince greft kullan>lmas> zorunlulu¤u
vard>r. 2- Uzun süreli atelleme: Özellikle ince greftlerle ör-
tülen yaralar kontrakte olmaya e¤ilimlidir. Bu nedenle
kontraksiyonun aktif faz>nda dokular gergin durumda tu-
tulmal>d>r. 3- Egzersiz: Yara iyileflmesinin bafllang>c>nda
kollajenin birikim evresinde skar dokusu büyük miktarda
tip III kollajen içerir ki bu tip kollajenin manipüle edilme-
si kolayd>r. S>k yap>lan egzersizler ekleme tam hareket ka-
zand>r>r, eklemi gergin durumda tutar ve matriksin yeni-
den yap>lanmas>na yard>mc> olur. 4- Bask>: Mekanizmas>
tam olarak bilinmese de hipertrofik ve kal>n skarlara uygu-
lanan bask>n>n da yeniden yap>lanmaya yard>mc> oldu¤u
gösterilmifltir. Bu yöntemle skar kontraktürü geliflmesi ön-
lenebilir. 5- Cerrahi planlama: Elektif insizyonlar>n yönü
de skar kontraktürü geliflmesi aç>s>ndan önem tafl>r. Ekle-
min katlant> hatt>na paralel yap>lan insizyonlarda skar
kontraktürü olas>l>¤> daha azd>r.
jik de¤iflimler bafllamaktad>r. Epidermal tabaka kal>nlafl>r
ve bazal tabakada bulunan hücreler yara yüzeyine do¤ru
ilerlerler. Keratinositler tüm yara yüzeyini kaplayana kadar
bölünme gerçekleflmez. Daha sonra, yara kenarlar>na yak>n
bölgedeki keratinositler taraf>ndan yeni hücreler oluflturu-
lur. Yeni hücreler yass>lafl>r ve yara üzerine göç gerçekleflir.
Keratinositlerin migrasyonuna tenasin, fibronektin ve la-
minin gibi glikoproteinler zemin haz>rlar ve hücreler bu
molekülerin oluflturduklar> yollar üzerinde kayarak göç
ederler. Epitel tabakas>n>n oluflmas>yla birlikte fibroblast
ve keratinositlerden salg>lanan laminin ve tip IV kollajen
sayesinde bazal lamina oluflur.
nunda en çok rol oynayan faktör epidermal büyüme faktö-
rüdür (epidermal growth factor-EGF). Bunun yan>nda ba-
zik FGF (basic FGF) ve keratinosit büyüme faktörü (kera-
tinocyte growth factor-KGF) de epitel proliferasyonunu
uyar>rlar.
l>d>r. Klinik olarak, a¤ (mesh) greftlemesi defektif epider-
mal yaraya sa¤l>kl> epitel adalar>n>n ekilmesi anlam>na ge-
lir. Böylelikle reepitelizasyon ve yaran>n kapanmas> uyar>l-
m>fl olur. Sadece epitelizasyon ile k>smi kal>nl>ktaki deri
grefti donör alanlar>, birinci ve ikinci derece yan>k alanlar>
iyileflebilir. Derin dermal yaralanmalarda epidermal bazal
tabaka tamamen yok olsa bile, k>l folikülleri ve sebase bez-
lerden epitelizasyon geliflebilir. Bu yap>lar bir nevi epitel
telize edebilirler. Ancak, yeni oluflan deri, yeterli say>da k>l
foliküllerinden, sebase bezlerden yoksundur ve infeksiyona
çok duyarl>d>r. E¤er tam kat bir yara sadece epitelizasyon
ile iyileflmeye b>rak>l>rsa, sonuç baflar>s>zl>k olur. Epitelde
temel olarak su vard>r. Sadece epitel ile kapl> bir vücut böl-
gesinin mekanik parçalanmaya direnci çok zay>ft>r (21,22).
saat sonra geliflir. Ancak, hücre hareketi iki yüzey aras>nda,
tek bir yüzeye göre, daha h>zl> geliflir. Bu nedenle, bir suni
membran veya do¤al örtü epitelizasyona katk>da bulunur.
Epitelizasyonun en iyi flekilde oluflmas> için nemli bir pan-
suman ortam>na gereksinim duyulmaktad>r.
dönem olarak tan>mlanabilir (fiekil 187.5). Klinik aç>dan,
yara iyileflmesinin en önemli dönemidir, çünkü matriks
sentezinin h>z>, kalitesi ve total miktar> oluflacak skar>n
kuvvetini belirler. ESM oluflumu dinamik bir süreçtir ve
yara iyileflmesi s>ras>nda sürekli olarak yeniden yap>land>r>-
l>r. Bu dönemde, kollajen yap>s>ndaki çapraz ba¤lar>n olu-
flumunu sa¤layan lizil oksidaz enziminin aktivitesi en üst
noktadad>r (23). Çapraz ba¤lar>n oluflmas> kollajenin y>k>l-
mas>n> önler ve yaran>n gerilmeye karfl> koyma gücü artar.
nektin bulunur. Di¤er bir erken dönem proteini trombos-
pondin-1'dir. Daha sonra, glikozaminoglikanlar, proteogli-
yantasyonu.