background image
z>n> kapamas> istendi¤inde ipsilateral disoklüzyon ile biri-
likte kontralateral hiperoklüzyon gözlenebilir (38).
Mandibulan>n sa¤ ve sol tarafa lateral hareketi için isti-
rahat pozisyonunda iken alt ve üst difller üzerinde ayn> ver-
tikal hizada olacak flekilde 2 nokta seçilir. Sa¤ ve sola late-
ral hareket ile birlikte bu iki nokta aras> horizontal mesafe-
nin ölçülmesi ile de¤erlendirilir. Normal de¤erleri 10-15
mm aras>ndad>r ve 8 mm'nin alt>ndaki de¤erler normal s>-
n>r>n alt> olarak kabul edilir (fiekil 121.7). Lateral hareket-
lerdeki k>s>tl>l>k genellikle disk problemlerinden (etkilen-
mifl tarafa do¤ru olan lateral hareket normal iken sa¤lam ta-
rafa do¤ru olan lateral hareket k>s>tl>d>r) ve nadiren de ek-
lem d>fl> kemik problemlerinden (koronoid prosesin uzama-
s>, Jacob's hastal>¤>) kaynaklan>r. Normalde lateralizasyon
hareketleri kas kaynakl> rahats>zl>klarda etkilenmez (31).
Mandibula protrüzyonu, önemli bir rotasyon bilefleni ol-
madan mandibulan>n anterior translasyon hareketidir. Mak-
simal a¤>z aç>kl>¤>n>n sa¤lanmas>nda yer alan önemli bir ha-
rekettir. Hastadan alt çenesini mümkün oldu¤u kadar öne
getirmesi istenir. Alt ve üst kesici difllerin kesici kenarlar>
aras> mesafe ölçülerek overjet mesafesi (a¤>z kapand>¤>nda
maksiler kesici difller ile mandibular kesici difller aras>nda
horizontal düzlemdeki mesafe) bu de¤ere eklenir, 7 mm'in
alt>ndaki de¤erler normal s>n>r>n alt> olarak kabul edilir.
Retrüzyon ise mandibulan>n tersi yönde hareketidir.
Eklem Sesi
Eklem hareketi s>ras>nda `kütleme' (popping), `g>c>rt>' (scra-
ping), krepitasyon, klik gibi sesler duyulabilir. Eklem sesi-
nin varl>¤> eklem içinde iç düzensizlik tan>s>n> destekler.
Fakat eklem sesinin olmamas> eklemin normal oldu¤u anla-
m>na gelmez, eklem sesi olmayan olgularda da görüntüleme
yöntemleriyle redüksiyonlu disk deplasman> ve osteoartrit
ile uyumlu eklem de¤ifliklikleri saptanm>flt>r. Aksi durum
da geçerli olabilmektedir; TMB semptom ve bulgusu olma-
yan kiflilerde de eklem sesi duyulabilmektedir (39, 40). Ek-
lem sesleri ayn> kiflide bile zaman içinde oldukça de¤iflken-
lik gösterebilmektedir, bu yüzden güvenilirli¤i s>n>rl>d>r.
Bu durum testin tan>sal duyarl>l>¤>n> düflürmektedir.
KISIM 6
n
Bölgesel A¤r>lar
1962
fiekil 121.6
Maksimum a¤>z aç>kl>¤> ölçümü
fiekil 121.7
Mandibulan>n lateral hareket aç>kl>¤>n>n cetvel ile ölçümü
fiekil 121.8
Eklem sesinin steteskop ile oskültasyonu