nal sisteme etkisi sonucu geliflen beslenme bozuklu¤u da
yara iyileflmesinin bozulmas>na neden olabilir. Deneysel
olarak, kemik ili¤i supresyonu yapan birçok ajan yara iyi-
leflmesini geciktirir.
tuvar özelliklere sahiptirler ve yara iyileflmesini inhibe
ederler. Steroidler inflamatuvar faz> belirgin bir flekilde
bask>larlar. Araflidonik asit ürünlerinin sal>n>m> ve makro-
faj migrasyonu inhibe olur. Ayr>ca, bu ajanlar fibroblastla-
r>n prokollajen sentezini inhibe ederler ve kontraksiyonu
geciktirirler. Hücresel immünite etkilenir. Sistemik stero-
idler yaran>n gerilme kuvvetini azalt>r, epitelizasyon ve an-
jiyogenezi geciktirir ve yara kontraksiyonunu bozar. Sürek-
li steroid alan hastalar>n dermisleri incedir, kollajen mikta-
r> daha azd>r ve yara iyileflmesi bozuktur (4).
stres yara iyileflmesini olumsuz etkiler. Yak>n zamanda
%10 veya daha fazla kilo kayb> yara komplikasyonlar>n> ar-
t>r>r.
yi bask>lar, anjiogenez, matriks formasyonu ve matürasyo-
nunu olumsuz etkiler. E¤er plazma albümin düzeyi
3gr/dl'nin alt>nda ise, yaran>n aç>lma riski vard>r. Bu du-
rumda nutrisyonel denge oluflana kadar elektif ameliyatlar
ertelenmelidir.
dir. Bu vitamin fibroplazinin stimülasyonunda, kollajen
sentezinde ve epitelizasyonda gereklidir. Hayvanlarda, de-
neysel olarak steroid ile oluflturulan yara iyileflmesindeki
gecikme A vitamini ile geri döndürülebilir.
lizin ve prolinin hidroksilasyonunda kofaktör olarak görev
yapmaktad>r. Dolay>s>yla eksikli¤i kollajen sentezini olum-
suz etkiler.
içi solüsyonlarla beslenen hastalarda yara iyileflmesi prob-
lemleri görülmüfltür. Bu ya¤ asitlerinin replasman> ile yara
iyileflmesindeki gecikme geriye dönmektedir (5).
lerinde kofaktör olarak görev yapmaktad>r. Bu enzimler de,
protein sentezi ve dolay>s>yla yara iyileflmesinde rol almak-
tad>r. Serum düzeyi 100 mg/dl'nin alt>na düfltü¤ü zaman
yara iyileflmesi gecikebilir.
kofaktör olarak görev yapar. Eksikli¤inde yara iyileflmesin-
de gecikme olabilir, ancak bu durum nadiren görülür.
matürasyonu da etkilenir. Yafll>l>kta hipertrofik skar nadi-
ren görülür.
fibroblastlar>n ve epitel hücrelerinin proliferatif kapasitele-
rinin azald>¤> görülmüfltür. Yafll>larda hipertrofik skar ge-
lifliminin nadir olmas> her ne kadar proliferatif cevab>n za-
y>fl>¤>na ba¤l> olsa da, malnütrisyon ve di¤er risk faktörle-
rinden dolay> da yara iyileflmesi bask>lanm>fl olabilir. Yafll>-
larda dikifller daha geç al>nmal>d>r. Buna ra¤men dikifl iz-
leri fazla belirgin olmaz. Çünkü, dikifl yolu boyunca epitel-
yal proliferasyon azalm>flt>r (37).
yara iyileflmesini bozar. Granülasyon dokusu oluflumu ve
ekstrasellüler matriks sentezi bozulur. Ayn> zamanda oksi-
jen yetersizli¤ine ba¤l> olarak nötrofillerin bakterisidal
özellikleri azal>r. Bu durumu yaratan klinik örnekler, ate-