tasyonu konusundaki çal>flmalar daha fazlad>r ve yaralan-
malar>n önlenmesi ve yinelenmemesi çal>flmalar>na çok faz-
la öncelik verilmemektedir (2).
durumun kötüleflmesini önlemek için çok fleyler yap>labi-
lir. Sporda kurallar>n uygulanmas> spor yaralanmalar>n>n
önlenmesi önceliklerinden biridir. Birçok spor dal>nda de-
¤iflen müsabaka kurallar> yaralanmalar>n azalt>lmas>nda
önemli bir etken olmufltur (2).
sporlar>nda koruyucu gözlüklerin kullan>lmas> göz yaralan-
malar>n> azaltm>flt>r ve do¤al olarak sa¤l>k harcamalar> da
düflmüfltür. Buz hokeyinde kask ve yüz koruyucu maskele-
rin, boksta kafa koruyucu malzemelerin kullan>m> ciddi ya-
ralanmalar>n belirgin flekilde azalmas>n> sa¤lam>flt>r (2).
me kullanmas>, yap>sal bozukluklar>n>n ve hareket yanl>fl-
lar>n>n düzeltilmesi gibi önlemlerle birçok afl>r> kullan>m
yaralanmas> da engellenebilir. Baz> yaralanmalar spor dal>-
na özgüdür. Tenisçi dirse¤i, koflucu dizi, s>çray>c> dizi, bi-
nici zorlanmas> bu tip yaralanmalara örnektir. Bu yaralan-
malar da antrenman de¤ifliklikleri, uygun malzeme seçimi
ve kurallara uyulmas> ile önlenebilir. Her bir spor dal> da ya-
ralanma mekanizmas> ve riskleri yönünden incelenmelidir.
Üst düzeyde sportif performansa ulaflma sporcular>n en çok
arzulad>¤> hedeftir. Performanslar>n> etkileyecek olmas> ge-
rekçesiyle sporcular>n genellikle malzeme de¤ifliklikleri ko-
nusuna pek de s>cak bakmayacaklar> unutulmamal>d>r (2).
yonun türünü belirler. Örne¤in ayak bile¤i s>kl>kla ba¤ ya-
ralanmas>na maruz kal>r ve konservatif olarak tedavi edilir-
ken, diz yaralanmalar>n>n tedavisinde cerrahi uygulamalara
gereksinim duyulabilir. Yine diz yaralanmalar>n>n tedavi-
sinde uyluk kaslar>n>n kuvvetlendirilmesi etkili olurken,
ayak bile¤i ba¤lar>n>n yaralanmas> sonras>ndaki tedavi
program>nda kuvvetlendirme ve propriosepsiyon egzersiz-
leri etkili olmaktad>r. Spora kat>lan bireylerin say>s> gide-
rek artarken de¤iflik spor dallar>na özgü olarak fiziksel ge-
reksinimler artmaktad>r. Bu da spor yaralanmalar>n>n olu-
flum riskinin artmas>na neden olmaktad>r (2).
nulmas>na ba¤l>d>r. Hekimi kesin tan>ya ulaflt>ran süreç
lanmas> ve klinik muayene ile bafllar. Akut spor yaralanma-
lar> ile ilgili ilk yap>lmas> gereken acil durum ile daha se-
lim durumlar>n birbirinden k>sa süre içinde ayr>lmas> ve
gerekti¤inde vakan>n kime ve ne zaman yönlendirilece¤i
konusunda do¤ru karar verilebilmesidir (3).
fl>laflmalara nas>l dönebilece¤i sorusunun do¤ru bir flekilde
yan>tlanmas>d>r. Bu nedenle spor yaralanmalar>na yakla-
fl>m, yaralanman>n tedavisinin yan> s>ra birçok önemli bile-
flen içerir. Mümkünse "kullanmama atrofisi" ve "genel per-
formans düflüklü¤ünü" önlemek amac>yla immobilizasyon
uygulanmamal> ya da çok az uygulanmal>d>r. Sporcunun
hem dolafl>msal hem de solunumsal uyumunun, kuvvet ve
esneklik özelliklerinin korunabilmesi için mümkün oldu-
¤unca yaralanman>n oldu¤u vücut bölümünün di¤er taraf-
lar>ndaki bedensel etkinliklerini sürdürmesi gereklidir.
Gövde kaslar>n>n kuvveti ve ifllevsel stabilitesi hemen he-
men tüm spor yaralanmalar>n>n tedavisi ve rehabilitasyo-
nunun önemli bir parças>d>r. Sporcu gövde kaslar>n> güç-
lendirmenin yan>s>ra yapt>¤> spor dal>na özgü olarak, yara-
lanan bölgenin tüm kinetik zincirine kat>lan k>s>mlar>n> da
güçlendirmeye önem vermelidir. Örne¤in dirsek yaralan-
mas> bulunan bir at>c>n>n tüm üst ekstremitesinin kuvvet,
esneklik ve dayan>kl>l>k özelliklerini en üst düzeye ç>kar-
mas>na ek olarak, skapulotorasik kontrol, gövde stabilitesi,
ve alt ekstremite ifllevlerinin çok iyi düzeyde olmas>n> sa¤-
layacak çal>flmalar yapmas> gerekmektedir (3).
dedirler. Bu durumda bir dizi kurallar zincirinin dikkate
al>nmas> gerekir. Bu kurallar>n izlenmesi sporcunun müm-
kün oldu¤unca çabuk ve güvenli olarak spora tekrar dönü-
flünü sa¤lar (3):
menin do¤ru seyirde oldu¤unun iflaretidir.
ya dönmenin çok riskli oldu¤unu gösteren en önemli
belirtidir.
l>k hissediyorsa yaralanma iyileflmemifl ya da rehabili-
tasyon tamamlanmam>fl demektir.
nun a¤r> sinyallerinin kolayl>kla alg>lanamayaca¤> için
uygun de¤ildir (3).