vektörlerinin sebep oldu¤u travma derinin epidermis
ve/veya dermis katmanlar>n> geçmekle kalmay>p, ya¤ do-
kusu, kas, tendon, vasküler yap>lar ve sinirleri de ilgilendi-
rebilmektedir.
berinde getirebilece¤i hematom, yabanc> cisim inokülasyo-
nu gibi ek komplikasyonlar ve ateflli silah yaralanmalar>n-
da oldu¤u gibi patlama ve >s> etkilerinin yol açt>¤> di¤er
kompleks doku hasar> mekanizmalar> da göz önünde bu-
lundurulmal>d>r.
dir. Farkl> klinik tablolar halinde kendini gösteren yara
tipleri afla¤>da aç>klanm>flt>r:
ren doku kayb> olarak tan>mlanabilir. Genellikle deri yüze-
yinde sürtünme ile etki eden travmalardan sonra oluflmak-
tad>r. Bu türdeki yaralanmalarda yaran>n temizlenmesi bü-
yük önem tafl>maktad>r çünkü ço¤unlukla toprak, ya¤, kar-
bon partikülleri veya pigmentler taraf>ndan kontamine ol-
mufllard>r. Dermiste tatuaj (dövme) yaratan bu yabanc> ci-
sim ve s>v>lar>n fark>na var>lmaz ise, iyileflme sonras>nda
kal>c> renk farkl>l>klar> ve dolay>s>yla kozmetik deformite-
ler ortaya ç>kabilir. Abrazyonlar>n pansumanlar> s>ras>nda
dikkat edilmesi gereken nokta, yaralanma bölgesi irrigas-
yonla temizlendikten sonra, antibakteriyel özelli¤i olsun
veya olmas>n, yaray> nemli tutacak bir krem veya pomad
emdirilmifl pansuman malzemesi ile kapat>lmas>n>n gerek-
lili¤idir.
afl>r> ödem, ekimoz ve bazen de hematom ile karakterize ya-
ralar olarak tan>mlanabilir. Bu bulgular konservatif olarak
izlenerek iyileflme beklenebilir ya da doku nekrozunun gi-
derek artmas> durumunda debridman yap>lmas> zorunlu
hale gelebilir. Hematomlar>n ço¤unlu¤u kendini s>n>rla-
m>flt>r ve ciddi komplikasyonlara yol açmazlar. Bununla
birlikte, özellikle göz kapaklar>, yanaklar veya frontal böl-
gede oluflan hematomlar>n, üzerlerini örten yumuflak doku
örtüsünde dolafl>m bozuklu¤u saptan>r ve/veya enfekte ol-
maya e¤ilimli olduklar> gözlenirse, drenajlar> sa¤lanmal>-
d>r.
olas>l>¤> daha fazlad>r.
da yumuflak doku atrofisi de görülebilir ve bu olgularda
skar bölgesindeki deformite daha bariz olmaktad>r.
nad>, kafl, göz kapa¤> gibi bölgelerin d>fl>nda meydana ge-
len laserasyon-kontüzyonlarda, ezilmifl olan yara dudaklar>
primer kapamaya izin verecek flekilde eksize edilmeli ve ye-
nilenmelidir. Yukar>da say>lan ve anatomik özelli¤inden
dolay> önem tafl>yan bölgelerde ise eksizyon yap>lmamal> ve
yara iyileflmesini takiben sekonder skar revizyonu ile olufl-
mufl olan deformite giderilmeye çal>fl>lmal>d>r.
yaralanmas>d>r. Yaran>n sütüre edilmeye haz>r hale getiril-
mesinden sonra, oluflacak skar da göz önünde bulundurula-
rak, yaran>n ayr>lmas>na veya komplike olmas>na izin ver-
meyecek kadar uygun kal>nl>kta, atravmatik teknik kulla-
n>larak ve gerginlik alt>nda olmadan sütüre edilmelidir.
Kontraktür oluflmas>na neden olacak, deri gerginlik hatla-
r>na (deri çizgilerine) paralel olmayan laserasyonlar için,
oluflacak skar>n yönünü de¤ifltirecek ifllemler ilk onar>m se-
ans>nda da uygulanabilir. Bu yöntemler aras>nda en s>kl>k-
la kullan>lan Z-plasti tekni¤idir. Primer onar>m d>fl>nda ya-
p>lacak bu gibi ek cerrahi giriflimlerin bir plastik cerrah ta-
raf>ndan ameliyathane koflullar>nda gerçeklefltirilmesi uy-
gundur.
dokular>n tüm katlar>n> geçerek kas, tendon, vasküler yap>-
lar, sinir veya duktuslarda da yaralanmaya neden olabilir-
ler. Fizik muayene yap>ld>ktan ve yaralanman>n flekli hak-
k>nda bilgi edinildikten sonra ad> geçen bu yap>lar>n yara-
lanm>fl olmalar>ndan flüpheleniliyorsa, hasta ameliyathane
koflullar>nda haz>rlanmal> ve yaralanma bölgesi yeterli >fl>k
ve sterilite sa¤lanarak eksplore edilmelidir.
kunun bir yaprak gibi kalkm>fl oldu¤u laserasyon fleklidir.
Laserasyonlar aras>nda en fazla deformiteye neden olabile-
cek yaralanmad>r. Bu flekilde tabandan ayr>lm>fl, de¤iflen
kal>nl>kta bir doku köprüsü ile çevresine ba¤l> kalan ve flep
olarak adland>r>lan doku parças>n>n arteriyel dolafl>m> bo-
zulmasa bile, venöz ve lenfatik dolafl>m> etkilenmifltir. Bu