leri durdurmak daha ileri yaralanmalar>n oluflmas>n> önler. Sporcu yaralanan ekstremitesine a¤>rl>k vermemesi için koltuk de¤ne¤i kullanmal>d>r (19-21). oartriti bulunan yafll> sporcularda ve daha önce ön çapraz ba¤ ya da arka çapraz ba¤ yaralanmas> geçiren sporcularda da tan> koymak zorlaflabilir. sporcular, lezyonun oldu¤u tarafta eklem hatt>na yap>lacak palpasyonda lokalize hassasiyet hissederler. Yaralanmadan bir ya da iki gün sonra oluflan efüzyon karakteristiktir. He- martroz menisküsün damarsal yap>lar>n ço¤unlukta oldu¤u periferik y>rt>klar> düflündürür. Apley, Mc Murray testleri menisküs y>rt>klar>nda pozitif bulgu verir. Menisküsün ko- va sap> y>rt>klar>nda s>kl>kla diz fleksiyonda iken kilitlenir (19-21). leyen efüzyon varsa artroskopi yap>lmas> gerekebilir. Ar- troskopide y>rt>lan menisküs parças> ç>kar>l>r ya da tamir edilebilir. Artroskopi sonras> kas kuvvetlendirilmesine, ha- reket aç>kl>¤>na ve proprioseptif çal>flmalara a¤>rl>k veril- melidir (19-21). venli dönüfl için yaklafl>k 12 haftal>k iyileflme süresi gere- kebilir. Menisküs parsiyel eksizyonu yap>lan sporcular ise, artroskopiden yaklafl>k 2-4 hafta sonra antrenmanlara kat>- labilirler. Sporcunun semptomlar> kaybolana ve sa¤lam ta- raftaki kas kuvveti ve hareket aç>kl>¤>na ulaflana kadar kli- nik izleme devam edilmelidir (19-21). rak kuadriseps kas>n>n distal k>sm>nda kopma hissi ve uy- luk önünde ani ve fliddetli a¤r> bulunur. Kas>n herhangi bir bölgesinde tam ya da parsiyel kopmalar gözlenebilir. An- cak kopmalar s>kl>kla proksimal, distal veya kas tendon birleflme bölgesinde görülebilir. Kanaman>n durdurulmas> için kompresyon ve so¤uk bandaj uygulanmal> ard>ndan, dinlenme, so¤uk, kompresyon ve ekstremitenin kald>r>l- mas> tedavisine geçilmelidir. Kesin tan> konuncaya kadar sportif etkinlikleri durdurmak daha ciddi yaralanmalar>n oluflmas>n> önler. Sporcu yaralanan ekstremitesine a¤>rl>k vermemesi için koltuk de¤ne¤i kullanmal>d>r (18,19). yemez veya çömelemez. Sporcu dirence karfl> yapt>¤> diz ekstansiyonu s>ras>nda güçsüzlük ve a¤r> hisseder, ayn> za- manda palpasyonda da lokal hassasiyet ve lokal flifllik var- d>r. Kastaki defekt palpe edilebilir. Distal kuadriseps rüp- türünden flüpheleniliyorsa, patella k>r>klar>n> ekarte etmek için direkt radyografinden yararlan>labilir. Kopman>n yeri ve ciddiyetini, hematomun yeri ve büyüklü¤ünü do¤ru fle- kilde tan>mlayabilmek için ultrason ve manyetik rezonans görüntüleme yöntemleri s>kl>kla yararl> bilgiler verir. Ya- ralanman>n seyri ve tedavi aç>s>ndan kas içi ve kas aras> he- matomun birbirinden ayr>lmas> önemlidir (18,19). ¤> çok iyi de¤erlendirilmelidir. Tam kopmalarda genellik- le cerrahi tamir ifllemi yap>l>r ve sonras>nda yaklafl>k 12 ay ya da daha uzun bir süre rehabilitasyon program> gerekebi- lir. Parsiyel kopmalarda fizik tedavi ve kapal> zincir kuv- vetlendirme çal>flmalar>n> içeren cerrahi olmayan tedavi uy- gulan>r. Cerrahi olarak tedavi edilmeyen parsiyel kopma- larda a¤r> geçmezse cerrahi olarak tamir yap>labilir. Kas aras> hematomlar>n da cerrahi olarak boflalt>lmas> gerekebi- lir (18,19). su içi egzersizler gibi kapal> zincir egzersizleri tedavide en iyi seçeneklerdir. Sportif etkinli¤e tümüyle dönmeden ön- ce kas ifllevlerinin tam olarak kazan>lm>fl olmas> çok önem- lidir. Kopman>n yineleme tehlikesi çok fazlad>r. Sporcunun semptomlar> kaybolana ve sa¤lam taraftaki kuadriseps kas kuvveti ve hareket aç>kl>¤>na ulaflana kadar klinik izleme devam edilmelidir (18,19). lerin bulundu¤u sporlara tekrar dönebilmesi için, yaralan- man>n ciddiyetine ba¤l> olarak yaklafl>k 6 hafta ile 6 ay ara- s>nda süre gerekebilir (18,19). ma belirtisi olarak adland>r>lan uzun süre oturur pozisyon- da kalma, merdiven inme ve çömelme etkinlikleri a¤r>y> fliddetlendirir (19-22). dritis dissekans, patella subluksasyonu, patella ç>k>¤>, me- |