humerus veya skapula k>r>klar>, akromiyoklaviküler ve sternoklaviküler ayr>lma, omuz subluksasyonu veya dislo- kasyonu, "rotator manflon" y>rt>¤>, tendon kopmalar>, kas zorlanmalar> ve rotator manflon s>k>flmalar>d>r (4-6). siyet vard>r. Radyolojik de¤erlendirme yap>lana ve tan> ko- nulana kadar kol ask>ya al>n>p desteklenmeli ve so¤uk uy- gulanmal>d>r (4-6). l>kla palpe edilerek tan> konabilir. Skapula k>r>klar> gibi baz> k>r>klar ise özellikle kas kitlesi fazla olan sporcularda kolayl>kla palpe edilemez. K>r>ktan flüphelenilirse radyolo- jik de¤erlendirmeye gönderilir. Sporcuyu rahatlatmak ve hareketi azaltmak için atel, bandaj veya ask> kullan>labilir (4-6). simal humerus k>r>klar>n>n redüksiyonu mükemmel olma- yabilir. Ancak ergen ve yetiflkinlerde redüksiyon s>ras>nda aç>lanman>n %30'dan daha az olmas>na dikkat edilmelidir. Özellikle normal omuzlarda bile afl>r> kullan>m yaralanma- lar>n>n geliflebilece¤i at>c>, cimnastikçi veya yüzücülerin bask>n omuzlar>nda anatomik redüksiyona çok dikkat et- mek gerekir. Klavikula k>r>klar> ise ask> ya da sekiz banda- j> kullan>larak, skapula k>r>klar> ise sarg>, yumuflak bandaj veya ask> kullan>larak tedavi edilebilir. K>r>k iyilefltikten sonra spora dönmeden önce kuvvet, hareket aç>kl>¤> ve propriosepsiyon sa¤lanmal>d>r. tor manflon güçlendirilmesidir (4-6). sonra sporcu müsabakaya dönebilir. Bu süre spor dal>na öz- gü olarak farkl>l>k gösterebilir. Örne¤in; bir kaleci d>fl>nda- ki futbol oyuncusu, kemi¤in güçlü oldu¤u gözlendi¤inde müsabakaya dönebilir, ancak bir güreflçinin omuzunun müsabaka s>ras>nda risk oluflturmamas> için tedavi süreci- nin tamamlanmas> gerekir (4,5). ve abduksiyona zorland>¤>nda oluflur. Omzu öne do¤ru ç>- kan sporcu üst ekstremitesini d>fla rotasyonda ve adduksi- yonda tutar. Sporcu genellikle müsabakaya devam edemez. Çok nadir durumlarda özellikle tekrarlayan ç>k>k vakala- r>nda sporcu omzunu redükte edebilir ve müsabakaya dö- nebilir. Ancak redüksiyon için iyi bir kas gevflemesinin sa¤lanmas> gerekir ve genellikle bu ilaçlarla sa¤lan>r. Re- düksiyon deneyimli bir sa¤l>k personeli taraf>ndan yap>la- bilir. Bu durumda k>r>k olup olmad>¤> mutlaka ekarte edil- melidir (4-6). c> olur. Travmatik omuz ç>k>klar>n>n %90'> öne ç>k>k flek- linde olur. Bu durumda aksiller sinir de yaralanabilir ve duyu azalmas> ve deltoid kas zay>flamas> görülür. Arkaya ç>k>k çok nadir görülür ve genellikle bafllang>çta tan> kona- mayabilir. Özellikle iskelet geliflimini tamamlamam>fl sporcularda radyolojik inceleme yap>lmas> gerekir. Ancak en az>ndan redüksiyon sonras> radyolojik inceleme yap>l- mal>d>r (4-6). önce k>sa süre içinde deneyimli bir sa¤l>k personeli taraf>n- dan redüksiyon yap>lmas> yararl> olur. Daha ileriki dönem- lerde omuz, kas gevfleticiler ve a¤r> kesiciler kullan>larak redükte edilebilir. Tüm omuz ç>k>klar>nda redüksiyonun baflar>l> olup olmad>¤>n> anlamak için radyolojik inceleme gerekir. Omuz ç>k>klar>n>n daha sonraki tedavileri tart>fl- mal>d>r. Öne omuz ç>k>¤> olan sporcular cerrahi olarak te- davi edilmeyecek olursa yaklafl>k %90'>nda ç>k>¤>n yinele- yebilece¤i belirtilmektedir. Buna karfl>n ilk omuz ç>k>¤> sonras> genel öneri konservatif tedavi yap>lmas> ve 4-6 haf- ta süreyle ask> ve sarg> kullanarak dinlenilmesidir. Daha sonra hareket ve kuvvetin yerine konmas> için çal>flmalar yap>lmal>d>r. Sporcunun durumuna ba¤l> olarak genellikle artroskopik olarak primer tamir önerilebilir. Tekrarlayan ç>k>klarda ise artroskopik ya da aç>k cerrahi yöntemleri ile tamir yap>labilir. için 3-4 ayl>k bir kuvvetlendirme çal>flmas> gerekir. Tüm vakalarda omuzdaki büyük kas gruplar>n>n çal>flmas>ndan önce "rotator manflon" ve skapula çevresindeki kaslar>n kuvvetinin tekrar kazan>lmas>na önem verilmelidir (4-6). için genellikle 4 ay uygun iyileflme, kuvvetlendirme, prop- |