bafllayan onar>m veya yeniden yap>land>r>lma evresi olarak
tan>mlanabilir. Bununla birlikte, yara iyileflmesi sistemik
fizyolojik olaylar> da tetiklemekte, dolay>s>yla yara bölgesi-
nin çok uza¤>ndaki dokular> ve organlar> da etkilemekte-
dir. Buna ek olarak, yak>n dönemde kök hücreler ve proge-
nitor hücrelerin yara iyileflmesi üzerindeki etkilerini araflt>-
ran çal>flmalar da konuya asl>nda çok genifl bir perspektifle
bak>lmas> gerekti¤ini ispatlar niteliktedir (1,2). Yara iyi-
leflmesi organizman>n yaralanmaya verdi¤i global bir yan>t-
t>r. Bu yan>t, renal, hepatik, kardiyak veya deri gibi her-
hangi bir organ veya doku sisteminde tetiklenebilir ve sis-
temik hale gelir. Bununla birlikte, yara iyileflmesinin evre-
leri iç organlar da dahil olmak üzere tüm dokularda gerçek-
leflse de, yara iyileflmesi en iyi vücut yüzeyinde gözlenir.
leflmesi genel olarak üç evrede incelenir: 1.
biri içine geçen ve birbirine ba¤>ml> olan bu evrelerin il-
kinde hemostaz ve koagülasyonu izleyen k>sa dönemde
yonu ve epitelizasyondan meydana gelir. Sonuç evresi ise
genellikle skar>n olgunlaflmas> olarak bilinen, yaran>n yeni-
den yap>land>r>lmas> (remodeling) evresidir.
dokunun aç>¤a ç>kmas> ile tromboplastik olaylar zinciri
bafllar. Trombositler kümelenir ve hemostatik bir t>kaç
oluflur. Koagülasyon ve kompleman kaskadlar> indüklenir.
Ekstrinsik ve intrinsik koagülasyon yollar>n>n aktif hale
gelmesiyle protrombin trombine dönüflür, trombin fibri-
nojeni fibrine dönüfltürür, son olarak da fibrin polimerize
olur ve statik bir koagülasyon t>kac>n>n oluflmas> ile he-
mostaz gerçekleflmifl olur (fiekil 187.1).
motaksis ile ortama ça¤r>lmas>n> sa¤layan mediatörler sal>-