background image
yulur. Ekspirasyonda iki ses neredeyse ayn> anda duyulurken inspi-
rasyonda sa¤ ventrikülün at>m volümünün artmas>yla ikinci sesde ko-
layl>kla ay>rt edilebilen bir ikileflme (çiftleflme) olur. Atriyal septal de-
fekti (Bölüm 68) ya da sa¤ dal blo¤u olan hastalarda ikinci ses sabit
olarak çift duyulur (sabit çiftleflme). Sol dal blo¤u olan ya da herhangi
bir nedenle sol ventrikülün boflalmas>n>n gecikti¤i durumlarda ikilefl-
me paradoksik olabilir. varsa kuvvetlenir, aort darl>¤>nda zay>flar. si pulmoner hipertansiyonda kuvvetlenir.
Erken sistolik ejeksiyon sesleri aort ya da pulmoner kapaklar>n
kuvvetle aç>lmas>na ba¤l>d>r. Kapaklar hareketli ise do¤ufltan aort dar-
l>¤>nda, kapaklar>n kuvvetle aç>ld>¤> hipertansiyonda ve sa¤l>kl> genç-
lerde duyulur. Sistol ortas>nda ya da geç sistolde duyulan klikler ço-
¤unlukla mitral kapak prolapsusuna (Bölüm 75) ba¤l>d>r. Klikler, ste-
toskopun diafram taraf> ile duyulan yüksek frekansl> seslerdir.
S3, erken diyastol döneminde ventrikülün h>zla kanla doldu¤u s>-
rada oluflur. Özellikle at>m volümü artm>flsa normal çocuklarda ve
genç eriflkinlerde duyulur. K>rk yafl>ndan sonra S3 normal de¤ildir: Ya
erken diyastolde ventrikül doluflunu artt>ran durumlarda (örnek mit-
ral regürjitasyonu) ya da erken diyastolde bas>nc> artt>ran durumlarda
(örnek, ilerlemifl kalp yetersizli¤i) duyulur. Sol ventrikülden kaynak-
lanan bir S3 gallop en iyi kalp tepesinde, sa¤ ventrikülden kaynakla-
nan bir S3 gallop ise sol parasternal bölgede, dördüncü aral>kta duyu-
lur. Her ikisini de iyi duymak için stetoskopun çan k>sm> kullan>lma-
l>d>r. Gençlerde S4 duyulmas> çok ender iken, 40 ya da 50 yafl>n> geç-
mifl eriflkinlerde ventrikül esnekli¤i azal>nca atriyumun kas>lmas> S4
oluflmas>na yol açar. Hipertansiyon, kalp yetersizli¤i ya da iskemik
hastal>¤> olanlarda duyulabilen bir sestir.
Mitral, çok daha seyrek olarak triküspid darl>¤>n>n(Bölüm 75) aç>l-
ma sesi, mekanik diyastolün bafllang>c>nda, sol ventrikülün h>zl> dolufl
dönemi bafllamadan önce oluflur. Aç>lma sesi yüksek frekansl> bir ses-
tir ve stetoskopun diafram k>sm> ile duyulur. Fizik muayene s>ras>nda
bu niteli¤i ile S
3
'den ayr>labilir. Aç>lma sesini ikinci sesin kuvvetlen-
mifl pulmoner ö¤esinden ay>rmak için duyuldu¤u yere (mitral aç>lma
sesi kalp tepesinde, triküspid aç>lma sesi sol üçüncü ya da dördüncü
interkostal aral>kta, pulmoner ikinci ses sol ikinci interkostal aral>kta)
ve aç>lma sesinin S
2
'ye daha uzak oldu¤una dikkat etmek gerekir.
Kalp üfürümleri sistolik, diyastolik ve sürekli olarak s>n>fland>r>-
l>r. (Tablo 48-6) üfürümlerin fliddeti 1'den 6''ya kadar derecenlendiri-
lir. 1. derece çok hafiftir. Ancak dikkatli bir oskültasyonda duyulabilir,
2. derece kolayca duyulabilen bir üfürümdür; 3. derece orta kuvvette;
4. derece kuvvetli ve thrille birlikte; 5. derece kuvvetli, thrille birlikte
ve stetoskopun sadece kenar>n> gö¤se de¤dirmekle duyulabilen; 6. de-
rece stetoskopu gö¤se de¤dirmeden de duyulabilen thrilli bir üfürüm-
dür. Sistolik ejeksiyon üfürümleri sol ventrikülün ejeksiyonunun mak-
simuma ulaflt>¤> erken-orta sistolde doru¤a var>rlar. Bunlara örnek
aort kapa¤> darl>¤>, aort kapak üstü darl>¤>, aort kapak alt> darl>¤> ve
pulmoner kapak darl>¤>d>r. Hipertrofik obstrüktif kardiyomiyopatinin
üfürümünün de benzer ejeksiyon nitelikleri olmakla birlikte doru¤a
dinamik obstrüksiyonun maksimal oldu¤u geç sistolde varabilir (Bö-
lüm 59). Pansistolik üfürümler mitral ya da triküspid regürjitasyonu
ya da ventriküler septal defekt gibi soldan sa¤a flantl> (sol ventrikül-
den sa¤ ventriküle) durumlar için nitelikseldir. Geç sistolik üfürüm
mitral kapak prolapsusu (Bölüm 75) ya da iskemik papiller kas dis-
fonksiyonu için nitelikseldir. Ejeksiyon niteli¤ini gösteren üfürümler
kapaklar>n normal oldu¤u, fakat anemi, atefl ya da do¤ufltan tam kalp
blokunda oldu¤u gibi, kan ak>m>n>n artt>¤> durumlarda da duyulabi-
lir. Ayr>ca kalp içi flantlarda yine ak>m>n artmas>na ba¤l> olarak ak>m
yolu üstündeki kapakda da bu tür üfürümler duyulabilir. ekspirasyon, ayakta durma, çömelme ve "handgrip" (izometrik egzer-
siz) gibi manevralar da üfürümün ay>r>c> tan>s>nda çok yararl> olabilir.
Bununla birlikte üfürümün nedenini ve hastal>¤>n derecesini tan>mla-
mak için ço¤u kez ekokardiyografi gerekli olur (Tablo 48-7).
Yüksek frekansl> erken diyastolik üfürümler, birçok nedene ba¤l>
olabilen aort ve pulmoner regürjitasyon için tipikdir. Mitral ve triküspid
darl>¤>n>n üfürümleri etkili bir atriyum kas>lmas> olmad>¤> durumda er-
ken-orta diyastolde bafllar, diyastol-sonunda fliddetleri azal>r. Buna kar-
fl>l>k etkili bir atriyum kas>lmas> varsa diyastol-sonunda fliddetleri artar.
Sürekli üfürümler, sistol ve diyastol aras>nda bas>nç fark>na neden
olan bozukluklarda ortaya ç>karlar, Örnekler aras>nda duktus arteri-
Bölüm 48
Kardiyovasküler Hastal>k Olas>l>¤> Olan Hastalara Yaklafl>m
297
K>s>m VIII
Kardiyovasküler
fiEKm>ndaki konfigürasyonel de¤iflikliklerin ve bunlar>n ay>r>c> tan>s>n>n flematik diyagramlar>. Kalp sesleri de gösterilmifltir. A, Normal. B,
Bafllang>çta yavafl bir yükselme ile anakrotik at>m. Zirve ikinci kalp sesine yak>nd>r. Bu özellikler, valvüler aort darl>¤> gibi sabit sol ventrikül ç>k>fl yolu obstrüksiyonu-
nu düflündürür. C, Sistol s>ras>nda ortaya ç>kan perküsyonlar ve tidal dalgalarla birlikte Pulsus bisferiens. Bu tip karotid at>m konturu en s>k hemodinamik olarak be-
lirgin aort yetmezli¤i veya yetmezli¤in bask>n oldu¤u aort darl>¤>, aort yetmezli¤i kombinasyonu olan hastalarda görülür. Nadiren mitral kapak prolapsusu olan hasta-
larda veya normal bireylerde görülür. D, Hipertrofik obstrüktif kardiyomiyopatide pulsus bisferiens. Bu bulgu nadiren çarp>nt> ile yatak bafl>nda fark edilir. E, belirgin
bir dikrotik dalgadan kaynaklanan ve sepsis, ciddi kalp yetmezli¤i, hipovolemik flok ve kalp tamponad>nda ve aort kapak de¤ifliminde sonra ortaya ç>kma e¤ilimi gös-
teren dikrotik nab>z. A
2
= Ikinci kalp sesinin aort bilefleni; P
2
= ikinci kalp sesinin pulmonik bilefleni; S
1
= birinci kalp sesi; S
4
= atriyal sesler. (Chatterjee K: Bedside eva-
luation of the heart: The physical examination. In Chatterjee K, et al [eds]: Cardiology: An illustrated Text/Reference. Philadelphia, JB Lippincott, 1991, pp 2.11-3.51.'
dan).
Dikrotik çentik
Dikrotik çentik
Dikrotik çentik
Dikrotik çentik
Dikrotik çentik