Bölüm 232
Beslenmenin Sa¤l>k ve Hastal>k ile
1604
K>s>m XVII
Beslenme
TABLO 232-1
AMER
ÜZER
Ölüm veya Morbidite Nedeni
ÖLÜM
Kalp hastal>klar>
Kanser
Serebrovasküler hastal>klar
Kazalar
Diabetes mellitus
Kronik karaci¤er hastal>¤> ve siroz
Hipertansiyon ve hipertansif
böbrek hastal>¤>
MORB
Obezite
Osteoporoz
Divertiküler hastal>k, konstipasyon
Nöral tüp defektleri
Düflük Risk ile
Kompleks karbonhidrat, özellikle de ya¤ asitleri
(örne¤in mono-doymam>fl, poli-doymam>fl ve
bal>k kaynakl>
-3 ya¤ asitleri), çözünebilir lif,
polifenoller, soya proteinleri, antioksidanlar
(vitaminler E, C;
-karoten; selenyum), folik
asit, orta derecede alkol tüketimi
Sebze ve meyve (
-karoten; A, C, D ve E
vitaminleri; kalsiyum; selenyum;
fitokimyasallar için), lifli g>da tüketimi
Potasyum, kalsiyum,
-3 ya¤ asitleri tüketimi
Lifli g>da tüketimi
Sebze ve meyve tüketimi, potasyum, kalsiyum,
magnezyum,
-3 ya¤ asidi al>m>
Kalsiyum, D ve K vitamini tüketimi
Lifli g>da tüketimi
Folik asit tüketimi
Artm>fl Risk ile
Doymufl ya¤, kolesterol; afl>r> kalori, sodyum
tüketimi; vücut ya¤>n>n kar>nda bölgesinde
birikimi
Afl>r> kalori, ya¤, alkol, k>rm>z> et, tuz ve
nitrit koruyuculu et, muhtemelen >zgara
et tüketimi; vücut ya¤>n>n kar>n
bölgesinde birikimi
Sodyum, alkol tüketimi (hipertansiyonda
oldu¤u gibi)
Afl>r> alkol tüketimi
Afl>r> kalori, ya¤, alkol tüketimi; vücut ya¤>n>n
kar>n bölgesinde birikimi
Afl>r> alkol tüketimi
Afl>r> alkol tüketimi
Sodyum, alkol, afl>r> kalori, total ve doymufl
ya¤ tüketimi; vücut ya¤>n>n kar>n
bölgesinde birikimi
Afl>r> kalori ve ya¤ tüketimi
Afl>r> A vitamini, sodyum, protein tüketimi
TABLO 232-2
AMER
ÖNEML< ÖNER
KALOR<
·
Doymufl ve trans ya¤, kolesterol, ek fleker, tuz ve alkol al>m>n> s>n>rlayan g>dalar> seçerken temel g>da gruplar> içinde ve aras>nda farkl> besin-
yo¤unluklu g>da ve içecekler tüketin.
·
Enerji ihtiyac> çerçevesinde, A.B.D. Tar>m Müdürlü¤ü (USDA) Beslenme K>lavuzu veya Hipertansiyonu Durdurmak için Diyetsel Yaklafl>m (DASH)
Beslenme Plan> gibi dengeli bir beslenme paternine uyarak önerilen besinleri tüketin.
K
·
Vücut a¤>rl>¤>n> sa¤l>kl> bir aral>kta tutmak için harcanan kaloriler ile g>da ve içeceklerden al>nan kalorileri dengeleyin.
·
Zaman içinde kilo art>fl>n> engellemek için g>da ve içeceklerdeki kalori miktar>nda küçük azaltmalar yap>n ve fiziksel aktiviteyi artt>r>n.
F
·
Sa¤l>¤>, psikolojik iyilik halini artt>rmak ve sa¤l>kl> bir vücut a¤>rl>¤>na ulaflmak için düzenli fiziksel aktivite yap>n ve sedenter aktiviteleri azalt>n.
·
Yetiflkinlik döneminde kronik hastal>k riskini azaltmak için haftan>n ço¤u gününde, iflte veya evde, normal aktivitenin ötesinde en az 30 dakika
boyunca orta-yüksek yo¤unlukta fiziksel aktivitede bulunun.
·
Ço¤u insan için daha yüksek yo¤unluktaki veya daha uzun süreli fiziksel aktivite ile sa¤l>kta daha fazla yarar elde edilir.
·
Yetiflkinlik döneminde vücut a¤>rl>¤>n> korumak ve yavafl yavafl gerçekleflen, sa¤l>ks>z kilo al>m>n> önlemek için, ihtiyaç duyulan kalori al>m>n>
geçmeden, haftan>n ço¤u gününde, yaklafl>k 60 dakika süresince orta-yüksek yo¤unlukta aktivite gerçeklefltirin.
·
Yetiflkinlik döneminde verilen kilolar>n geri al>nmamas> için, ihtiyaç duyulan kalori al>m>n> geçmeden, her gün en az 60-90 dakika boyunca orta-yük-
sek yo¤unlukta fiziksel aktivite gerçeklefltirin.
·
Kardiyovasküler kondisyonu artt>rarak, esneklik için esneme egzersizleri ve kas gücü ve dayan>kl>l>¤> artt>rmak için direnç egzersizleri veya jimnas-
tik yaparak fiziksel form durumunuzu yükseltin ve koruyun.