bir kolu olan IARC taraf>ndan gösterilmektedir (Tablo 185-3). IARC
de¤erlendirmeleri, maruziyeti 4 grupta s>n>fland>rm>flt>r: (1) karsinojenitesinde "yeterli kan>t" (çal>flma grubunun düflünceleri,
flans, hata ve flafl>rtmalar mant>kl> flekilde hariç tutulur), (2) karsinoje-
nitede "s>n>rl> kan>t" (bu ajan insan kanser riskinde art>flla birlikte ol-
makla birlikte, flans, hata ve flafl>rtmalar mant>kl> flekilde ay>rtedile-
memifltir), (3) karsinojenitede "yetersiz kan>t" (kalite, yeterlilik, ista-
tistiksel güç bak>m>ndan karsinojenite hakk>nda bilgi veremeyen ça-
l>flmalar), ve (4) "karsinojenik etkisini gösteren kan>t yok" (kullan>m
veya maruziyetinin karsinojenik oldu¤unu göstermeyen ve kanser
riskinde art>fla neden olmayan). NTP sadece "insan karsinojeni olarak
bilinen" ve "makul flekilde insan karsinojeni olabilecek" diye 2 kate-
gori içermektedir.
GELECEKTEK< YÖNLENMELER
Gelecekteki kanser epidemiyolojisinde merak uyand>r>c> geliflme-
ler, büyük popülasyonlarda yap>lacak olan, kanser geliflminde birey-
sel riski belirlemede, genetik yatk>nl>kla maruziyet aras>ndaki iliflki-
den sorumlu moleküler biyoloji ve genetik çabalar> içerecektir. Bu gi-
bi çal>flmalar, t>pk> kalp hastal>¤>n> önlemede tedavi ajanlar> olarak li-
pid anormallikleri ve hipertansiyonu gösteren kardiovasküler araflt>r-
malarda oldu¤u gibi kanser geliflmesi veya progresyonunu etkileyen
de¤ifltirilebilir, ara faktörlerin bulunmas>nda umutlu görünmektedir
SEÇ
International Agency for Research on Cancer website. Accessed February 26, 2007.
http//www.iarc.fr. Listing of numerous resoures available through the branch of the
World Health Organization that deals with cancer.
Jemal A, Siegel R, Ward E, et al: Cancer statistics, 2007. CA Cancer J Clin 2007;57:43-
66. Documents a drop in cancer-related mortality in 2004, the second consecutive
year.
National Toxicology Program website. Department of Health and Human Services.
Accessed February 26, 2007. http//ntp-server.niehs.nih.gov/. Website lists sub-
stances that are known or "reasonably anticipated to be" human carcinogens.
Kanser çok basamakl> bir süreç olup, baz> olgularda en erken ka-
l>tsal mutasyonlar ve sonras>nda hedef hücrelerde somatik mutasyon-
lar takip eder. Her kanser, de¤iflime u¤ram>fl bir normal hücreden ge-
liflir ve sonunda do¤as>nda klonald>r. Bu bölüm kanserin do¤al seyri
ve klinik özelliklerinde geneti¤in rolünü anlatmaktad>r.
KALITSAL BKANSER
Bir ailede kanserin s>k görülmesi, kansere yatk>nl>¤> sa¤layan ve
daha sonras>nda karsinojenik ajanlara (Bölüm 187) maruziyetle iliflkili
olan mendeliyan (tek-gen mutasyonu; Bölüm 39) veya non-mendeli-
yan (polijenik veya multifaktöriyel; Bölüm 37) kal>tsal genler gibi ge-
netik, yaflam tarz> veya birlikte olabilen non-genetik sebeplere ba¤l>
olabilir. Kanserin ailesel görülmesi, artan flekilde bilimsel epidemiyo-
lojik ve istatistiksel metodlar>n genetik görüfl ve metodlarla birlikte ya-
p>lmas>n> gerekli k>lm>flt>r.
Bölüm 186
Kanser Geneti¤i
1340
K>s>m XV
Onkoloji
TABLO 185-3
SEÇ
MESLEK VE ÇEVRESEL K
4-aminobifenil
Mesane
Arsenik bileflikleri inorganik
Cilt, akci¤er sindirim yolu (traktus) karaci¤er mesane böbrek lenfatik ve
hematopoetik sistemler
Asbest
Solunum yolu, plevral ve peritoneal mezotelyoma
Benzen
Akut myeloid lösemi
Benzidin ve boyalar
Mesane
Berilyum ve berilyum bileflikleri
Akci¤er
1,3-Butadien
Lenfatik, hematopoetik sistemler
Kadmiyum ve kadmiyum bileflikleri
Akci¤er, prostat, böbrek, mesane
Bi (klorometil) eter ve klorometil
Akci¤er
metil eter
Krom hekzayalan bileflikleri
Akci¤er, sinonazal kavite
Katran ve zift
Cilt, skrotum, akci¤er, mesane, böbrek, sindirim yolu (traktus) lösemi
Coke oven emissions
Cilt, solunum yolu, böbrek, mesane
Dioksin
Akci¤er, non-Hodgkin lenfoma
Eryonit
Mezotelyoma, akci¤er
Etilen oksit
Lösemi, mide
Formaldehit
Nazofarinks
Madeni ya¤lar
Cilt, gastrointestinal traktus, sinonazal, skrotum, mesane
Hardal gaz>
Solunum yolu
2-Noftilamin
Mesane
Nikel bileflikleri
Akci¤er, nazal
Silika, kristalin
Akci¤er
Kurum
Skrotum, cilt, akci¤er, prostat, mesane, hematopoetik ve lenfatik sistemler
Sülfirik asit içeren güçlü inorganik asit duman>
Larinks, akci¤er
Vinil klorid
Karaci¤er, beyin, akci¤er, lenfotik ve hematopoetik sistemler
Odun tozu
Nazal kavite, paranazal sinüs
*Kanser araflt>rmas> için uluslararas> ajans the International Agency for Research on Cancer (IARC) ve ulusal toksikoloji program the National Toxicology Program (NTP)'da
oluflturulan listelerden modifiye edilmifltir.
IARC taraf>ndan karsinojenik olarak s>n>fland>r>lm>fl ama NTP taraf>ndan s>n>flanmam>flt>r.
186
KANSER GENET
Raju S.K. Chaganti