availability of diagnostic tests and reviews of diagnosis and intervention for many
inherited metabolic disorders.
Moser HW. Raymond GV, Dubey P: Adrenoleukodystrophy: New approaches to a
information on the history, biochemistry, and molecularbiology of all inherited
disorders caused by mutations in single genes.
diagnosis and treatment guidelines for inherited metabolic disorders. Includes
patient support groups.
vasküler hastal>k riskini azaltt>¤> kan>tlanan etkin lipid- modifiye
eden tedavilerin bulunmas>yla kötü kolesterol gibi terimler popüler
kültüre girmifltir. Önemli ölçüdeki geliflmeye karfl>n vasküler hasta-
l>klara ba¤l> morbidite ve mortalite hala önemli düzeydedir ve obezi-
te ve diyabet gibi lipidle iliflkili hastal>klar>n epidemik oluflu ve bat>l>
yaflam al>flkanl>klar>n>n geliflmekte olan ülkelere ihrac>yla daha da
artmas> muhtemeldir. Lipid metabolizmas>n>n yak>n zamanda keflfe-
dilen arac>lar> anormal kolesterol ve trigliserid düzeylerine sebep
olan mekanizmalar hakk>nda yeni bilgiler sa¤lamaktad>r. Bunlar he-
kimlerin en s>k karfl>laflt>¤> problemler aras>nda yer almaktad>r. Uy-
anlafl>lmas> gereklidir çünkü lipid bozukluklar> için optimal tedavi
halen tan>mlanmam>flt>r.
öncülüdür. Trigliseridler tercihen kas dokusu taraf>ndan kullan>lan
ve açl>k durumunda özellikle önemli bir enerji kayna¤> olan ya¤ asit-
lerini tafl>r. Hem kolesterol hem de trigliseridler diyette düzenli ola-
rak tüketilir ve suda çözünmezler. Lipid tafl>ma sistemi bu ya¤lar> su-
lu bir ortamda bir yerden baflka yere nakil etme ihtiyac>ndan gelifl-
mifltir.
teinler içinde tafl>n>rlar. Her bir partikül kolesteril esterlerinden (polar
kolesterol molekülü ile bir ya¤ asiti aras>ndaki esterifikasyon reaksiyo-
nunun ürünüdür) oluflan bir santral çekirdek ile trigliseridlerden olu-
flur. Her ikisi de polar olmayan bilefliklerdir. Serbest kolesterol, fosfo-
lipidler ve apolipoproteinler partikülün yüzeyinde bulunur.
Bir yemek sonras>nda barsaktaki kal>fl süreleri k>sad>r; sa¤l>kl> bir
insanda dakikalarla ölçülür. fiilomikronlar büyük ve hafiftir; yani
dansiteleri çok düflüktür. Di¤er lipoprotein partiküllerinin isimleri
santrifügasyonun ard>ndan bir dansite gradyentinde göçlerini do¤-
rudan yans>t>r. Ya¤ s>v> üzerinde yüzdü¤ünden ya¤ içeri¤i yüksek
ve protein içeri¤i düflük olan partiküllerin dansitesi daha düflüktür.
Çok düflük dansiteli lipoprotein (very low density lipoprotein;
VLDL) karaci¤erde oluflturulan trigliseridden zengin bir partikül-
dür. Trigliseridlerin VLDL'den uzaklaflt>r>lmas> bu partikülü orta
dansiteli lipoproteine (intermediate density lipoprotein; (DL) dö-
nüfltürür. Bu da daha sonra düflük dansiteli lipoprotein (low density
lipoprotein, LDL; kötü kolesterol fleklinde popülerdir) oluflturacak
flekilde metabolize edilir. LDL'deki apolipoproteinin (apo) kovalent
modifikasyonu olan apo B100, lipoprotein (a) (Lp(a)) oluflmas>na se-
bep olur. Yüksek dansiteli lipoprotein (high density lipoprotein;
HDL ya da "iyi kolesterol") kanda trigliseridden zengin lipoprotein-
lerin metabolizmas> ve periferik dokulardan yan ürünü olarak olu-
flur.
poprotein partikülleri taraf>ndan lipidlerin spesifik yerlere götürülme-
si, kabulü ya da modifikasyonunda biyokimyasal anahtarlar olarak
görev yaparlar. Majör apolipoproteinler, bunlar>n kromozomal yerle-
flimleri ve sekans eriflim numaralar> ve fonksiyonlar> Tablo 217- 2'de
gösterilmifltir. Apolipoprotenlerin serumda ölçülmesinin klinik kulla-
n>m> olabilir. Örne¤in apo B düzeyinde art>fl ve apoA1 düzeyinde azal-
ma vasküler hastal>kla iliflkilidir. Barsak kaynakl> partiküller için spe-
sifik olan ApoB48 ismini apo B100'ün büyüklü¤ünün yaklafl>k %48'i
kadar olmas>ndan al>r. Apo B100 ve apo B48 ayn> genin ürünleridir.
Apo B48, bir sitidin deaminaz olan apobecl taraf>ndan apo B mesajc>
RNA's>na prematüre bir durdurma kodonu sokulmas>ndan kaynakla-
n>r. Apolipoproteinlerdeki genetik varyantlar iyi tan>mlanm>fl klinik
sendromlarla iliflkili olabilir.
septörü ekspresyonu için en önemli yer karaci¤erdir. Burada düzen-
lenmesine sterol düzenleyici bileflen ba¤layan proteinler (sterol regu-
latory element binding proteins; SREBP's) efllik eder. SREBP'ler en-
doplazmik retikulum (ER) içinde inaktif formlar>nda bulunurlar. LDL
reseptörü taraf>ndan kolesterol verilmesinin ard>ndan hücresel koles-
terol düzeyleri yükseldi¤inde artm>fl ER sterol içeri¤i kolesterolün
Scap proteinine ba¤lanmas>na sebep olur. Bu protein SREBP'lerin
ER'den Golgi'ye göçünü art>r>r. Golgi'de SREBP'ler proteolitik dönü-
flüm geçirir. Aktif formlar> nükleusa gider ve kolesterol sentezinde yer
yeri eklenmifltir. Bu tedavi tip I Gaucher hastal>¤>nda hipersplenizm,
pansitopeni ve kemik hastal>¤>n> önlemek ve geri çevirmek için bafla-
r>yla kullan>lm>flt>r (Bölüm 223). Günümüzde metabolik hastal>¤> te-
davi etmek ve insan kaynakl> biyolojik ürünler kullan>lmas>na efllik
eden viral hastal>k riskini azaltmak için rekombinant tekniklerle birçok
protein yap>lm>flt>r. Bunlar aras>nda glukoserebrozidaz, hemofili tip A
için faktör VIII, büyüme hormonu eksikli¤i için büyüme hormonu,
Fabry hastal>¤>n> tedavi etmek için
bilir. Kal>t>msal metabolik hastal>klar> tedavi etmek için kullan>lan di-
¤er birkaç mühendislik ürünü protein aras>nda X'e ba¤l> resesif di-
abetes insipitus tedavisi için 1- deamino- 8- D- arjinin vazopresin ve
ki biyolojik yar> ömürlerini art>rmak için polietilen glikol ile modifiye
edilmifltir. fiiddetli kombine immün yetmezli¤in tedavisi için kullan>l>r.
Kal>t>msal kanserler için kemoönleme gelifltirilmektedir. Siklo oksije-
naz- 2 inhibitörleri kolon poliplerinin adenokarsinoma ilerlemesini ön-
leyebilir ve östrojen reseptör inhibitörleri baz> meme kanseri formlar>-
n> önleyebilir.