rak bu bezler dermis ve subkutan dokuda yerleflmifl k>vr>ml> sekretu- ar bez ve iki tabaka epitel hücresinden oluflan düz ekskretuar kanal ol- mak üzere iki k>s>mdan oluflur. Apokrin salg> sekresyon veya ekskres- yon fleklinde olabilir. Sekresyon devaml> bir süreçtir ancak ekskresyon epizodiktir. Ekskresyon adrenerjik sempatik fibriller taraf>ndan inerve edilen myoepitelyal tabakan>n sa¤lad>¤> gerçek itici güç varl>¤>nda oluflur. Apokrin bezler sekresyonlar>n>n korku, seksüel heyecan ve di- ¤er artm>fl gerilim formlar>nda artt>¤> koku bezleridir. Apokrin bezler koltuk alt>, d>fl genital organlar, meme ucu çevresindeki areola derisi ve perianal bölgede yer al>r. Özelleflmifl apokrin bezler ise göz kapa- ¤>ndaki Moll bezlerini ve d>fl kulak yolundaki serominöz (mum) bez- leri içerir. ve t>rna¤>n alt yüzüne ba¤lanm>fl altta yatan özelleflmifl bir epitel ve proksimal t>rnak katlant>s> olarak adland>r>lan koruyucu bir deri k>v- r>m>ndan oluflur. T>rnak cisminin proksimal k>sm>n>n alt>nda t>rnak üzerinde opak bir leke olarak görülen germinal hücre birikimi ise lu- nula olarak an>l>r. Lunula beyazd>r, çünkü buradaki papiller dermis daha az vasküler ve stratum germinativum daha kal>n ve opakt>r; ay- n> zamanda buras> t>rnak uzamas>ndan sorumlu prolifere olan t>rnak matriksidir. Bu epidermal hücreler olufltukça deskuame olmaks>z>n s>- k>ca paketlenirler ve keratinize hale gelirler, ama deskuame olmazlar. Ayak t>rnaklar> el t>rnaklar>ndan çok daha yavafl olmak üzere t>rnak- lar, haftada 0.5-1.5 mm kadar uzarlar. ki terminal k>l folikülleri; saçl> deri, yüz, sakal, gö¤üs, s>rt, aksilla ve kas>klarda yerleflmifl sebase k>l folikülleri. Sebase k>l folikülleri mini- mal k>l gövdesi içerirler, ancak hipertrofik sebase bezleri vard>r. Ter- minal k>llar, bafltaki uzun saçlar> ve sakal> oluflturur. Kirpik ve kafltaki k>l foliküllerinin lokal mezenkimal faktörlerle belirlenmifl özelleflmifl karakteristikleri vard>r. K>l folikülünün geliflimi, dermisin etkileri ile belirlenir ve tip II androjen reseptörü arac>l> androjenler taraf>ndan güçlü olarak uyar>l>r. siklustan geçer (fiekil 461-4). Anagen büyüme faz>d>r. Daha sonra k>l folikülünün küçüldü¤ü ve büyümenin durdu¤u k>sa katagen faz gelir. yak>n saç dökülür veya kolayca kopar. Dökülmüfl saç kökün fleklinden dolay> club (çomak) saç olarak tan>mlan>r. Tüm bu siklus k>la ve vü- cuttaki lokalizasyonuna göre de¤ifliklik gösterir. Kafadaki saçlar için anagen faz 3-10 y>l sürebilir oysa di¤er yerleflimlerde bu süre 4 aya ka- dar inebilir. Hamilelik s>ras>nda saç uzama siklusu efl zamanl> olabilir ve bu nedenle telogen safhaya daha büyük say>da k>l folikülü birlikte girerek birlikte dökülür ve hamilelikten 3-4 ay sonra geçici bir saç dö- külmesine neden olur (telogen efluvium). K>llar>n pigmentasyonu pa- pillaya yak>n olarak yerleflmifl k>l bulbusundaki melanositler taraf>n- dan gerçeklefltirilir. Papiller alandaki keratinositler deride yapt>klar> gibi pigment granüllerini içlerine çekerler. yumru (bulge) bölgesindeki kök hücreler. K>l siklusunun aktif büyü- yen anagen faz>nda dermal papilladan gelen sinyaller, prolifere olan saç matriksinin devam>n> sa¤lar. Bu sinyaller sonlan>nca folikül, kök k>l>flar>n>n ve alt folikül matriksinin apopitozisle öldü¤ü katagen faza girer. Folikül daha sonra dinlenme faz> olan telogen evreye girer. Foli- kül tekrar anagen faza girdi¤inde dermal papilladan gelen sinyaller folikülün yumru (bulge) bölgesindeki kök hücreleri uyar>r ve bu hüc- reler yeni matriks oluflturmak, yeni k>l gövdesi bafllatmak ve eski sa- ç>n dökülmesine neden olmak üzere göç ederler. Genç sa¤l>kl> eriflkin- lerdeki normal foliküllerde anagen faz yaklafl>k 3 y>l ve telogen faz yaklafl>k 3 ayd>r. Herhangi bir zamanda genç sa¤l>kl> bir kiflinin bafl>n- da saçlar>n %10-15'i telogendir. Bu patern ço¤unlukla ciddi sistemik bir hastal>k veya hamileli¤in son- lanmas>ndan 2-3 ay sonra geliflir. Telogen faza aflamal> geçifl yaflla bir- likte artar ve androgenik alopeside çok daha fazlad>r. tum korneum bariyeri k>l ve ter bezleri gibi adneksial yap>larla k>r>l- m>flt>r ve bu bölgelerdeki infeksiyonlar bir kazan>lm>fl immün yan>t ve savunma a¤>yla bask>lan>r. Deri ayn> zamanda bakteri, parazit ve vi- rüsler taraf>ndan invazyon için temel bir alan ve tümör indüksiyonu için önemli bir aland>r. Tüm bu süreçler matür kazan>lm>fl bir immün yan>t taraf>ndan etkilenmektedir. Deri epidermal Langerhans hücrele- rini de içeren çeflitli antijen sunan hücre populasyonlar>n> içerir. Deri- ye T hücre ak>fl>, kutanöz lenfosit antijen gibi deriye spesifik `homing' reseptörler arac>l>¤>yla olur. ) ve kemokinlerden oluflan genifl bir epidermal a¤> içerir. Deri yaban- c> organizmalar için çok say>da reseptörleri (CD14, (Toll)-köprü benze- ri-reseptörler, mannoz reseptörleri) savunma faktörlerini, di¤er anti- bakteriyel proteinleri ve papiller dermisteki kompleman> artt>ran veya inhibe eden a¤lar> içerir. bir epidermal a¤> kapsar. Kutanöz lenfosit antijen (CLA) deriye lenfo- sit ak>fl>n> uyar>r. Th1 ve Th2 cevaplar>n>n her ikisi de deride iyi gelifl- mifltir ama ço¤u inflamatuar deri hastal>¤> Th1 cevab> içerir. K>l foli- külleri immünolojik olarak korunmufl bölgelerdir çünkü MHC s>n>f I antijeni içermezler. hücreler aras>ndaki ba¤lant>lar ve kök hücrelerin k>l siklusunu anagen, katagen ve telogen fazlar> s>ras>nda kontrol etmesi. kök k>l>f> kök hücre |