background image
mek güçtür. Glob posteriorunda d>fla do¤ru büyüme (posterior stafi-
lom) ile birlikte yayg>n retina pigment epitel de¤ifliklikleri görülebilir.
Patolojik miyopi retina y>rt>k ve delikleri, retina dekolman>, subretinal
kanama ve koroid neovaskülarizasyonu için predispozand>r. Trizomi
21, Cornelia de Lange sendromu, Stickler sendromu, Marfan sendromu
gibi çeflitli sistemik bozukluklarla birliktelik gösterebilir. S>k aral>klarla
dilate fundus muayenesi mutlaka yap>lmal> ve hastalar retina dekolma-
n> belirtileri (>fl>k çakmalar> ve uçuflma) konusunda uyar>lmal>d>rlar.
Patolojik miyopide de gözlük veya kontakt lensler kullan>labilir. K>rma
kusurunun yüksek olmas> ve arka segment anomalileri nedeniyle ref-
raktif prosedürlerin baflar>s> düflüktür. Retina ve koroid lezyonlar>n>n
tedavisi için cerrahi prosedürler ve lazer uygulamalar> gerekli olabilir.
Hipermetropi
Hipermetropi gözün refraktif gücünün sonsuzdaki bir objenin gö-
rüntüsünü retina üzerine odaklamak için yetersiz kald>¤> ametropik
durumdur. Görüntü retina düzleminin arkas>nda oluflur. Bebek ve kü-
çük çocuklarda normaldir. Adölesan ve eriflkinlerde arka segment
anomalileri ile birliktelik göstermez. Hipermetropik hastalar>n ço¤u
refraktif eksikliklerini uzakta da akomodasyon yaparak telafi edebilir-
ler. Akomodasyon parasempatik stimulasyonla sirküler silyer kaslar>n
lens zonüllerini gevfleterek lensin daha sferik hale gelerek refraktif gü-
cünün artmas>n> sa¤layan aktif bir olayd>r. Akomodasyon gücü yaflla
birlikte azal>r. Emetrop kifliler yak>na odaklanmak için akomodasyon
yaparlar. Bu nedenle genellikle altm>fll> yafllara yaklafl>nca akomodas-
yon güçlerini kaybettiklerinden yak>n mesafe için düzeltmeye ihtiyaç
duyarlar (presbiyopi). Buna karfl>n hipermetroplar bu düzeltmeye da-
ha erken yafllarda ihtiyaç duyarlar çünkü akomodasyon güçlerinin bü-
yük k>sm>n> uzaktaki k>rma kusurlar>n> kompanse edebilmek için kul-
lan>rlar ve akomodasyon gücündeki ufak azalmalar dahi semptomatik
hale gelmelerine yol açabilir (hipermetropik presbiyopi).
Görmedeki bulan>kl>¤>n yan> s>ra hipermetropi orta mesafelere
odaklanmak için afl>r> efor gerekti¤inden bafl a¤r>s>na neden olabilir.
Hipermetrop hastalarda periyodik sikloplejili refraksiyon ölçümleri
yap>l>r ve gözlük ve kontakt lensle k>rma kusuru düzeltilir. LASIK
5D'ye kadar olan hipermetropilerde uygulanabilir.
Astigmatizma
Astigmatizma kornea yüzeyinin asimetrik oldu¤u bir durumdur
ve bu nedenle >fl>k farkl> akslarda farkl> derecelerde k>r>l>r. Düzenli as-
tigmatizmada kornean>n en dik ekseni en düz kornea ekseninden 90
derece uzakl>ktad>r. Bu geometrik olarak elips flekline benzer bir kon-
fiekil ürasyondur. Düzenli astigmatizma genellikle sferik ve silindirik
gözlük camlar>yla veya sert kontakt lenslerle düzeltilebilir. Astigma-
tizman>n baz> formlar> kornean>n lazer ile ablasyonu yöntemiyle de
düzeltilebilir. Düzensiz astigmatizmada korneal skar veya keratoko-
nus gibi korneal ektazilere ba¤l> olarak çok çeflitli kornea kon fiekil
ürasyonlar> ortaya ç>kabilir. Bu tip astigmatizma gözlükler düzeltile-
mez ancak sert kontakt lenslerle düzeltilebilir.
S
BHASTALIKLARI
Konjenital Hastal>klar
Okülogenez embriyonel hayat>n 22-25. günlerinde nöral tüpün ka-
pan>p, optik çukurun görülmesiyle bafllar. Retinan>n damarlanmas>
uvean>n pigmentasyonunda oldu¤u gibi do¤umdan hemen sonra ta-
mamlan>r. Bu uzun geliflim süreci nedeniyle pek çok sistemik konjenital
sendromda çeflitli göz bulgular> ortaya ç>kmaktad>r. Bu bölümde de¤i-
nilen yaln>z göz bulgular> olan konjenital hastal>klar>n bir k>sm> tedavi
edilebilir veya geç tan> ald>¤>nda katastrofik sonuçlar ortaya ç>kabilir.
Ambliyopi ve fiafl>l>k
Görme yollar>n>n normal geliflmesi retinan>n erken çocukluk dö-
neminde simültan ve do¤ru olarak uyar>lmas>na ba¤l>d>r. Ambliyopi ya
da tamamlanmam>fl görsel geliflim nedenine göre üç gruba ayr>l>r: fia-
fl>l>¤a ba¤l>, anizometropiye ba¤l> ve deprivasyona ba¤l>. Erken tan> ve
tedavi ambliyopiyi önleyebilir ya da azaltabilir.
fiafl>l>k
fiafl>l>k yani gözlerin do¤ru hizada olmamas> her iki retinada ayn>
anda farkl> görüntülerin oluflmas>na neden olur. Çocuklar böyle du-
rumlarda çift görmeyi önlemek için istemsiz olarak görüntülerden bi-
rini bask>layabilirler. Baz> olgularda sa¤ ve sol gözün görüntüleri dö-
nüflümlü olarak bask>land>¤>nda her iki gözde görme mükemmel geli-
flebilir ancak her iki durumda da binoküler görme geliflmez. Genellik-
le bir göz sürekli olarak bask>lan>r ve normal görsel geliflim önlenir.
Esotropya
Gözlerin içe deviye oldu¤u bir flafl>l>k tipi olan esotropya çocukluk
ça¤>nda en s>k görülen flafl>l>k tipidir. Konjenital esotropya 3-4 aya ka-
dar kendini göstermeyebilir, bu nedenle infantil esotropya olarak tan>m-
lan>r. Bu tip flafl>l>kta genellikle genifl aç>l> bir kayma görülür ve içe dö-
nük olan her bir gözün kontrlateral görme alan>n> görmek için kulla-
n>ld>¤> çapraz fiksasyon (cross fixation) s>kl>kla görülebilir. esotropyan>n yalanc> flafl>l>ktan ayr>m> önemlidir. Yalanc> flafl>l>kta ge-
nifl burun kökü ve belirgin epikantal katlant>lar nazal skleray> kapatt>-
¤>ndan esotropyaya benzer bir görünüm ortaya ç>kar. Ancak bu du-
rumda kornea >fl>k refleleri simetriktir ve alternan örtme testinde her-
hangi bir hareket görülmez. Konjenital esotropyay> konjenital bilateral
alt>nc> sinir paralizisinden ay>rmak için ise abdüksiyon de¤erlendirilir.
fiafl>l>kta aile öyküsü riski artt>rmaktad>r ancak flimdiye kadar herhan-
gi bir kal>t>m paterni gösterilememifltir. kl>,
normal çocuklarda en s>k görülen flafl>l>k tipidir ancak serebral parali-
zi, prematurite, hidrosefali, trizomi 21 gibi ciddi sistemik hastal>klarda
da görülme s>kl>¤> artar. Bu olgularda mutlaka sikloplejili refraksiyon
muayenesi yap>l>r ve gözlerden birine kapama uygulanmas> gerekebi-
lir. Cerrahi hemen her vakada gözlerin ayn> eksene getirilmesi için ge-
rekir. Binoküler görme nadiren sa¤lanabilir.
Anizometropi
Anizometropi her iki gözün refraksiyonunun farkl> olmas>d>r. Göz-
lerden birinde akomodasyon yapmadan retinada net bir görüntü
odaklan>rken, di¤er gözdeki görüntünün bulan>k olmas> tek tarafl>
ambliyopiye yol açar. Çocuklar>n etkilenen gözü özellikle parlak gü-
nefl >fl>¤>nda k>st>¤> görülebilir. Sikloplejili refraksiyon, gözlük veya
kontakt lensle düzeltme ve iyi gören gözün kapat>lmas> veya farmako-
lojik penalizasyonu 9 yafl>ndan önce uygulanmaya bafllan>rsa görme
kayb>n> geri getirebilir.
Deprivasyon ambliyopisi görme aks>ndaki herhangi bir opasite nede-
niyle ortaya ç>kabilir. Levator palpebra superiorun disgenezinden kay-
naklanan blefaroptozisde erken cerrahi giriflim gerekebilir. Kapak he-
manjiomlar> mekanik etkiyle ptozise neden olabilirler ve ortaya ç>kar-
d>klar> astigmatizmaya ba¤l> ambliyopi ortaya ç>kabilir. Bu benign, k>r-
m>z>, eleve lezyonlar genellikle hayat>n ilk haftalar>nda ortaya ç>kar ve
genellikle 10 yafl>nda involüsyona u¤rarlar. Pupilin örtüldü¤ünde veya
refraksiyon kusuruna neden olduklar>nda lezyon içi steroid enjeksiyo-
nu, cerrahi rezeksiyon ve boya laserle (pulsed-dye laser) ablasyon gibi
tedavi yöntemlerinin uygulanabilir. Konjenital kataraktlar>n büyük ço-
¤unlu¤u pupili tam örtmez ve görmenin normal geliflimine olanak sa¤-
lar. Ancak pupili tam örten konjenital lens opasifikasyonlar> hayat>n ilk
haftalar>nda tedavi edilmedi¤inde ambliyopiye neden olurlar.
Glokom
Epifora, fotofobi ve blefarospazm konjenital glokomun karakteris-
tik klinik triad>d>r. Aköz drenaj sistemindeki bir anormallikten kay-
nakland>¤> düflünülmektedir ve izole ya da çeflitli oküler ve sistemik
anormalliklerle birlikte görülebilir. Konjenital aç>k aç>l> glokom gözde
büyümeye (buftalmus) ve megalokorneaya neden olur. Optik sinir ba-
fl> ve ön kamara aç>s>n>n de¤erlendirilmesi için anestezi alt>nda muaye-
ne edilmeleri gerekir. Medikal tedavi geçici bir fayda sa¤lar. Bu olgu-
larda erken cerrahi tedavi endikasyonu vard>r. Konjenital glokom erifl-
kin bafllang>çl> glokoma göre daha seyrek görülür.
Aniridide görülen rudimenter iris kökü trabeküler a¤dan aköz dre-
naj>n> t>kayarak yaflam>n ilk y>llar>nda glokoma neden olur. Konjenital
aniridi otozomal dominant kal>t>l>r; olgular>n %13'ü sporadiktir. Kon-
jenital, sporadik aniridili olgularda Wilms tümörü ve WAGR sendro-
mu (Wilms tümörü, anridi, genitoüriner anomaliler ve mental retar-
dasyon) riski mevcuttur. Konjenital glokom ön segment disgenezile-
rinde de görülebilir. Genetik araflt>rma ve konsültasyon önerilir.
Lökokori
Beyaz bir pupilla ön ve arka segmentteki çeflitli patolojilerden kay-
naklanabilir (Tablo 449-3) ve mutlaka düzgün ve ayr>nt>l> araflt>rma
gerektirir. Lökokori çocukluk ça¤>n>n en s>k intraoküler tümörü olan re-
tinoblastomun en s>k belirtisidir. Retinoblastom kal>tsal ya da sporadik,
bilateral veya unilateral olabilir. Genellikle kalsifikasyon radyografik
olarak gösterilebilir ve etkilenen gözün büyüklü¤ü ço¤unlukla nor-
maldir. Radyoterapi, cerrahi veya ikisinin kombinasyonundan oluflan
Bölüm 449
Göz Hastal>klar>
2847
K>s>m XXVI
Göz ve KBB