lar>n>n yo¤un olarak fark>nda olmal>; ama nadiren de¤erlendirmenin
ana konusu yapmal>d>r.
hastay> izlemek istemez, yine de vital bulgular>n özgül tan> koymaya
yönelik biçimsel bir de¤erlendirmesi, bir durumu belirlemede olas>l>k
oranlar>n>n çok düflük olmas> nedeniyle özel bir öneme sahip olmad>k-
lar> sonucuna var>r (Bölüm 6). S>k rastlanmayan durumlar için tahmin
de¤erleri daha da kötüdür. Örne¤in, tiroid f>rt>nas> olan bir hastada ta-
flikardi olas>l>¤> yüksektir; ancak izole taflikardisi olan bir hastada tiro-
id f>rt>nas> olas>l>¤> düflüktür. Bayes' teoreminin (Bölüm 9) bu uygula-
mas> neden her taflikardik hastaya tiroid testleri istemenin anlam> ol-
mad>¤>n> ve neden "x vital bulgusu yüksekse [düflükse], y uygula" sö-
zünün geçersiz oldu¤unu gösterir. Hemen her akut durumda vital
göstergelerin her biri normal veya anormal olabilir Tablo 7-1) ve sa¤-
l>kl> kiflilerde de vital göstergeler geçici olarak anormal olabilir. Anor-
mal vital bulgular> mevcudiyetinde tan> ve tedavi için algoritmik bir
yaklafl>m kullan>m aç>s>ndan fazla belirsiz ve karmafl>k olacakt>r.
kat> algoritmalarda kullan>lmak için yetersiz göstergeler olmalar>na
ra¤men bu algoritmalar doktorlar>n hastalarda tan> ve tedavi için kul-
land>¤> birçok deneme yan>lma yönteminden biridir. fiablon kabulü ve
varsay>mdan türetme modeli tek faktörün (örne¤in, septik flokta has-
talar>n %x'inde hipotansiyon vard>r) veya birkaç faktörün (örne¤in,
septik flokta hastalar>n %y'sinde hipotansiyon ve taflikardi vard>r) or-
talama e¤ilimlerine de¤il de çok faktörün karmafl>k etkileflimine daya-
nan buluflsal yöntemlerdir (Örne¤in: Bu hastan>n hasta görünümü,
prostat>n>n büyük ve öyküsünde idrar yolu enfeksiyonlar>n>n olmas>,
taflikardi ve hipotansiyonunun bulunmas>, akci¤erlerinin temiz olma-
s>, prostat>n>n büyük olmas>na ra¤men hassas olmamas>, oksijen satu-
rasyonunun %97 olmas> nedeniyle idrar tetkik ve kültür sonuçlar> bek-
lenirken ürosepsis tedavisi bafllanmal>d>r [Bölüm 306]). Sonuçta, olas>-
önemli fonksiyonlar> olabilir.
zeylerdeki patofizyolojik süreçlerin sonucudur. Klinik hastal>k, esas
patofizyoloji ve anormal vital bulgular aras>ndaki dolambaçl> ba¤lant>
düflünülünce zincirin halkalar> aras>ndaki iliflkinin sa¤lam olmamas>
flafl>rt>c> de¤ildir. Yeni teknolojiler primer patolojik olay>n do¤rudan
ölçümüne olanak verinceye kadar vital bulgular mükemmel olmama-
s>na karfl>n önemli veriler olarak kalacaklard>r.
k>m ortamlar>nda yayg>n olarak bulundu¤u, noninvazif ve ucuz oldu-
¤u, solunum say>s>ndan çok de¤erli bilgi sa¤lad>¤> için kapsam içine
al>nm>flt>r. A¤r>, sigara kullanma durumu ve a¤>rl>¤>n da ola¤an vital
bulgulara dahil edilmesi önerilmifl, ancak burada kapsama al>nmam>fl-
t>r. Klinisyenlerin unutmamas> gereken en önemli vital bulgu hastan>n
nas>l göründü¤üdür; genel görünüm, de¤erlendirmenin yo¤unlu¤una
ve aciliyetine yol gösteren bir belirtidir.
nab>z oksimetresi için iyi korunmufl alete ba¤l>d>r. Rektal ve oral >s>
dereceleri, a¤z>ndan soluk alan hastalarda oral >s>da yalanc> düflüklük
olmas>na karfl>n, genellikle do¤rudur (Bölüm 302). Aksiller >s>ya güve-
nilmez, kullan>lmamal>d>r. Timpanik zar termometreleri ile yap>lan öl-
çümlerin geçerlili¤i ve güvenilirli¤i aras>nda genifl de¤iflkenlik vard>r.
Hipotermi flüphesi olan hastalarda hipotermi termometresi ye¤lenme-
li ve ciddi hipotermik veya hipertermik hastalarda ösofagus, mesane
veya rektal >s> al>c>lar>yla merkezi >s> ölçülmelidir (Bölüm 110).
ve flüpheli sonuçlar>n manuel oskültasyon ve di¤er ekstremitelerden
ölçüm yap>larak kesinlefltirilmesi gerekmektedir. Nab>z en iyi palpas-
yonla al>n>r; çünkü bu teknik düzenlilik ve dolgunlu¤u de¤erlendir-
meye olanak verir; nab>z do¤ru h>z> belirlemek için yeterli olabilecek
süre boyunca say>lmal>d>r (en az 15 saniye). Kalp monitrünün ekran>n-
daki yüksek kalp h>z> de¤eri palpasyonla kesinlefltirilmelidir; çünkü
bu monitörler yanl>fll>kla büyük P dalgalar>n>, T dalgalar>n> veya kalp
pili uyar>lar>n> da R dalgas> gibi alg>layabilirler ve gerçek h>z>n iki ka-
t> kalp h>z> gösterebilirler. Ortostatik vital bulgular nab>z ve kan ba-
s>nc>n>n yatar, oturur ve ayakta karfl>laflt>r>lmas>- baz>lar>nca savunul-
mufl; ancak hipovolemiye özel ve duyarl> olmad>¤> görülmüfltür.
tercihen 1 dakika süreyle say>lmal>d>r. Oksijen saturasyonu teknoloji-
ye ba¤l>d>r, bu nedenle kullan>lan cihaz>n özelliklerini bilmek önemli-
dir; cihaz>n nab>z sonuçlar> ile hastan>n nabz> aras>ndaki korelasyon
iyi de¤ilse ölçümün geçerlili¤i flüphelidir. Prob vücudun s>cak ve iyi
perfüze olan bir bölümüne yerlefltirilmelidir. Nab>z oksimetreleri iki
dalga boyunda >fl>¤>n absorbsiyonunu k>yaslar, bu nedenle oksijene
veya deoksijene hemoglobinin rengini de¤ifltiren karbon monoksit ze-
hirlenmesi (Bölüm 94), methemoglobinemi (Bölüm 168) ve daha az gö-
rülen baz> hemoglobinopatiler gibi durumlardaki okumalar normal-
den daha yüksek olabilir.
likleri gelecekte tekrar kontrol edilmeli, daha önce fark edilmemiflse
hastan>n öyküsü ve fizik muayene bulgular>yla bir de¤erlendirme ya-
p>lmal>d>r. Doktorun "vital bulgular> de¤il, hastay> tedavi etmesi"
önemlidir.
HASTAYA YAKLAfiIM
Nab>z
Sistolik kan bas>nc>
bu aral>klar>n d>fl>nda de¤erler s>kt>r. Panik de¤erleri, sa¤l>k hizmeti sa¤lay>c>s>n>n dik-
katini her eriflkin hastada çekmelidir. Bu de¤erler spesifiktir (sa¤l>kl> insanlarda nadiren
görülür); ama sensitif de¤ildir. (Ço¤u hastan>n vital bulgular> panik de¤erleri içermez).
Tüm vital bulgular hastan>n durumu ile yorumlanmal>d>r (bkz. anlat>m)
60-100 dakika
90-130 mm Hg
bas>nç
60-90 mm Hg
<45 dakika
<80 mm Hg