background image
lukrin ve kornifin hücre membran>na transglutaminaz ile çapraz ba¤-
lan>r ve böylece kal>nlaflm>fl boynuzsu zarf oluflur. Çapraz ba¤l> kera-
tin filamanlar>n ve kal>n boynuzsu zarf> içeren intakt korneositleri
oluflturmak üzere hücrelerin ölmesiyle protein sentezi de azal>r.
Fosfolipid lamellerle çevrili yass> korneositler su geçirmez stratum
korneumu olufltururlar. Boynuzsu tabaka duyarl> hücreleri d>fl ortam-
dan koruyan ince, esnek bir bariyer oluflturmas>na ra¤men boynuzsu
tabakadan moleküller difüze olabilir. Asl>nda transepidermal yol topi-
kal ilaçlar>n major penetrasyon yoludur (Bölüm 462). Belirli bir süre
sonra ekstraselüler materyalin enzimatik olarak parçalanmas> ile yü-
zeyel korneositlerin deskuamasyonu bafllar.
Melanositler
Melanin pigmentini sentezleyen ve salg>layan dendritik hücreler
olan melanositler, embriyolojik olarak nöral krista hücrelerinden kö-
ken al>rlar ve seyrek olarak dermiste bulunabilmekle birlikte tipik ola-
rak embriyolojik geliflim s>ras>nda dermal-epidermal bileflkeye göç
ederler. Melanositler deride de¤iflik lokalizasyonlara göre 1/4'den
1/10'a de¤iflen melanosit-keratinosit oranlar> ile epidermisin bazal ta-
bakas>nda yer al>rlar. Melanositlerin göreceli olarak say>s>, deri yüze-
yinde milimetrekareye 1500 olacak flekilde afla¤> yukar> her iki cinsiyet
ve >rklarda ayn>d>r. Pigmente k>llar> oluflturan k>l foliküllerinde bulu-
nan melanositler tamamen farkl>d>r. Bu nedenle deri rengindeki fark-
l>l>klar, bu hücrelerin say>s> ile de¤il görece aktiviteleriyle ilgilidir. Epi-
dermal melanositler bazal laminaya integrin reseptörleriyle ve çevre-
deki keratinositlere E-kadherin arac>l> ba¤lant>lar>yla tutunur. Melanin
pigmenti melanozom denen melanosit spesifik organellerde sentezle-
nir. Melanozom transferi keratinositlerin aktif olarak melanositlerin
dendritik ç>k>nt>lar>n>n melanozom içeren sitoplazmik uçlar>n> yutma-
s> ile gerçekleflir. Ultraviyole (UV) >fl>¤a maruziyet melanozom oluflu-
munu ve keratinositlere verilme oran>n> arttt>r>r.
Melanin, UV ve görünür spektrumdaki tüm >fl>¤> emen kompleks
bir heteropolimerdir ve derinin radyasyona karfl> en temel korunmas>-
d>r. Melanizasyon temel olarak üç gen taraf>ndan kontrol edilen
kompleks bir biyokimyasal süreçtir. Bu üç gen; tirozinaz (h>z k>s>tlay>-
c> basamak)-ki tirozini DOPA'ya (3-4 dihidroksifenilalanin) okside
eder; tirozinaz iliflkili protein 1(TyRP-1) ve tirozin iliflkili protein 2
(TyRP-2)'dir. Melanizasyonun kontrolü karmafl>k bir genetik ve çevre-
sel süreçtir. Kontrolün bir önemli aflamas> melanositlerdeki melano-
kortin-1 reseptörüne (MC-1R) melanosit uyar>c> hormonun (MSH)
ba¤lanmas>d>r. Melanizasyonu kontrol eden enzimler, biyokimyasal
süreçlerin olufltu¤u korunmal> organel ba¤>ml> bir çevre olan melano-
zomlara tafl>n>rlar. Daha sonra tüm organel çekirdek üzerinde `kask'
Bölüm 461
Derinin Yap>s> ve Fonksiyonu
2920
K>s>m XIX
Dermatoloji
fiEKlar. Epidermis ve adneksial yap>lar>n (se-
base ve ter bezleri ve k>l folikülü) dermis ve subkutan ya¤ dokusu ile iliflkisi. Bu
yap>lar>n stratum korneum bariyerinin bozulmas> ile olan iliflkisine dikkat ediniz.
fiEK. Epidermal keratinositler, melano-
sitler ve Langerhans hücreleri normal epidermal fonksiyon için gerekli olan tutun-
ma a¤>n> olufltururlar.
fiEKlar>n>n moleküler yönleri ve
epidermisin dermise ba¤lanmas>.
Bu yap>lar derinin normal bütünlü¤ü için
önemlidir. Bu yap>lar>n mutasyonu veya otoimmun hasara u¤ramas> deri fonksi-
yonunda y>k>c> etkilere yol açar.
Sebase
bez
Ekrin
ter
bezi
Saç
folikülü
Apokrin
ter bezi
Subkütan
ya¤ dokusu
Derin
vasküler
pleksus
Papiller
dermis
Epidermis
Kapiller
lup
Stratum
komeum
Süperfisyel
vasküler
pleksus
Stratum
korneum
Granüler
tabaka
Spinöz
tabaka
Bazal
tabaka
Melanosit
Langerhans
hücresi
Adherens bileflke
Desmozom
Hemidesmozom
Adherens Bileflke
Kateninler
Aktin
filamentleri
Plakoglobin
Plakoglobin
Desmoplakin
Desmoplakin
Desmoglein
Klasik cadherin
Klasik cadherin
Desmoglein
Desmokolin
Desmokolin
Keratin
filamentleri
Keratin
filamentler
BP-230
6
b
4
integrin
BP-180
Laminin 5
HSPs
Kollajen IV
Kollajen VII
Kollajenler
I, III, V
Dermal kollajen demeti
Sabitleyici
filamanlar
Lamina
lusida
Lamina
densa
Sabitleyici
fibriller
Demir atan
plaklar
Desmozom
Bazal membrana Hemidesmozomun Tutunmas>