background image
yozus aç>kl>¤>, valsalva sinüsü anevrizmas> rüptürü, arteriyovenöz fis-
tül (koroner arter, pulmoner arter ya da torasik arter) ya da meme üfü-
rümü vard>r. Baz> birlikte bulunan durumlarda hastalar>n (aort darl>-
¤> ve aort yetersizli¤i, büyük flantl> atriyum septumu deli¤inde artm>fl
ak>ma ba¤l> olarak göreceli mitral ve pulmoner darl>k üfürümleri) üfü-
rümleri sürekli bir üfürümü taklit edebilir.
Kar>n Muayenesi
Kalp hastalar>nda karaci¤er s>k olarak büyür. Bu da hangi nedene
ba¤l> olursa olsun en çok sa¤ kalp yetersizli¤ine ba¤l>d>r. Sa¤ kalp ye-
tersizli¤inde sa¤ kalp bas>nçlar>n>n artmas>yla birlikte karaci¤er flifler.
Hepatojügüler reflü, karaci¤er kesimine el ile bast>rarak juguler ven ba-
s>nc>n>n yükseldi¤inin gösterilmesidir. Bu bulgu, ilerlemifl sa¤ kalp ye-
tersizli¤ini ya da sa¤ ventrikül dolafl>m>n>n engellendi¤ini gösteren bir
bulgudur. Hem karaci¤eri hem kalbi etkileyen sistemik hastal>klarda ör-
ne¤in hemokromatozda (Bölüm 231) ya da sarkoidozda(Bölüm 95) da
karaci¤er büyümüfl olabilir. Daha ilerlemifl olgularda dalak da büyür ve
asit de bulunabilir. Hastadaki hipertansiyonun nedeni ele gelecek kadar
büyümüfl polikistik böbrekler (Bölüm 128) olabilir. Renal arter darl>¤>n>
(Bölüm 126) düflündüren bir sistolik üfürüm ya da genifllemifl bir
abdominal aorta (Bölüm 78), arteroskleroz için bir ipucu olabilir.
Ekstremitelerin Muayenesi
Ekstremiteler, periferik arter vurular>, ödem, siyanoz ve çomaklafl-
ma yönünden incelenmelidir. Periferik arter vurular>n>n zay>flam>fl ol-
mas> periferik arter hastal>¤>n> (Bölüm 79 ve 80) akla getirir. Vurular-
da gecikme aort koarktasyonunda ve aort diseksiyonunda görülür.
Ödem (fiekil 48-7), sa¤ kalp yetersizli¤inin baflta gelen bir belirtisi-
dir. Kalp yetersizli¤i, perikard hastal>¤> ya da pulmomer hipertansiyona
ba¤l> ise simetriktir ve ayak bileklerinden bacaklara do¤ru ilerler. Bu tür
kalp kökenli ödemlerde hemen her zaman juguler venlerde dolgunluk
ve karaci¤erde konjesyon vard>r. Tek yanl> ödem tromboflebit ya da
proksimal venöz ya da lenfatik t>kanmay> (fiekil 48-8) düflündürür. Sa¤
ya da sol kalp yetersizli¤i kan>tlar> olmaks>z>n ödem bulunmas> böbrek
hastal>¤>n>, hipoalbüminemiyi, miksödem ya da di¤er kalp d>fl> neden-
leri düflündürür. ödemi olan seçilmemifl gruplarda hastalar>n
yaklafl>k %40'>nda kalp hastal>¤>, %40'>nda pulmoner hipertansiyon,
%20'sinde iki yanl> ven hastal>¤> ve %20'sinde idyopatik ödem vard>r.
Siyanoz (fiekil 48-9), kapiller yata¤>nda 5g/dL'dan fazla indirgen-
mifl hemoglobin bulunmas>na ba¤l> olarak deri, mukoza ve skleralar>n
mavimsi bir renk almas>d>r. Santral siyanoz, arter oksijen saturasyonu-
nun düflük olmas>na ba¤l>d>r. Satürasyon düflüklü¤ü ya inspirasyon
havas>ndaki oksijen konsantrasyonunun düflük olmas>na ya da akci-
¤erlerde kan>n oksijenlenememesine (örnekler: ilerlemifl akci¤er hasta-
l>¤>, akci¤er ödemi, akci¤er arter-ven fistülü ya da sa¤ sol flant) ba¤l>
olabildi¤i gibi, çok yüksek eritrositoza da ba¤l> olabilir. Methemoglo-
binemide (Bölüm 168) kendini siyanoz ile belli edebilir. Periferik siya-
noz, vazokonstriksiyon, kalp yetersizli¤i ya da floka ba¤l> olarak eks-
tremitelere az kan gelmesine ba¤l>d>r. Parmaklarda çomaklaflma (fiekil
48-10) distal flakstan ç>kt>¤> yerde t>rna¤>n normal içbükey (concave)
biçiminin kaybolmas> olarak tan>mlan>r. Çomaklaflma, akci¤er kanseri
(Bölüm 201) gibi hastal>klarda ve siyanotik do¤umsal kalp hastal>kla-
r>nda görülür (Bölüm 68).
Deri Muayenesi
Deri muayenesi ile hemokromatoz(Bölüm 231) için tipik olan
bronz renkli pigmentasyon, sa¤ kalp yetersizli¤i ya da hemokromatoz
için tipik olan sar>l>k(bak>n>z fiekil 150-2) ya da akci¤er arter-ven fistül-
leri ve siyanoz ile birlikte olabilen Osler-Rendu-Weber hastal>¤>n>n ti-
pik kapiller hemanjiyonlar> (bak>n>z fiekil 179-2) ortaya ç>kar>labilir.
Enfektif endokarditte deride Osler nodülleri (bak>n>z fiekil 76-2), Jane-
way lezyonlar> ya da k>ym>ks> (splinter) kanamalar(bak>n>z fiekil 48-
11) bulunabilir (Bölüm 76). fiiddetli hiperkolesterolemisi olan hastalar-
da deri alt>nda biriken kolesterol, ekstremitelerin ekstansör yüzeyle-
rinde, avuç içlerinde ve parmaklar>n deri k>vr>mlar>nda ksantomlar
(fiekil 48-12) yapar.
Laboratuvar
Kalp­damar hastal>¤> flüphesi olan ya da kalp-damar hastal>¤> olan
her hastaya EKG ve gö¤üs filmi çekilmelidir. EKG (Bölüm 52) kalp h>z>,
ritmi, iletim bozukluklar> ve miyokard iskemisini belirlemeye yard>m
eder. Gö¤üs grafisi (Bölüm 51) kalp boflluklar>nda büyüme olup olmad>-
¤>, akci¤er damarlar> ve büyük damarlar hakk>nda bilgi verir.
Kalp hastal>¤> olan ya da bundan flüphelenilenlerde kan testleri
problem neyse ona odaklanmal>d>r. Tam kan say>m>, tiroid testleri ve
kan lipid düzeyleri standard olarak incelenmelidir.
Kalp kapak ve ventrikül fonksiyonunu de¤erlendirme için en ya-
rarl> test ekokardiyografidir (Bölüm 53). Doppler ak>m yöntemleri kul-
lan>larak darl>k ya da yetersizlik lezyonlar>n>n derecesi saptanabilir.
Olas> aort diseksiyonu ve kalp boflluklar>ndaki p>ht>lar>n tan>nmas> ve
de¤erlendirilmesi için tercih edilmesi gereken yöntem transözofageal
ekokardiyografidir. Radyonüklid yöntemlerle (Bölüm 54) sol ventrikül
fonksiyonlar> incelenebilir, miyokard iskemisi de¤erlendirilebilir. Ay-
r>ca miyokard>n canl> olup, olmad>¤> anlafl>labilir.
Egzersizi ya da farmakolojik olanaklar> kullanarak yap>lan
"stress" testleri ile provake edilen iskemi, EKG'de baz> de¤iflikliklere,
Radyonüklid incelemelerde perfüzyon eksikliklerine (defect), ekokar-
diyografide de geçici ventrikül duvar>nda hareket bozukluklar>n>n be-
lirmesine neden olur. Bu testler olmadan baz> hastalarda miyokard is-
kemisi tan>s> koymak mümkün olmayabilir (Bölüm 70). Ayr>ca iskemi
tan>s> konmufl hastalar>n prognozu da bu testlerle belirlenebilir.
Kalp kateterizasyonuyla (Bölüm 56) dar kapaklardaki bas>nç gra-
dienti, kalp içi flantlar>n derecesi ve kalp içi bas>nçlar>n ölçümü duyar-
l>kla yap>labilir. Koroner anjiyografi ile koroner arter hastal>¤>n>n ke-
sin tan>s> konur, perkütan transluminal koroner anjiyoplasti (Bölüm
73) ya da koroner "bypass" cerrahisi (Bölüm 74) yöntemleri ile yap>la-
cak koroner "revaskülarizasyon" için ilk bilgiler sa¤lan>r.
Bölüm 48
Kardiyovasküler Hastal>k Olas>l>¤> Olan Hastalara Yaklafl>m
298
K>s>m VIII
Kardiyovasküler
fiEK kalp seslerinin ve ek seslerin zamanlamas> ( Wood
P: Diseases of the Heart and Circulation, 3 rd ed. Philadelphia, JB Lippin-
cott, 1968' da izinle uyarlanm>flt>r).
Atriyal veya presistolik
gallo (S
4
)
Aort veya pulmoner
sistolik ejeksiyon klik (EC)
Mitral darl>¤>n>n aç>lma
sesi (OS)
Çiftlenmifl birinci kalp sesi
Çiftlenmifl ikinci kalp sesi
Üçüncü kalp sesi (S
3
)
Midsistolik klik (SC).
S
3
A
2
M
1
T
1
S
4
A
B
C
D
E
F
G
EC
P
2
OS
S
2
SC
S
1