background image
Uyar>lm>fl Potansiyeller
Uyar>lm>fl potansiyeller, bilgisayarl> ortalama alma teknikleri ara-
c>l>¤>yla santral sinir sistemindeki duyusal yollar>n iletim h>zlar>n> ölç-
me yöntemidir. Rutin olarak uygulanan üç tip uyar>lm>fl potansiyel
vard>r: görsel, beyin sap> iflitsel ve somatosensöriyel.
"Pattern Reversal" Görsel Uyar>lm>fl Cevaplar
Patern reversal görsel uyar>lm>fl potansiyel (PVER), santral görme
yollar>n>n, özellikle optik sinirin fonksiyonlar>n> de¤erlendirir. Bu tes-
ti uygulamak için EEG elektrodlar> kafa derisinin üzerine oksipital
bölgeye konur ve hastadan bir gözü kapat>larak siyah-beyaz dama
tahtas> görünümündeki ekran>n merkezine bakmas> istenir. Karelerin
renkleri yaklafl>k saniyede iki kez de¤iflir ve buna "patern reversal"
denir. Yaklafl>k olarak 100 patern reversal taraf>ndan oluflturulan skalp
potansiyelleri kay>t edilir ve bilgisayarla sinyal ortalamas> al>n>r. Bu
sinyal ortalamas> rastgele oluflan EEG dalgalar>n> siler ve uyar>lm>fl
potansiyelleri ay>rarak büyütür. Her bir göz için tek bir dalga (P100)
kaydedilir ve latans> ölçülür. P100 dalgas>n>n normal latans> yaklafl>k
olarak 100 milisaniyedir. Bir gözde göze ait bir neden olmaks>z>n P100
latans>n>n uzamas> optik sinirde iletim h>z>n>n yavafllad>¤>n> gösterir
ve sinirin demiyelinizasyonunu düflündürür. PVER testi, klinik olarak
multipl skleroz flüphesi varsa faydal>d>r ve klinik bulgusu olmayan
baflka bir santral sinir sistemi lezyonunu göstermek için gereklidir.
(fiekil 418-3).
Beyin Sap> lm>fl Cevaplar
Beyin sap> iflitsel uyar>lm>fl cevaplar (BAER) beyin sap>nda santral
iflitme yollar>n>n fonksiyonunu de¤erlendirir. EEG elektrotlar> verteks
ve mastoid üzerine yerlefltirilir ve her bir kulak için 3 dakika süreyle 5
Hz frekans>nda klik sesi verilir. Klikler taraf>ndan oluflturulan skalp
potansiyelleri kay>t edilir ve bilgisayarla sinyal ortalamas> al>n>r. Bu
sinyal ortalamas> rastgele oluflan EEG dalgalar>n> siler ve uyar>lm>fl
potansiyelleri ay>rarak büyütür. Her bir kulak için 5 dalgal>k bir seri
kaydedilir ve her dalga santral iflitme yollar>n>n farkl> bir noktas>na
karfl>l>k gelir (Tablo 418-7). Sa¤ ve sol kulaktan elde edilen dalgalar>n
latanslar> karfl>laflt>r>l>r, herhangi bir latanstaki gecikme, santral beyin
sap> iflitme yollar>nda iflaret etti¤i noktada lezyon oldu¤unu gösterir.
BAER testi akustik schwannom ve di¤er köfle tümörleri tan>s>nda yar-
d>mc> olur.
Somatosensoriyel Uyar>lm>fl Cevaplar
Somatosensoriyel uyar>lm>fl cevaplar (SER), spinal kordun arka
kolonlar>, beyin sap>, talamus ve pariyetal loblar>n primer duyusal
korteksindeki santral somatosensoriyel yollar>n iletimini de¤erlendi-
rir. SER uygulamak için kay>t elektrotlar>, Erb noktas>na ve servikal
omurga üzerine (median veya ulnar sinir stimülasyonu için); poplite-
al fossa ve lomber omurga üzerine (tibial veya peroneal sinir stimülas-
yonu için); ve skalp üzerine yerlefltirilir. Median veya ulnar sinire (üst
ekstremite SER için) ya da tibial veya peroneal sinire (alt ekstremite
SER için) 5 Hz frekans>nda 1000-2000 elektriksel uyar> verilir. Uyar> ta-
raf>ndan oluflturulan skalp potansiyelleri kay>t edilir ve bilgisayarla
sinyal ortalamas> al>n>r. Bu sinyal ortalamas> rastgele oluflan EEG dal-
galar>n> siler ve uyar>lm>fl potansiyelleri ay>rarak büyütür. Uyar>lan
her sinir için bir seri dalga kaydedilir, her bir dalga spinal kord, beyin
sap> ve serebral kortekste somatosensoriyel yollarda farkl> bir noktaya
karfl>l>k gelir. Sa¤ ve sol ekstremiteden elde edilen dalgalar>n latansla-
r> karfl>laflt>r>l>r, latanstaki herhangi bir gecikme somatosensoriyel yol-
larda dalgaya karfl>l>k gelen noktada lezyon oldu¤unu gösterir.
SER testi, PVER gibi, klinik olarak multipl sklerozdan flüphe edili-
yorsa ve klinik olarak sessiz olan SSS'ne ait ikinci bir demiyelinizan
lezyonun varl>¤>n>n gösterilmesi gerekli ise yararl>d>r. SER ayr>ca spi-
nal cerrahiye giden hastalar>n intraoperatif olarak spinal kord fonksi-
yonlar>n>n monitörizasyonunda da yararl>d>r.
Elektronistagmografi
Elektronistamografi, baz> tetikleyici manevralar> takiben göz hare-
ketlerini ve nistagmusu kaydeder. Bu testi uygulamak için burun ke-
meri ve her iki göz lateraline disk elektrotlar> yerlefltirilir ve bu diskler
elektrik kablolar> ile osiloskopa ba¤lan>r. Kornea elektropozitif ve reti-
na elektronegatif oldu¤undan bu elektrotlar lateral göz hareketlerini
do¤ru bir flekilde kaydeder. Hasta ilk önce gözler aç>k ve kapal> iken
spontan nistagmus aç>s>ndan ve sonra lateral bak>flla uyar>lan nistag-
mus, d>fl kulak yoluna s>cak ve so¤uk hava verilerek (kalorik olarak
uyar>lm>fl) uyar>lan nistagmus ve pozisyonel nistagmus için gözlenir.
Sonuncusu hasta özel bir sandalyede döndürülerek uygulan>r. Spon-
tan nistagmus, bu manevralarla sa¤ ve sol kulaktan uyar>lan nistag-
muslar aras>ndaki dengesizlik gibi vestibüler patolojik bir lezyonu dü-
flündürür.
Bölüm 418
Nörolojik Hastal>¤> Olan Hastaya Yaklafl>m
2622
K>s>m XXV
Nöroloji
TABLO 418-7
BEY
DALGA ÜRET
Dalga
Yerleflim
I
II
Kohlear nukleus
III
Superior olivary nukleus
IV
Lateral lemniskus
V
fiEKanormal patern reversal görsel uyar>lm>fl ce-
vap.
Sol gözün uyar>lmas> ile elde edilen P100
dalgas> latans>ndaki uzama sol optik sinirde ile-
tim defekti oldu¤unu düflündürmekte. Üst üç ka-
nal sa¤ ve alt üç kanal sol göz uyar>m>n> göster-
mekte. Her horizontal bölüm 20 milisaniyeyi be-
lirtmekte.