tal>klar, h>zl> seyreden, geri dönüflümü olmayan böbrek fonksiyon bo- zuklu¤u ile birlikte giden ve tedavi flans> düflük olan nekrozitan kre- sentik glomerülonefrite neden olurken di¤erleri daha iyi seyretmekte- dir. H>zl> ilerleyen glomerülonefrit (RPGN) nedenlerinin tamam> bu grup içerisinde yer al>r. Akut nefritik sendromun temel iflareti, idrar sedimentinde eritrosit silendirlerinin görülmesidir, ancak bunlar>n yoklu¤u sendromu d>fllamaz. Dismorfik eritrositler, faz kontrast mik- roskobu alt>nda al>flk>n bir gözle do¤ru bir flekilde tan>nabilir ve bu da hematürinin glomerüler kaynakl> oldu¤unu gösterir. Bu gruptaki has- tal>klar, RPGN grubunun tan>mland>¤> bölümde daha detayl> olarak ele al>nm>flt>r. RPGN hastalar>, genellikle ivedi durumlar olup hastala- r>n yat>r>larak de¤erlendirilmesi gerekir. Akut nefritik sendroma s>k- l>kla sodyum ve su retansiyonu efllik eder, bu durum bazen konjestif kalp yetmezli¤i tan>s> konulmas>na yol açar. Ayr>ca, infeksiyona yatk>nl>k, hiperkoagülopati gibi di¤er birçok so- nuçlara da yol açar. Nefrotik sendromla iliflkili hastal>klar, genel ola- rak kronik böbrek disfonksiyonuna ancak nadiren akut böbrek yet- mezli¤ine neden olur. Akut böbrek yetmezli¤i, minimal de¤ifliklik hastal>¤>, HIV iliflkili nefropati ve bilateral renal ven trombozu sonucu geliflebilir. Nefrotik sendrom nedenleri primer ve sekonder olmak üze- re ikiye ayr>labilir. Sekonder nedenler içerisinde diyabetik nefropati, amiloidoz ve SLE'ye ba¤l> membranoz nefropati gibi patolojiler bulu- nur. Bunlardan diyabetik nefropati Amerika Birleflik Devletleri'nde son dönem böbrek yetmezli¤inin en s>k nedenidir. mal de¤ifliklik hastal>¤>, membranoz nefropati ile fokal ve segmental glomerüloskleroz prevalans> azalma e¤ilimindedir. 1990'l> y>llarda Amerika Birleflik Devletleri'nde idiyopatik nefrotik sendromun esas nedeni membranöz nefropati iken, bugün bunun yerini fokal segmen- tal glomerüloskleroz alm>flt>r. disfonksiyonuna kadar de¤iflebilir. Hafif kronik böbrek yetmezli¤i ne- denini belirlemek, RPGN'nin nedenini saptamaktan daha zordur. Kro- nik böbrek hastal>¤>nda tedavi seçenekleri s>n>rl> oldu¤undan tan>ya yö- nelik de¤erlendirme gereklili¤i daha azd>r. Sedimentte s>kl>kla tübüler hücreler, lökositler, eritrositler ve silendirler vard>r. Silendirler, tübüler hücrelerden, lökositlerden, granüler silendir- lerden ve daha çok kronik böbrek hastal>¤>nda görülen mumsu silendir- lerden oluflur. Eritrosit silendirleri akut intersisyel nefritte nadirdir ve daha çok glomerüler hastal>klarda karakteristiktir. Tübülointerstisyel hastal>klar>n esas nedenleri Tablo 115-2'de s>ralanm>flt>r. tansiyon, konjestif kalp yetmezli¤i ve böbrek yetmezli¤inin s>k görü- len nedenlerindendir. Renal arter stenozunun en s>k nedeni ise ate- rosklerotik renal arter stenozudur. Fibromüsküler displazi ise ancak %10'unu oluflturur ve oldukça azd>r. Fibromusküler displazi 20 ile 50 yafl aras>ndaki kad>nlarda daha yayg>nd>r. Fibromusküler displazinin baz> varyantlar> kad>nlar> ve erkekleri etkiler ve renal arter diseksiyo- nu ve enfarktlarla iliflkilidir. farkl>d>rlar. Birisi klasik poliarteritis nodozad>r. Hepatit B'li hastalarda, HIV infeksiyonlar>nda ve nadiren hepatit C'de görülür. Belirtileri ara- s>nda kar>n a¤r>s>, hipertansiyon ve hafif böbrek yetmezli¤i say>labilir ve ço¤unlukla idrar sedimentinde bulgu yoktur. Tan> arteriyografi ile visseral organlarda orta çapl> arterlerin bifürkasyonlar>nda mikroanev- rizmalar>n gösterilmesi ile konur. Di¤er hastal>klar aras>nda küçük da- mar tutulumu yapan ateroembolik hastal>k say>labilir. Ateroembolik hastal>k ise spontan geliflebilece¤i gibi arteriyografi veya cerrahi sonra- s>da görülebilir. Bu sendrom, böbrekleri, gastrointestinal sistemi ve alt ekstremiteyi etkiler. Merkezi sinir sistemi etkilenmesi, arkus aortay> et- kileyen anjiografi veya cerrahi giriflimlerden sonra görülür. ler a¤>rl>kl> von Willebrand multimerlerini parçalayan proteaz>n do- ¤umsal-kal>tsal eksikli¤i veya bu proteaza karfl> oluflan edinilmifl bir in- hibitör varl>¤> söz konusudur. HUS Escherichia coli 0.57:H7 taraf>ndan salg>lanan Shiga toksininin yaratt>¤> endotel hasar> ile oluflur. Antifos- folipid sendromu böbre¤i birçok yolla etkileyebilir. Büyük damar trom- bozu, stenozu ve trombotik miktoanjiopati yapabilir ve bu sendromda proteinüri, hipertansiyon ve böbrek yetmezli¤i geliflebilir. Skleroder- madaki renal kriz, sistemik sklerozun bir bulgusudur. Tedavi edilme- di¤inde son dönem böbrek yetmezli¤ine gidiflin bir nedenidir. akut böbrek yetmezli¤i olgular>n>n ço¤unun nedeni, hemodinamik ve- ya toksik nedenlerdir. Di¤er nedenler aras>nda idrar yollar>nda t>kan- ma, myeloma böbre¤indeki gibi tübülointersisyel hastal>klar, HÜS ve TTP gibi vasküler hastal>klar, skleroderma böbre¤i, ateroembolik has- tal>klar, antifosfolipid sendromu ve RPGN'ye yol açan glomerüler has- tal>klar say>labilir. Akut böbrek yetmezli¤i olan hastaya yaklafl>mda en iyi yol böbrek öncesi, böbrek ile iliflkili ve böbrek sonras> üriner sis- temdeki patolojileri tan>mlamakt>r. Hastadan dikkatli ve sistemik öy- kü al>mas> ve dikkatli fizik muayene yap>lmas> ile bafllamal>d>r. Bunu takiben amaca yönelik laboratuvar ve radyografik tetkikler yap>l>r. l> düflmeyle kendini belli eder. Bu kategoride dört majör grup vard>r. rinin en dramatik olan>d>r. Tip IV kollajen epitopuna karfl> kazan>lm>fl antikor, nekrozitan kresentik glomerülonefrite ve böbrek fonksiyo- nunda h>zl> azalmaya yol açar. Hasta anürik oldu¤unda veya serum kreatinin de¤eri 6.8 mg/dL'den daha yüksek oldu¤unda geriye dönü- flüm mümkün de¤ildir, bu nedenle tan> ve tedavide geç kal>nmamal>- d>r. Serolojik tan>, sensitif ve spesifiktir, bazen pozitif seroloji doku ta- n>s>na olan ihtiyac> ortadan kald>rabilir. Pigment-iliflkili tübüler zedelenme: myoglobinüri, hemoglobinüri Nefrokalsinosizli hiperkalsemi Tübüler t>kan>kl>k: indanavir gibi ilaçlar, tümör lizis sendromdaki ürik Lenfoma gibi infiltratif hastall>klar |