iken ölçülür (fiekil 104-3). PEEP miktar> PSTAT'dan ç>kar>lmal>d>r. Bu
nedenle,
CSTAT = V
T
/(PSTAT-PEEP)
(5)
Statik bir ölçüm oldu¤u için, CSTAT akci¤erler ve gö¤üs duvar>-
n>n kompliyans>n> yans>t>r ve gaz ak>m> direncinden etkilenmez.
ARDS (Bölüm 107) gibi akci¤er volümünü azaltan durumlarda azal>r
(normal düzeyi 60-100 mL/cm H
2
O'dur). CSTAT 25 mL/cm H
2
O'dan
düflük oldu¤u zaman hastay> mekanik ventilatörden ay>rmak güçtür
(Bölüm 106).
ve spontan soluma veya mekanik ventilasyon s>ras>nda tam ekspiras-
yon yap>lmas>n> engelleyen di¤er bozukluklarda oluflur. Sonuç ekspir-
yum sonunda pozitif bas>nç yaratan hava hapsidir. Sonras>nda pozitif
bas>nç PEEP'in yapt>¤> gibi kardiyak dolumu azalt>r ve gö¤üsteki vas-
küler bas>nçlar> artt>r>r. Oto-PEEP mekanik ventilasyon uygulanan
hastalarda bir sonraki soluktan hemen önce ekspiryum sonunda hava
ak>m> kesilerek, bas>nc>n hava yollar>nda ve ventilatör devrelerinde
dengeye ulaflmas>n> sa¤layarak, ve ventilatör manometresinden veya
havayolu bas>nç trasesinden okunarak hesaplanabilir (fiekil 104-4).
Oto-PEEP etkin solunum sistemi kompliyans> ve CSTAT hesaplan>r-
ken dikkate al>nmal>d>r.
Solunum Dürtüsünün Ölçümü
Soluk için gerekli dürtü solunum s>k>nt>s>n>n alg>lanmas>n>n büyük
bir k>sm>ndan sorumludur ve hastalar>n yeterli ventilasyonu sa¤lama-
ya ne kadar gayretli olduklar>n> aç>klar. Solunum dürtüsü entübe has-
talarda habersizce yap>lm>fl olan havayolu t>kan>kl>¤>n>n ilk 100 msn'lik
döneminde geliflen inspiratuar bas>nc>n ölçülmesi ile hesaplanabilir. Bu
ölçüm sadece tahmini bir de¤eri yans>t>r, çünkü normal olarak 2 cm
H
2
O'dan az olan havayolu t>kan>kl>¤>n>n ilk 100 msn'lik döneminde ge-
liflen inspiratuar bas>nç bir flekilde solunum kas>n>n gücünden ve bu
nedenle akci¤er hacminden etkilenir. Dört cm H
2
O'dan fazla olan de-
¤erler ventilatör deste¤ine ihtiyac> gösterir, ve 4 cm H
2
O'dan az olan
de¤erler ventilatör deste¤inden baflar>l> ayr>lmay> ifade eder.
Solunum Kas Gücü Ölçümü
Solunum kaslar>n>n gücü, düflük hacimli akci¤erden yap>lan ins-
piryum, ve yüksek hacimli akci¤erden yap>lan ekspiryum s>ras>nda
geliflen maksimum havayolu bas>nçlar>n>n bir manometre ile ölçülme-
si ile de¤erlendirilebilir. Sa¤l>kl> eriflkinler fonksiyonel rezidüel kapa-
sitede, -100 cm H
2
O'dan daha fazla negatif maksimum inspiratuar ba-
s>nca ve 150 cm H
2
O'dan daha fazla pozitif maksimum ekspiratuar ba-
s>nca sahiptirler. -30 cm H
2
O'dan daha az negatif maksimum inspira-
tuar bas>nç ventilatör deste¤ine ihtiyaç oldu¤unu gösterirken, -30 cm
H
2
O'dan daha fazla negatif maksimum inspiratuar bas>nç, özellikle 3-
5 saniye devam ediyorsa, mekanik ventilasyondan baflar>l> ayr>lma ile
iliflkilidir.
Solunum
Önceden belirtildi¤i gibi, solunum ifli transpulmoner bas>nç (hava-
yolu ve plevral bas>nç aras>ndaki fark) ile tidal volümün (VT) sonucu-
dur. Plevral bas>nc>n ölçümü pratik olarak mümkün olmamas>na ve
bölgesel olarak de¤iflmesine ra¤men, balon ile özefagustaki bas>nc>n
ölçülmesiyle tahmin edilebilir. Bu bas>nçdaki de¤ifliklikler spontan so-
luyan ve mekanik ventilasyon uygulanan hastalardaki solunum iflini
hesaplamak için kullan>labilir.
ARTERDE/ERLEND
Fizik Muayene
Santral siyanoz olarak adland>r>lan dil ve oral mukozan>n siyano-
zu, arteriyel oksijenasyonun yeterlili¤inin kabaca de¤erlendirilmesini
sa¤lar. Santral siyanoz 3 g/dL veya daha fazla redükte yani oksijenize
olmayan hemoglobinin varl>¤>d>r. Bununla birlikte dokular>n mavi
olarak renk de¤ifltirmesi sülfhemoglobin gibi bozuk hemoglobinlerle
de oluflabilir. Dahas>, siyanoz gerçekten geliflti¤inde klinisyenlerin bu-
nu fark edebilme yetenekleri de¤iflkendir.
Arter Kan Gaz> Analizi
Arter kan gaz> analizi ile sistemik arteriyel O
2
bas>nc>n>n (PaO
2
) el-
de edilmesi, arteriyel oksijenasyonun yeterlili¤inin de¤erlendirilmesi
için standartt>r. Deniz seviyesinde PaO
2
'nin normal de¤eri yaklafl>k
olarak 100 mm Hg'd>r (fiekil 104-5). Ancak, PaO
2
afla¤>da belirtilen
denklemde gösterildi¤i gibi yaflla ters orant>l>d>r:
Normal PaO
2
= 100 mm Hg-(0.3) y>l olarak yafl
(6)
Ancak, 6 numaral> denklem barometrik bas>nc>n etkilerini düzeltmez.
Transkütanöz Oksijen Bas>nc>n>n Ölçümü
CO
2
'de oldu¤u gibi, transkütanöz O
2
deri üzerine yerlefltirilen >s>-
t>lm>fl bir elektrod ile ölçülebilir. Ancak, PaO
2
ile transkütanöz O
2
ba-
s>nc> aras>ndaki iliflki Pa
CO2
ile transkütanöz CO
2
bas>nc> aras>ndaki
iliflkiden farkl> olarak yafl ve perfüzyondan etkilenir.
Alveoler Gaz Denkleminin Kullan>m>
Alveoler oksijen bas>nc> (PAO
2
) direkt olarak ölçülemez, ancak al-
veoler gaz denkleminden hesaplanabilir:
P
AO2
= F
IO2
(P
B
-47)-Pa
CO2
/R
(7)
Bölüm 104
Yo¤un Bak>mda Solunum Monitörizasyonu
721
K>s>m X
Yo¤un Bak>m
fiEKhava yolu bas>nc> aras>ndaki iliflki. Etkin solunum sistemi kompliyans>n> he-
saplamak için zirve bas>nc> kullan>l>rken, statik kompliyans>n hesaplanmas> için
plato bas>nc> kullan>l>r. PEEP: Pozitif ekspiryum sonu bas>nç. (Tobin MJ: Respi-
ratory monitoring in the intensive care unit. Am Rev Respir Dis 1988;138:1625-
1642.)
fiEKEkspiryum sonunda, tidal volüm (VT) verildikten sonra ve hava
yollar> ve ventilatör devrelerindeki bas>nçlar dengelendi¤i zaman hava ak>m> (V)
durduruldu¤u için oto-PEEP havayolunda bas>nç (Paw) art>fl> olarak ölçülebilir.
PEEP = pozitif ekspiryum sonu bas>nç. Daha ileri aç>klama için metne bak>n>z.
Hacim (mL)
Bas>nç (cm H
2
O)
Tepe bas>nc>
Plato bas>nc>
PEEP
Zaman (saniye)
V
(L/sn)
V
T
(L)
Paw
(cm H
2
O