background image
mezli¤ine yol açan bu sendromun erken ve kesin tan>s> bu test yard>-
m>yla konulabilir. Tan> konuldu¤unda diyaliz gerektirecek düzeyde
böbrek yetmezli¤i varsa bu hastal>¤>n geri dönüflü çok zordur.
immünoflorans yöntem ile konulur ard>ndan Western Blot yöntemi ile
desteklenebilir.
Kriyoglobulinler
Kriyoglobülinler >s>ya dayan>ks>z immünoglobülinlerdir. Tek mo-
noklonal tip (tip I kriyoglobülin) veya tip II ve III kriyoglobülinemide
immonoglobülin kar>fl>m> vard>r. Tip II ve III'deki immünoglobülin
kar>fl>m>nda bulunan bir komponent, IgG'ye karfl> RF aktivitesi tafl>r.
Kriyoglobülinlerin saptanmas> hastal>¤>n seyrindeki rollerini netlefltir-
mez. Ancak, klinik ve patolojik bulgular karakteristik ise kriyoglobü-
lin saptanmas> anlaml> say>labilir. Tip I ve II kriyoglobülinler, özellik-
le yüksek titrelerde bulunduklar>nda tip III'e oranla daha fazla klinik
hastal>klarla iliflkilidirler. Tip-II kriyoglobülinemide monoklonal kom-
ponenti s>kl>kla IgM
M-komponentidir ve RF aktivitesine sahiptir.
Tip III kriyoglobülineminin s>kl>kla klinik önemi yoktur. Tip I kriyog-
lobülinemi, Waldenström makroglobülinemisinde ve multiple miyelo-
mada görülürken; tip II hepatit C'de, Sjögren's sendromunda, lenfo-
mada, SLE'de, tip III hepatit C infeksiyonunda, kronik infeksiyonlarda
ve enflamatuvar koflullarda görülür. Hepatit C'de görülen kriyoglobü-
linemide hepatit C viral (HCV) RNA's> kriyopresipitatta konsantre fle-
kilde bulunur. HCV tan>s>nda kriyopresipat içinde HCV RNA bak>l-
mas> bu nedenle uygundur. Al>nan örnek laboratuvara >l>k (37°C) ola-
rak ulaflt>r>lmal>d>r. Bu flekilde oda >s>s>nda kriyopresipitat>n çökmesi
engellenebilir. Laboratuvarda örne¤in 4°C'de çökmesine izin verilme-
den önce, >l>k olarak tutulmaya devam edilir. Çökelti immünofiksas-
yon ve çift difüzyon agar ile tan>mlan>r.
Hepatit B Serolojisi
Membranoz nefropati hepatit B infeksiyonu ile iliflkili olabilir ve
daima hepatit B yüzey antijeninin pozitif oldu¤u kronik infeksiyon ile
beraber bulundu¤u bildirilmifltir. Bazen hepatit B yüzey antijenemisi
ve hepatit B e-antijenemisi ile beraber klasik poliarteritis nodoza bir-
likteli¤i söz konusudur.
Hepatit C Serolojisi
De¤iflik böbrek patolojileri ile iliflkilidir. Bunlar kriyoglobülinemi,
membranoproliferatif glomerülonefrit ve membranoz nefropatidir.
HCV RNA ve antikor ölçümü ile birlikte de¤erlendirilir. Hepatitis
C'nin neden oldu¤u kriyoglobülinemide daha önce tart>fl>ld>¤> gibi kri-
yopresipitat varl>¤>nda bazen HCV RNA analizi yap>lmas> gerekebilir.
tik sendrom ve akut renal yetmezlik ile birlikte bulunabilir. Uygun kli-
nik koflullarda, her iki klinik sendromun de¤erlendirilmesinde Hrolojisi ve viral yük saptanmas> uygun testlerdir.
Anti-Dnase B veya Antistreptozin O
Poststreptokokal glomerülonefritin de¤erlendirilmesinde önemli-
dir. Akut ve iyileflme dönemi serolojileri yak>nda geçirilmifl infeksiyo-
nu do¤rulamada kullan>l>r.
Eritrosit Sedimentasyon H>z>
Eritrosit sedimantasyon h>z> (ESH) böbrek hastal>klar>n>n de¤erlen-
dirilmesinde göreceli olarak nonspesifik bir testtir. Gerçi yüksek sedi-
mantasyon h>z> s>kl>kla sistemik vaskülit, multipl myelom veya altta
yatan malign bir hastal>¤> düflündürür. Ancak, böbrek yetmezli¤i olgu-
lar>nda tek bulgu olarak yüksek sedimantasyonun h>z> varsa dikkatli
olmak gerekir. Sedimantasyon h>z>, diyabetik nefropati dahil olmak
üzere nefrotik sendromda genellikle yükselir.
Görüntüleme Çal>flmalar>
Böbrek hastal>klar>n>n de¤erlendirilmesinde yard>mc> olmak üze-
re çeflitli böbrek görüntüleme teknikleri gelifltirilmifltir.
Böbrek, üreter ve mesanenin düz radyolojik tetkiki geçmifl y>llar-
da böbrek boyutlar>n> ve kalsiyum tafllar>n> tesbit etmek için kullan>l-
makta idi. Yerini di¤er araflt>rma tekniklerine b>rakm>flt>r. pyelogram>n yerinide böbrek tafllar>n>n ve kitlelerin de¤erlendirilmesi
ve böbrek boyutlar>n>n ölçümünde bilgisayarl> tomografi (BT) büyük
ölçüde yerini alm>flt>r.
Böbrek Ultrasonografisi
Renal ultrasonografisi en çok kullan>lan görüntüleme çal>flmas> ol-
mufltur (fiekil 115-11). tu, böbrek eko yap>s> ve kitle varl>¤> ve t>kanma hakk>nda güvenilir
bilgi verir. Bu yöntem hidronefrozun tan>nmas>nda %90 duyarl>l>¤a
sahiptir. Bununla beraber, hidronefrozun kesin olarak d>fllanmas>nda
güvenilmemelidir. n> gösteremez ve
böbrek tafllar>n>n de¤erlendirilmesinde kullan>m alan> s>n>rl>d>r.
Doppler ultrason yap>lmas> böbre¤in vasküler yap>lar>n>n ve rezistivi-
te indeksinin de¤erlendirilmesinde önemlidir.
Bilgisayarl> Tomografi
Tafl protokolü ile böbrek, üreter ve mesanenin BT ile taranmas>,
böbrek tafllar>n>n saptanmas>nda en seçkin yöntemdir çünkü bu yön-
tem ürik asit tafllar> da dahil bütün böbrek tafllar>n> ve üreterdeki no-
nobstrüktif tafllar> gösterebilmektedir (fiekil 115-12). Böbrekteki kitle-
ler böbrek ultrasonu veya kontrastl> bilgisayarl> tomografi ile de¤er-
lendirilebilir.
Bilgisayarl> tomografi ile anjiografi renal arter stenozunun araflt>-
r>lmas>nda kullan>l>r ve yararl> bir çal>flma yöntemi olarak h>zla gelifl-
mektedir. ografi ile karfl>laflt>r>labilir olmas>na ra¤men iyotlu kontrast madde
kullan>m>n> gerektirir. Bu durum, kronik böbrek yetmezli¤i olan has-
talarda böbrek disfonksiyonuna neden olabilir.
Magnetik Resonans Anjiografi ile Magnetik Resonans
Görüntüleme
Manyetik rezonans anjiografi ile manyetik rezonans görüntüleme-
nin (MRG) kullan>m> renovasküler hastal>¤>n de¤erlendirilmesinde
kökten de¤ifliklik yapm>flt>r (fiekil 115-13). Bu yöntem, yüksek duyar-
l>l>¤a sahip olmas>na karfl>n stenozun derecesini abart>l> olarak göste-
rebilir. Renal arter darl>¤>na yol açan fibromüsküler displazi tan>s>nda-
ki do¤rulu¤u tam olarak onaylanmam>flt>r. Magnetik rezonans görün-
tüleme ayn> zamanda böbrek kitlelerinin tan>nmas>nda da kullan>labi-
lir. Esas avantaj>, invaziv bir yöntem olmamas> ve kontrast madde kul-
lan>m>na gereksinim duyulmamas>d>r. Klostrofobisi olan hastalar, bu
görüntüleme yöntemine uyum sa¤layamayabilirler.
Bölüm 115
Böbrek Hastal>¤> Olan Hastaya Yaklafl>m
810
K>s>m XI
Böbrek
fiEKKorteksin ya¤ içeri¤i fazla olan renal
kortekse göre daha hipoekoik oldu¤u görülmektedir (Johnson RJ, Feehally J:
Comprehensive Clinical Nephrology. London, Mosby, 2000. narak bas>l-
m>flt>r).
fiEKgeçikme. Kontrasl> tomografide sol renal pelviste dilatasyon görülmektedir
(Johnson RJ, Feehally J: Comprehensive Clinical Nephrology. London, Mosby,
2000. narak bas>lm>flt>r).