background image
lirlemek için bir seyahat öyküsü al>nmas> da yararl> olabilir. Psikolojik
stres birçok dermatozu alevlendirebilece¤i için genel endifle ve stres
düzeyleri veya yak>n geçmiflteki stresli durumlar konusunda sorgula-
ma yap>lmas> yararl>d>r.
Sözkonusu lezyon görüldükten sonra, tüm deriye tekrar sistema-
tik olarak bakmak s>kl>kla yarar sa¤lamaktad>r. Muayene odas>nda
hastan>n davran>fl>n> izlemek de önemlidir. Birçok hasta, lezyonlar> ka-
fl>mamas> gerekti¤ini düflünür ve doktora lezyonun kafl>nd>¤>n> fakat
kendilerinin kafl>mad>¤>n> söylerler. Bununla birlikte öykü alma s>ra-
s>nda yap>lan gözlemler, hastan>n ovalama, bast>rma, kafl>ma veya lez-
yonla oynama al>flkanl>¤>n> gösterir. Bu davran>fllar, primer lezyonu
sekonder lezyona dönüfltürebilir.
Melanom
Melanom gelifltirme aç>s>ndan yüksek riskli hastalar, s>kl>kla der-
matolog taraf>ndan yap>lan en kapsaml> deri muayenelerini gerektirir.
Benlerin ayr>nt>l> "haritalar>"n>n yan>s>ra, foto¤raflama (geleneksel
veya dijital), lezyonlardaki de¤ifliklikleri belirlemek veya ç>kar>lmay>
gerektiren yeni lezyonlar>n varl>¤>n> saptamak için kullan>lmaktad>r.
Tüm saçl> derinin görülmesini sa¤lamak için, saçlar> yana yat>rmak
amac>yla düflük ayardaki bir saç kurutma makinesi kullan>labilir. Ka-
d>nlarda, d>fl ve iç labiumlar>n derisi pigmentli lezyonlar aç>s>ndan in-
celenebilir. Ayr>nt>l> deri muayenesi, gluteal bölgeler, uyluk arkalar>
ve bald>rlar dahil olmak üzere lezyon içeren veya lezyonsuz deriyi
kendi kendine muayene etme konusunda hastay> e¤itmek aç>s>ndan
da ideal bir f>rsatt>r.
KL
Deri Lezyonlar>n>n S>n>fland>r>lmas>
Deri lezyonlar> veya döküntülerinin 4 majör özelli¤i, deri hastal>-
¤>n>n spesifik tan>s>n> kolaylaflt>ran tan>sal s>n>fland>rmaya konulmas>-
n> sa¤lamaktad>r: (1) lezyonlar>n morfolojik görünümü; (2) vücut yü-
zeyinde lezyonlar>n da¤>l>m>; (3) lezyonlar>n düzeni; ve (4) mevcut lez-
yonlar>n say>s>. Bu bilgiler, hekimin lezyonlar>n primer veya sekonder
karakterde olup olmad>¤>n> belirlemesini de sa¤lar. Primer lezyonlar,
bafllang>çtaki patolojik de¤iflikli¤i temsil eden lezyonlar olarak tan>m-
lan>r; sekonder lezyonlar, kafl>ma, oynama veya primer lezyonlar>n in-
feksiyonu gibi d>fl etkiler sonucunda meydana gelir. Deneyimli bir
dermatolog, hastay> görmeden önce bile bu aç>klay>c> bilgilerle tan>
koyabilir.
Lezyonlar>n Morfolojisi
Her lezyonun morfolojisi afla¤>daki flekillerde aç>klanabilir (Tablo
462-1): (1) düz, deri yüzeyinden kabar>k veya deprese (çökük) olup ol-
mad>¤>; (2) büyüklükleri; (3) solid olup olmad>klar> veya s>v> içerip
içermedikleri; ve (4) hastan>n normal derisine k>yasla renklerinin nas>l
oldu¤u. Morfolojik terimler, stratum korneum ve dermal ya da subkü-
tan dokudaki de¤ifliklikleri belirlemek için gelifltirilmifltir. Örne¤in yo-
¤un yap>flkan tabakalar>yla psoriatik plaklardaki stratum korneum,
renk olarak gümüfli görülebilir, böylece mika minerali benzeri parlak
görünüm oluflur; bu patern mikams> kabuklanma olarak adland>r>l>r.
Bir baflka genel morfolojik özellik, her lezyonun monomorfik veya po-
limorfik olmas>d>r; tüm monomorfik lezyonlar ayn> biçimde, büyük-
lükte, renkte ve k>vamdad>r. Erüptif ksantoma gibi birtak>m hastal>k-
larda, hemen her zaman monomorfik papüller bulunurken, akne gibi
di¤er baz> hastal>klarda zaman içerisindeki de¤ifliklikleri veya temel
de¤iflikli¤i temsil edebilen polimorfik lezyonlar>n bulunmas> daha ola-
s>d>r.
Lezyonlar>n Da¤>l>m>
Birçok deri hastal>¤>, s>kl>kla vücut yüzeyinin spesifik alanlar>n>
etkiler (Tablo 462-2). Baz> durumlarda, da¤>l>m biçimi hastal>¤>n bili-
nen patogenezi ile uyum içindedir. Örne¤in, akne lezyonlar>, akne ge-
Bölüm 462
Deri Muayenesi ve Deri Hastal>klar>n>n Tan>s>na Yaklafl>m
2926
K>s>m XIX
Dermatoloji
TABLO 462-1
FARKLI DER< LEZYONLARININ MORFOLOJ
Terim
Tan>m
Örnek
PR
Makül
Yama
Papül
Nodül
Tümör
Plak
Skuam
Urtika
Vezikül
Bül
Püstül
Atrofi
Erozyon
Ülserasyon
Etraf>ndaki deri ile ayn> seviyede keskin s>n>rl> renk de¤iflikli¤i. Lezyon çap> <1 cm
Etraf>ndaki deri ile ayn> seviyede keskin s>n>rl> renk de¤iflikli¤i. Lezyon çap> >1 cm
Solid veya kistik kabar>kl>k (elevasyon). Lezyon çap> <1 cm
Solid veya kistik kabar>kl>k 1 cm < Lezyon çap> < 2 cm
Solid veya kistik kabar>kl>k. Lezyon çap> >2 cm
Ciltten kabar>k lezyon. Lezyon çap> >1 cm
Kornifiye epidermal hücrelerin deri yüzeyinde kepek oluflturmas>
Deriden kabar>k düz yüzeyli, s>n>rlar> palpe edilebilen deri seviyesinden yüksek lezyon
Berrak seröz veya hemorajik s>v> içeren, yuvarlak keskin s>n>rl>, deri seviyesinden yüksek lezyon.
Lezyon çap> <1 cm
Berrak, seröz veya hemorajik s>v> içeren, yuvarlak keskin s>n>rl>, deri seviyesinden yüksek
lezyon. Lezyon çap> >2 cm
Pürülan eksuda içeren vezikül
Altta yatan dermal veya epidermal madde kayb> ile birlikte, derinin yüzeyden çökmesi
Epidermisin tamam>n>n veya bir k>sm>n>n kayb> ile birlikte, derinin yüzeyden çökmesi
Sekonder bir lezyon olabilir
Tüm epidermisin ve dermisin en az>ndan bir k>sm>n>n kayb> ile birlikte, derinin yüzeyden çökmesi
Sekonder bir lezyon olabilir
Solar lentigo
Travmatik purpura
Café au lait lekeleri
Vitiligo
Akne
Eruptif ksantoma
Dermatofibroma
Foliküler kist
Psoriazis
Ürtiker
Kontakt dermatit
Herpes simpleks
Büllöz pemfigoid
Folikülit
Liken sklerozis et atrofikus
Yan>k
Rüptüre bül
Ektima
Akne papülünün
ekskoriasyonu
SEKONDER DER< LEZYONLARI: KAfiIMA, YOLMA, ENFEKS
ETK
Likenifikasyon
Skar
Fissür
Krut
Abart>l> deri izleri ile birlikte, cildin kuru, meflin benzeri kal>nlaflmas>
Önceki tahrip edici bir sürece ba¤l> olarak dermisin veya subkütan dokunun fibrozisi ile yükselmifl
veya çökmüfl bölge
Epidermise kadar uzanan, derideki derin lineer yar>klanma
Deri yüzeyinde kurumufl serum, kan, sebum veya pürülan eksudalar
Kronik ekzema
Travmatize ekzema
Akut ve/veya sekonder
olarak enfekte olmufl
ekzema