yetiflkinlerde de etkilidir. Kay>p ifl zaman>n>n önlenmesindeki yarar-
lar, sa¤l>kl> yetiflkinlerin afl>lanmas>n> maliyet-etkin yapabilir. Pnömo-
kok afl>s> tüm yetiflkinler için 65 yafl>nda veya sonras>nda ve aspleni,
kronik kalp veya akci¤er hastal>¤> ve di¤er immün bozukluklar> olan
daha genç yetiflkinler için en az>ndan bir kez önerilmektedir.
ma 65 yafl öncesinde yap>lmad>kça veya immün sistem iliflkili risk fak-
törü yoksa tekrar afl>lama genellikle önerilmemektedir.
en az>ndan bir kez birlikte yap>lmas> bo¤maca riskini azalt>r ve difte-
riye karfl> yeterli ba¤>fl>kl>k sa¤lar. Önerilen tekrar afl>laman>n daha
önemli bir faydas>, difteriye karfl> ba¤>fl>kl>k düzeylerinin idamesidir.
nulmakta olan hastal>¤>n alt>nda yatan riskle birlikte artar), zarar ola-
s>l>¤>n> ve her bir hastan>n kiflisel tercihlerini düflünmek gereklidir.
gastrointestinal kanama ve hemorajik inme riskini artt>r>r.
¤>nda yararlar> riskleri aflar, fakat kiflisel tercihler göz önüne al>nmal>-
d>r (Bölüm 49, 70, 72, 430, 431).
her iki ajan tromboembolik olay riskini (inme dahil) artt>r>rlar ve me-
nopoz belirtilerini kötülefltirirler; tamoksifen ayr>ca endometrial kan-
ser riskini artt>r>r (Bölüm 208). Yarar ve zarar dengesi, aile öyküsü so-
nucu artm>fl meme kanseri riskine sahip 60 yafl>ndan genç kad>nlarda
en olumludur. Yafl ve bireysel risk faktörlerine dayanarak meme kan-
seri riskini hesaplamak için araçlar mevcuttur (http://cancer.
gov/bcrisktool).
te verilirse postmenopozal östrojen kalp hastal>¤>, inme, meme kanse-
ri ve demans riskini >l>ml> artt>rmaktad>r.
tomlar> olan kad>nlarla s>n>rl> tutulmal> ve k>sa süreli en düflük etkin
doz hedeflenmelidir.
faydas> gösterilememifltir. 2 çal>flmada Betakarotenin sigara içicilerin-
de akci¤er kanseri riskini artt>rd>¤> öne sürülmüfltür. Folik asit takvi-
yesinin kalp hastal>klar> riskini azaltmas>n> araflt>ran çal>flmalar sür-
mektedir.
afl>lamalar ve kanser taramas> dahil çok say>da koruyucu hizmetin ve-
rilme h>zlar> hakk>nda verileri toplamakta ve rapor etmektedir. Bu
performans verileri, gruplara ve bireysel klinisyenlere kadar "perfor-
mansa göre öde" stratejisi olarak geniflletilmektedir (Bölüm 11). Koru-
yucu hizmetin düzenli sunumunun iyilefltirilmesi, sistematik bir yak-
lafl>m> gerektirmektedir. Koruyucu hizmetlerin sunumunu artt>rmak
için en etkili giriflimler, hastalara ve hekimlere yönelik hat>rlatmalar-
d>r. Tüzükler (özellikle afl>lamalar için) ve bunlar elektronik medikal
ne tek bafl>na kal>c> etki b>rakamaz. Sa¤l>k kazan>mlar>, maliyet-etkin-
lik ve ulaflt>rma oranlar>na dayanarak koruyucu hizmetler göstermek-
tedir ki klinik koruyucu hizmetleri gelifltirmek için öncelikler sigara
b>rakma dan>flmanl>¤>, kolorektal kanser taramas>, klamidya taramas>
ve pnömokokkal afl>lama yap>lmal>d>r.
rama, önleyici tedaviler ya da yaflam tarz> müdahaleleri yapabilecek-
lerdir. Spesifik hastal>klarla iliflkili mutasyonlar>n say>s> gittikçe artar-
ken 1. basamak hizmette rutin kullan>m> k>s>tl>d>r. Bunu nedeni genel
populasyondaki spesifik genotiplerin prediktif de¤eri tam anlafl>lama-
m>fl olmas>, klinik kararlarda bilginin belirsiz rolü olmas> ve taraman>n
olas> yan etkileri hakk>ndaki kayg>lard>r (anksiyete ya da damgalan-
ma, yalanc> güven, ayr>mc>l>k). Kanser riskine yönelik bir dizi genetik
tarama piyasada bulunmaktad>r ancak bunlar>n as>l amac> genel po-
pulasyonu taramaktan çok, yüksek riskli ailelerdeki kiflilere dan>fl-
manl>¤> desteklemektir (Bölüm 38).
ramas>, erken akci¤er kanseri saptamak için sarmal tomografi, serum tü-
mör belirteçleri, over kanserini saptamak için ultrason ve kolorektal
kanser taramas> için alternatif olabilecek ultrasondur (clinicaltrials. gov).
the Joint National Committee on Prevention, Detection, Evalua-tion,
and Treatment of High Blood Pressure. The JNC 7 report. JAMA
2003;289:2560-2572.
clinical trials for the National Cholesterol Education Program Adult
Treatment Panel III Guidelines. Circulation 2004; 110:227-239.
abdominal aortic aneurysm: A best-evidence systematic revievv. Ann
Intern Med 2005;142:203-211.
cancer in adults at average risk: Summary of the evidence for the
U.S. Preventive Services Task Force. Ann Intern Med 2002;137:132-
141.
screening: Summary of the evidence. Ann Intern Med 2002;137:344-
346.
Med 2001;20:95-107. Available at http://www.elsevier.com/locate/
ajpmonline.
prevention of cardiovascular events in women and men: A sex-
specific meta-analysis of randomized controlled trials. JAMA
2006,295:306-313.
and benefits of estrogen plus progestin in healthy post-menopausal
women: Principal results from the VVomen's Health Initiative
randomized controlled trial. JAMA 2002;288:321-333.
effective clinical preventive services: Results of a systematic review
and analysis. Am J Prev Med 2006;31:52-61.
preventive services and lessen vvorry.
many of them. Guidelines can be searched by condition, intervention, or
organization, and the site will construct a comparison of different guidelines on a
given topic.
screening topics.
New York, Oxford University Press, 2005. Available at http://www.thecommu-
nityguide.org. This guide, sponsored by the Centers for Disease Control and