için ayn> zamanda östrojenlerde gereklidir. dur. Doruk büyüme h>z>na göreceli olarak erken ulafl>l>r menarfl son- ras> çok az büyüme gözlenir. Ya¤s>z vücut kütlesi ve iskelet kütlesi ve vücut ya¤ miktar> prepubertal k>z ve erkeklerde ayn> iken, pubertede bafllayan seks steroidlerinin salg>s> sonucu, olgunlaflt>kça kad>nlar er- keklerin iki kat> ya¤ oran>na, erkeklere göre daha düflük iskelet ve ya¤- s>z vücut kütlesine sahibolurlar. Östrojenler, kemiklerin normal oluflu- mu, mineralizasyonu ve olgunlaflmas> için flartt>r. Tipik olarak el bile- ¤i kemiklerinin radyografisi ile radyolojik olarak el bile¤inin iyi tespit edilmifl standartlara göre de¤erlendirilmesiyle, kemik yafl>n>n, krono- lojik yaflla uyumlu olup olmad>¤> tespit edilebilir. Östrojen eksikli¤i kronolojik yafla göre kemik yafl>n>n gerilemesine, fazlal>¤> ise afl>r> iler- lemesine sebep olur. müle edici hormon (FSH), overlerin puberteden önce al>nd>¤> durum- larda, t>pk> daha sonra ki hayat dönemlerinde görüldü¤ü gibi yükse- lirler ki bu da bize, hipotalamik hipofizer ünitenin dolafl>mda ki afl>r> düflük miktarlardaki steroid konsantrasyonlar>na karfl> seçkin bir du- yarl>l>¤>n>n oldu¤unu gösterir. Ergenlik yaklaflt>kça, hipotalamik-hi- pofizer ünitenin seks steroidlerine duyarl>l>¤> giderek azal>r. Bu da hi- pofizer gonadotropinlerin giderek daha fazla sal>nmas>na, seks stero- idleri yap>m>n> uyar>lmas>na ve sekonder seks karakterlerinin oluflma- s>na neden olur. Bafllang>çda hem LH hem de FSH'n>n sal>n>m> gecele- ri uyku s>ras>nda artar ve ertesi sabah artm>fl östrojen salg>s> ile birlik- tedir (fiekil 255-6). Bir çok hormonda oldu¤u gibi, LH ve FSH sürekli de¤il epizotik ve pulsatil bir sal>n>ma sahiptir. Gonadotropinlerin uyku ile iliflkili artm>fl sekresyonunun, pulsatil gonadotropin salg>lat>c> hor- mon (GnRH)'nun pulsatil sal>nmas> ile bafllamas> mühtemeldir. Puber- tenin sonraki dönemlerinde, çocukluk dönemine göre LH ve FSH sal>n- mas>, gece art>fllar>n>n hala olmaya devam etti¤i erken folliküller dö- nem hariç, 24 saatlik periyot boyunca giderek artar. Overlerden sal>nan ana östrojen olan östrodiolün bazal seviyeleri ergenlik dönemi boyun- ca giderek artar. Ovulasyon ve pozitif estrojen geritepkimesi için `kritik vücut kütlesi' gerekli olabilir. Menarfl>n ilk 2 y>l>nda, menstrual siklus- lar>n %90 kadar>, hipoatalamik-hipofizer-over biriminin senkronizas- yonundaki gecikmeye ba¤l> olarak, anovulatuar olabilir. k>zlarda 9, Afrikal> Amerikan k>zlarda ise 8 yafl>ndan önce or- taya ç>kmas>d>r. Bu durum oldukça tart>flmal>d>r. Baz> klinis- yenler ergenlik geliflimi ancak 7 yafl>ndan önce olursa, de¤er- lendirilmenin gereklili¤ine inan>rlar. Erken puberte, ortalama puberte yafl>na ne kadar yak>n bafllarsa altta yatan sebebinin patolojik olma olas>l>¤> o kadar azd>r. Erken geliflim bireyin cinsi ile uyumlu ise isoseksüel, geliflim karfl> cins için karakte- ristik ise heteroseksüel ad>n> al>r. Gerçek veya santral erken puberte, hipotalamik-hipofizer ünitenin erken olgunlaflmas>na ba¤l>d>r. Artm>fl hipotalamik-hipofizer aktivitenin olmad>¤> durumlarda ise erken yalanc> puberte (Precocious pseudopu- berty) ( ayn> zamanda periferik kaynakl> erken puberte olarak bilinir) vard>r. her hangi bir sekonder seks karakterinin olmamas> veya 16 ya- fl>na kadar menarfl>n ortaya ç>kmamas> ve meme tomurcuklan- mas>ndan menarfla kadar 5 y>ldan fazla zaman geçmesi ile ta- n>mlan>r. rinden sapma olmas> durumunda ortaya ç>kar. ortaya ç>kt>¤>, ancak karfl> cinsiyetin baz> özelliklerinin bulun- du¤u geliflimdir. pubertal özelli¤in erken geliflimini gösterir. E¤er meme tomurcuklan- mas> 8 yafl>ndan önce meydana gelirse, tan> prematür telarfl olur. Pre- matür telarfl>n puberte öncesinde geçici olarak östrojen yap>m> artma- s>na veya dolafl>mda bulunan az miktarda ki östrojene meme dokula- r>n>n artm>fl hassasiyetine ba¤l> oldu¤u düflünülmektedir. Bu bozuk- lukla beraber baz> k>zlarda basit over kistleride bulunabilir. E¤er sade- ce pubik ve/veya aksiler k>l geliflimi meydana gelir ve kal>c> olursa prematür adrenarfl veya pubarfl düflünülmelidir. Bu belirtiler genellikle kliteromegali veya di¤er virilizasyon belirtilerine yol açmayacak ka- dar düflük miktarlarda ki artm>fl adrenal androjen sekresyonuna ba¤- l>d>r. Bu sendromlar tedavi gerektirmezler ve etkilenen k>zlar genellik- le normal yafllar>nda gerçek pubertal geliflimi gösterirler. Bu bozuk- luklar> gerçek prekoks puberteden ay>rabilmek için dikkatli takip et- mek gereklidir. ve ebeveynlerinin dikkatlice sorgulanmas> yanl>fll>kla seks steroidleri- nin al>m>n>n ekarte edilmesi aç>s>ndan önemlidir (iatrojenik veya facti- tious). Gerçek prekoks puberteli bireylerin yaklafl>k %10'nda, tümör- ler, tuberous sklerosis, nörofibromatosis, ensefalit, menenjit ve hidro- sefalinin de dahil oldu¤u çeflitli beyin hastal>klar>ndan biri mevcuttur. sinir sisteminin radyolojik olarak de¤erlendirilmesini en etkili olarak magnetik rezonans görüntüleme (MRI) olmak üzere mecbur k>lmakta- d>r. Ancak prekoks pubertal> k>zlar>n %90'n>nda bir sebep bulunamaz (idiopatik veya yap>sal). au-lait lekeleri, fasial asimetri, poliostotik fibröz displasi ve di¤er iske- let anormallikleri, kranial sinir defektleri ve çoklu ovarian folliküler kist oluflumlar> bize McCune-Albright sendromunu düflündürür. Ha- len bu hastal>kta, k>zlar>n endokrin bezlerinde ki farkl> hücre klonlar>- n>n, G proteinin a sub ünitesinin ekson 8'nin mutasyonu sonucu siklik adenosin monofosfat (cAMP) yap>m>nda otonom fonksiyon gösterdik- leri bilinmektedir. Ayn> mutasyonlar muhtemelen kemik lezyonlar>n- rodiol (E ri izlenmemektedir. Ergenlik dönemi uyku ile iliflkili olarak artm>fl LH ve FSH sa- l>n>m> ve sonra ki sabahta artm>fl E American Association for Clinical Chemistry, Inc'den al>nm>flt>r.) FSH E |