hastalar karar vermeyi doktorlara b>rakmay> ye¤lemektedirler. Çal>fl-
malar>n ço¤u, kendi kararlar>n> vermekte isteksiz olan hastalar>n, ge-
nellikle kararlar>n al>nma fleklinden memnun oldu¤unu göstermekte-
dir.
ç>kar. Hangi bilginin nas>l aç>klanaca¤> ahlaki ve hukuksal anlaflmaz-
l>klar>n ana alan>d>r. Pratik bir konu olarak, doktorlar hastalara bilgi-
nin en az alt> ana ö¤esini aç>klamal>d>rlar: (1) tan> ve prognoz, (2) öne-
rilen giriflimin özelli¤i, (3) alternatif giriflimler, (4) her alternatifin risk-
leri, (5) her alternatifin kazanc>, (6) bu alternatiflerin olas> sonuçlar>
(Tablo 2-1). Doktorlar>n kilit s>k>nt>s> ço¤unlukla risk oldu¤u için, ge-
nellikle doktorlar>n (1) risklerin özelli¤ini, (2) boyutlar>n>, (3) her riskin
oluflma olas>l>¤>n> ve (4) sonucun ne zaman görülebilece¤ini aç>klama-
lar> önerilir. Baz>lar> küçük risklerin aç>klanmas>na gerek olmad>¤>n>
savunurlar. Genelde, ola¤an riskler de, ciddi riskler de, seyrek görül-
seler bile aç>klanmal>d>r.
s>d>r. Sonuç, ne kadar bilginin verilmesi gerekti¤ini tan>mlayan çeflitli
hukuki standard>n olmas>d>r. T>bbi hatalar yasas>ndan uyarlanan dok-
tor standard> veya geleneksel standart, doktorun "ayn> veya benzer du-
rumlarda akl> bafl>nda bir hekimin" aç>klayaca¤> kadar bilgi vermesini
belirtir. Aksine, makul insan veya hasta odakl> standart, doktorlar>n
"hastan>n durumundaki akl> bafl>nda bir kiflinin" t>bbi bir karar ver-
mesi için gerekli olabilecek bilginin aç>klamas>n> belirtir. Doktor stan-
dard> gerçeklere dayan>r ve deneysel olarak saptanabilir; ama hasta
odakl> standart, doktoru hastaya ba¤>ml> k>lar, varsay>ma dayan>r.
yeceklerdir. Baz> durumlarda doktorlar bilgilendirerek onam>n hasta-
ya zarar verebilece¤ini düflünürler. Nadir olgularda, hastan>n duru-
munu düzeltmeye yönelik "tedavi önceli¤i" otonomi kazan>r; ama
doktorlar bu istisnay> kullanmaya haz>r olmaktan sak>nmal>d>rlar.
efl le bafllay>p daha uzak akrabalarla devam eder- vekil olarak seçilir-
ler. Daha nadir durumlarda hasta resmi olarak vekil tayin eder ve bu
kifli karar verme yetkisine sahip olur.
dard> vekilin, hasta için en iyi olan> seçmesini belirtir. S>kl>kla, hasta-
n>n neye karar verece¤i bilinemez; çünkü durum hastayla konuflulma-
m>flt>r ve hasta da bir yaflama vasiyeti b>rakmam>flt>r. Ayn> flekilde,
hasta için en iyinin ne oldu¤u da tart>flmaya aç>kt>r; çünkü genellikle
yaflam> sürdürme ve yaflam kalitesi aras>nda anlam fark> vard>r. Bu so-
runlar, hastan>n yaflam kalitesi hakk>nda vekilin tahminleri yetersiz
olabilece¤i için a¤>rlaflabilir; vekiller hastan>n fonksiyonel durumunu
ve memnuniyet derecesini yetersiz tahmin etmeye e¤ilimlidirler. Ben-
tercihlerinde vekilin tahminleri yanl>fl olabilir; hastan>n demans olur-
sa yaflam> sürdüren tedavilerin devam> konusunda aile bireyleri ve
hastalar aras>nda fikir birli¤i %70'ten azd>r. Yetersiz hastalar için ne
karar al>naca¤>na iliflkin bu kar>fl>kl>k aile bireyleri aras>nda veya aile
ve doktor aras>nda anlaflmazl>¤a yol açabilir. Bu durumlarda, bir etik
konsültasyonu yard>mc> olabilir.
T>bb>n bafllang>c>ndan beri, ölümcül hastalarda t>bbi tedaviyi durdur-
mak ve "do¤an>n kendi seyrine b>rakmak" ahlaki olarak görülmüfltür.
Hipokrat, doktorlar>n "hastal>¤>n ele geçirdi¤i kiflileri tedavi etmeyi
reddetmeleri" gerekti¤ini iddia etmifltir. 19. yüzy>lda, önde gelen
Amerikal> doktorlar müshil ve kusturucu "tedavileri" ölümcül hasta-
larda kesmeyi ve yaflam>n sonunda a¤r>y> azaltmak için eter kullanma-
y> savunmufllard>r. 1900'de The Lancet'in editörleri, doktorlar>n ölü-
mün >st>rab>n> dindirmek için müdahale etmeleri gerekti¤ini, ama so-
na ermekte oldu¤u belli olan bir yaflam> uzatmaya zorunlu olmad>kla-
r>n> savunmufllard>r. Yak>n zamanda, 1976'da Quinlan olgusu ile teda-
vinin sonland>r>lmas> üzerindeki tart>flma bafllam>flt>r. Bu olguda New
Jersey Yüksek Mahkemesi, mahremiyet hakk>na dayanarak bir hasta-
n>n yaflam> sürdüren giriflimleri reddetmeye hakk> oldu¤u ve ailenin
kal>c> bitkisel hayatta olan bir hasta için de bu hakk> kullanabilece¤i
hükmüne varm>flt>r.
¤ine dayan>r ve ayd>nlat>lm>fl onam kuram> kapsam>ndad>r. Hukuki
olarak, mahkemeler mahremiyet hakk>n>, bedensel bütünlük hakk>n>
veya t>bbi tedavileri reddetme hakk>n> do¤ru bulan yasay> örnek gös-
termifllerdir. 1990'daki Cruzan olgusu ve sonraki doktor yard>ml> inti-
har olgular>nda, ABD yüksek Mahkemesi "yaflam kurtaran hidrasyon
ve nutrisyonu reddetmenin anayasal hak" oldu¤unu do¤rulam>flt>r.
Tüm hastalar>n t>bbi giriflimleri reddetmeye anayasal ve ahlaki hakla-
r> vard>r.
dir, yo¤un bak>m ünitelerinde ölenlerin %90'>na da CPR yap>lmamak-
tad>r. Yo¤un bak>m ünitelerinde ölenlerin %90'>, t>bbi tedavileri dur-
durulduktan veya kesildikten sonra ölmekte, ölen hasta bafl>na ortala-
ma 2.6 giriflim durdurulmakta veya kesilmektedir. 1990'lardan beri gi-
riflimleri daha s>k durdurma e¤ilimi oluflmufltur.
lar>n>n hastalar>n> bu belgeleri doldurmak için bilgilendirme zorunlu-
lu¤u getirmesine ra¤men, Amerikal>lar'>n %20'si bunlar> doldurmufl-
tur.
sonuçlar vermifltir; baflar>l> pilot çal>flmalar bile yayg>nlaflamam>fl ve
benimsenememifltir. Süregelen bir sorun da, hastalar>n bu belgeleri
doldurmak istedi¤inde belgelerin bulunamamas>, doktorlar>n bunla-
r>n varl>¤>ndan habersiz olmas> veya bunlar>n kararlara yol göstermek
için çok genel ve belirsiz olmas>d>r.
tercihlerini belirlemede muhtemelen daha kötü olduklar>n> veriler
göstermektedir. Birçok vakada, yaflam> devam ettiren tedaviler hasta
veya vekillerinin durdurulmas>n> istemelerine ra¤men devam ettiril-
mektedir; bunun tersine, doktorlar>n ço¤u da giriflimleri, hastalar>n ve
vekil karar vericilerin bilgisi veya onam olmadan durdurmakta veya
hiç bafllatmamaktad>rlar. Bu çeliflkiler, hastalar>n tedavilerinin bafllan-
g>c>nda tedavi seçenekleri konusunu üstlenmelerinin önemini vurgu-
lamaktad>r.