background image
TIBB< KONSÜLTASYONA YAKLAfiIM
Genel t>p veya özel bir uzmanl>k alan>ndaki hekimden çeflitli
amaçlar için konsültasyon yapmas> istenebilir. Baz> durumlarda basit
bir konsültatif yaklafl>m istenecektir veya konsültan hekim yatak ba-
fl>nda veya ayakta tedavi fleklinde gerekli olan tek bir ziyareti belirle-
yecektir. Di¤er baz> durumlarda en uygun konsültatif yaklafl>m; kon-
sültasyon isteyen hekim, hasta ve konsültan hekim bak>fl aç>s>ndan
konsültasyon amaçlar>n> karfl>lamak için bir veya daha fazla birbirini
takip eden ziyaretleri içerir. Konsültan hekim, hastan>n ihtiyaçlar>n>n
bir bölümüne sürekli olarak bakmaya devam eder ve bu esnada kon-
sültasyon isteyen hekim ile olan bu ortak yönetimi düzenlemek için
dikkatli olurken, devam eden bir biçimde ortak yönetici haline gelebi-
lir. Son olarak, baz> durumlarda bafllang>çta konsültasyonu isteyen he-
kim için en uygunu hastan>n bak>m>nda aktif rol oynamamak fakat;
konsültan hekime yaln>zca devam eden bak>m> aktarmakt>r.
Pratik bak>fl aç>s>ndan, genel veya özel bir uzmanl>k alan>ndaki
konsültasyon yapan hekimler, göreceli olarak s>n>rl> say>da yollardaki
konsültatif durum içine girerler. Cerrahlar operatif riski de¤erlendir-
mek ve perioperatif bak>m (Bölüm 457) hakk>nda öneriler elde etmek
veya postoperatif olarak spesifik ameliyat sonras> komplikasyonlar>
yönetmede yard>m aramak için preoperatif t>bbi konsültasyon isteye-
bilirler. Hem genel t>p hekimleri hem de özel bir uzmanl>k alan>ndaki
hekimler kendi u¤rafl> alanlar> d>fl>ndaki problemlerde, o konunun uz-
man> kiflilerden uygun bir flekilde yard>m ararlar. Bazen bu istekler di-
rekt olarak prosedürler ile iliflkilidir fakat s>kl>kla istekler kognitif k>-
lavuzlu¤u arar. Son olarak iç hastal>klar> ile ilgili olmayanlar preope-
ratif veya postoperatif periyottan baflka t>bbi konsültasyon arayabilir-
ler. Örnek olarak hekimler psikiyatrik bir hastan>n somatik semptom-
lar>n>n önemli t>bbi durumu gösterip göstermedi¤ini belirlemek için
talep edilebilirler (Bölüm 460). Peripartumda, gebeli¤in spesifik komp-
likasyonlar> karmafl>k t>bbi konsültasyonu gerektirebilir (Bölüm 259) .
Birleflik Devletler'de genel pratisyenlikten aile hekimli¤ine geçifl bir
grup primer bak>m hekimlerini oluflturmufltur. E¤itim süreleri t>p fa-
kültesini bitirdikten sonra 3 y>ld>r. Genel iç hastal>klar> uzmanlar>na
daha az dan>flmal>k iste¤iyle sonuçlanm>flt>r fakat sürekli bir flekilde
özel uzmanl>k alan>ndaki hekimlere konsültasyon ak>m> olmaktad>r.
Bu durumlar>n her biri t>bbi konsültasyon için farkl> meydan oku-
malar> artt>r>r. Tüm durumlarda, genel prensipler uygulan>r ve kon-
sültasyonun etkinli¤ini artt>r>r. T>bbi sorunu belirlemek için yeterli uz-
manl>k içeri¤ine ihtiyaca ek olarak; konsültan hekimler bir tak>m kifli-
sel, interaktif bilgilere sahip olmal>d>r. Bu beceriler baz> hekimlerde
do¤al olarak vard>r fakat baz> beceriler di¤erlerinden ö¤renilebilir. Bu
beceriler tavsiyeleri bildirmek, konsültasyonu isteyen hekimle iflbirli-
¤i içinde olmak, hastayla efektif olarak etkileflimde bulunmak ve has-
tan>n endiflelerini gideren bir flekilde sonuçlar>n> düzeltmek için ge-
rekli yetene¤i kolaylaflt>r>r. Bu beceriler konsültan hekimin konsültas-
yon isteyen hekime yard>m etmesini kolaylaflt>r>r ve konsültan hekim
için profesyonel bir memnuniyet sa¤lar.
SPESKONULARIN AYARLANMASI
Etkili bir konsültan hekim, hangi konsültasyonun istendi¤inin far-
k>nda olmal> ve yeterli bilgi içeri¤ine sahip olmal>d>r. Üzücü bir flekil-
de, bir tak>m çal>flmalar göstermifltir ki konsültasyon isteyen hekim ve
konsültan hekim, konsültasyonun neden istendi¤inin sebepleri üze-
rinde s>kl>kla farkl> görüfllere sahiptir ve bu bafllang>ç iletiflimsizli¤i,
e¤er varsa, herhangi bir t>bbi konsültasyonu kötü sonuçland>r>r.
Preoperatif Cerrahi Konsültasyon
Preoperatif de¤erlendirmede, konsültan hekim cerrahi için kesin
karar> vermemeli ve istenmifl olsa bile ayartma yapmaktan kaç>n>lma-
l>d>r. fll>kla ifllemi risksiz gösterebilir veya konsül-
tan hekim hastay> ve cerrah> yanl>fl yönlendirmifl olaca¤> için sorumlu-
luk alacakt>r. Konsültan hekim, hastayla ilgili öngörülen ifllemle iliflki-
li içsel risk faktörlerini belirlemeye yard>mc> olmal>d>r. Hasta en uy-
gun durumda m> ve herhangi bir genel veya hastaya özgü giriflimlerin
faydal> olup olamayaca¤> belirlenmelidir (Bölüm 457) . Etkili konsül-
tasyon, konsültasyonun belirli bir organ sistemi üzerine veya tüm pe-
rioperatif risk üzerine odaklanmas>na göre ayr>ca önemli bilgi birikimi
gerektirir (Bölüm 457) .
Postoperatif Cerrahi Konsültasyon
Cerrahlar kendi uzmanl>k alanlar> d>fl>nda bir komplikasyon gelifl-
ti¤i zaman tipik olarak postoperatif t>bbi konsültasyon isterler. Bu
problemler genellikle anidir, amaç h>zl> konsültasyondur ve bekleme-
den giriflim yapmakt>r. Bu postoperatif model h>zl> yan>t tak>m>d>r, kon-
sültatif tak>m>n hasta olarak görmesiyle, hospitalize hastalar>n anormal-
liklerinin geliflti¤i zamanda olmas> yak>n ciddi komplikasyonlar> iflaret
etmek için düflünülür. Postoperatif bak>m>n bu modeliyle ilgili iki çal>fl-
ma bu tip bir servisin bafllamas>ndan sonra bak>m>n belirli bir seviyenin
üzerine ç>kt>¤> görülmüfltür. Postoperatif konsültasyon için di¤er bir ne-
den hastane sonras> bak>m için yard>mc> olmas>d>r. Konsültan hekimler,
ayakta tedavi edilebilir duruma geçmek için hastalara yard>mc> olmal>-
d>r veya uygun bir flekilde konsültatif rol alarak veya primer olarak
uzun dönemli bak>mda hastalara yard>mc> olmal>d>r.
T>bbi-T>bbi Konsültasyonlar
Uzman doktorlar aras>nda veya bir uzman ile bir pratisyen hekim
aras>ndaki herhangi bir yöndeki çapraz konsültasyonlar iflbirli¤inin
mükemmel örnekleridir. Uzmana yap>lan konsültasyonlar için anah-
tar, gerekli bilgiyi konsültasyon isteyen hekimin bilgi alan> d>fl>na tafl-
madan sa¤lamakt>r. T>bbi-t>bbi konsültasyonlar s>kl>kla devam eden
yard>mc> yönetimle sonuçlan>r böylelikle mesleki iflbirli¤ini sa¤lamak
özellikle önemlidir.
T>bbi-t>bbi konsültasyonun büyüyen bir örne¤i hospitalist olarak
adland>r>lan ve sadece hastanede yatan hastalara hizmet veren yeni bir
grup uzman>n hastanede yat>fl kabülü için bafll>ca sorumluluk üstlen-
mesi ve hastaneden taburcu olduktan sonra primer bak>m hekimine
geri vermesidir. Bu konsültatif etkileflimde, kapal> iletiflim kritiktir
çünkü hastan>n bak>m> için bafll>ca sorumluluk ayakta tedavi eden he-
kimden hastanede yatan hastay> tedavi eden hekime geçmifltir. Bu so-
rumluluk aktar>m> hastan>n kardiyak kateterizasyon veya gastrointes-
tinal endoskopi gibi bir ifllem için uzman bak>m>na gönderildi¤i za-
manki ile farkl> de¤ildir. Benzer durum komplike miyokart enfarktüsü
(Bölüm 72 ve 108) veya flok (Bölüm 107, 108 ve 109) durumundaki kri-
tik hastan>n hastenede uzman kontrolünde bak>m> ve hastaneden ta-
burcu edildikten sonra pratisyen doktorun bak>m>na dönmesidir. Bu-
nunla birlikte anahtar bir fark hastanede yatan hastan>n hekimi, kon-
sültan uzman hekimin aksine, tipik olarak devam eden yard>mc> yöne-
tici rolüne sahip olmayacakt>r. Çünkü süreksizli¤in yüksek riski, hospi-
talizasyon s>ras>ndaki etkili iletiflim ki her ne zaman hospitalizasyon ol-
sa önemli sorunlar oluflur ve taburcu olma s>ras>ndaki iletiflim hastane-
de yatarak tedavi görme modelinde di¤er, uzmanlar>n daha çok yar-
d>mc> yönetici rolünde olduklar>, modele göre daha çok önemlidir.
Özel Populasyonlar <çin Konsültasyonlar
Psikiyatristler için veya postpartum periyotta konsültasyon yap>l-
d>¤> zaman, konsültan hekim spesifik populasyondaki semptom ve
bulgular>n s>kl>kla farkl> oluflumlar>n> anlamak için özel uzmanl>k bil-
gileri gereksinir (Bölüm 259 ve 460) . Bu konsültasyonlar aras>ra uzun
dönemli yard>mc> yönetimle sonuçlanmas>na ra¤men genellikle izole
problemin çözümü etraf>nda dönmektedir.
Pratisyen hekimler ve aile hekimleri için konsültasyonlar genelde
genel iç hastal>klar> uzmanlar> için olana benzer k>lavuzlar> takip eder.
Bununla birlikte bu tip hekimlerin hem e¤itimleri hem de devam eden
uygulamalar tipik genel iç hastal>klar> uzmanlar>na göre ayn> spek-
trum ve komplekslikteki hastal>klar> içerebilmesi veya içermemesi yü-
zünden, uzman konsültan hekim hem bafllang>ç konsültasyonunu
hem de devam eden yard>mc> yönetimin tavsiye edilebilirli¤ini hesa-
ba katarak hüküm vermek zorundad>r.
ETKSTRATEJ
Konsültatif iste¤in nedeni hakk>nda konsültasyonu isteyen hekim-
le konsültan hekim aras>ndaki anlaflma kritiktir. Örnek olarak preope-
ratif konsültan hekimin yaklafl>m> önemli ölçüde farkl>l>k gösterir.
K>s>m XXVII
Konsültasyon
Bölüm 456
T>bbi Konsültasyonun Prensipleri
2895
456
TIBB< KONSÜLTASYONUN
PRENS
Gerald W. Smetana