background image
flur ve bunlar tübüler zedelenme durumunda görülür (fiekil 115-5).
Pigmentli granüler silendirler rabdomyoliz sonucu geliflen myoglobi-
nüride ortaya ç>kar ve nadiren de hemoglobinüride de görülebilir.
Eritrosit silendirleri, glomerülonefrit için tan>sald>r (fiekil 115-6). Aller-
jik intertisyel nefrit ve diyabetik nefropatide de görüldü¤üne dair ra-
porlar bulunmas>na ra¤men hemen daima akut GN'de ortaya ç>kar.
Mikroskobik hematürisi olan hastada eritrosit silendirlerinin varl>¤>
lezyonun glomerüler alanda odakland>¤>n> gösterir. Lökosit silendirle-
ri pyelonefritte, akut ve kronik nonbakteriyel infeksiyonlarda s>kt>r.
Lökosit silendirleri ayn> zamanda lökosit infiltrasyonlar> ile birlikte gi-
den parankimal hastal>klarda da, allerjik intersisyel nefrit, ateroembo-
lik hastal>klar ve sarkoidoz gibi granülomatöz hastal>klar da görülebi-
lir. Nadiren de geleneksel olarak glomerülleri tutan SLE ve Wegener
granülomatozu gibi durumlarda esas görüntü olabilir. Tübüler hücre si-
lendirleri
herhangi bir akut tübüler nekrozda görülebilir ve iskemik
akut tübüler nekrozda ortamda hakim olan hücresel silendirlerdir.
Aminoglikozid ve sisplatin gibi nefrotoksik zedelenmelerde de görü-
lebilirler. Silendirler lökosit veya tübüler hücreler içerebilirler veya
birbirlerinden ayr>lmas> zor olabilir.
Kristaller
kl>kla kristaller bulunabilir veya patofizyolojik
bir sürecin ipucu olarak ifl görürler. Sistinüride görülen hegzogonal
kristaller gibi baz> kristallerin görülmesi daima anormaldir (fiekil 115-
7). Di¤erleri, kalsiyum okzalat kristalleri (fiekil 115-8) görülmesi nor-
mal bir bulgu olabilir veya anyon aç>¤> artm>fl olan metabolik asidoz-
lu bir hastada etilen glikol zehirlenmesinin, akut böbrek yetmezli¤i ve-
ya mental de¤iflikli¤i olanda hipokalseminin göstergesi olabilir. Üçlü
fosfat kristalleri amonyum magnezyum fosfat bilefliminden ibarettir
ve tabut fleklindedir (fiekil 115-9). Bunlar üreyi parçalayan organizma-
lar>n neden oldu¤u idrar yolu infeksiyonlar>nda görülür. Ürik asit
kristalleri, sodyum ürat kristalleri (fiekil 115-10) ve amorf kalsiyum
fosfat kristalleri s>k görülür ve patolojik bir anlam ifade etmezler.
Böbrek Fonksiyonunun Ölçümü
Klinik pratikte, böbrek fonksiyonunun de¤erlendirilmesi serum
kreatinin ölçülmesiyle yap>l>r. Göreceli olarak, kreatinin de¤eri nor-
malde sabit s>n>rlardad>r. Kreatin miyozitlerden art>k bir madde ola-
rak dolafl>ma sal>n>r ve karaci¤erde kreatinine dönüflür. Normal serum
kreatinin de¤erleri 0.6-1.5 mg/dL'dir. Günlük kreatinin at>l>m>n>n %10
kadar> tübüler sekresyon yoluyla olur. Kreatininin tübüler sekresyo-
nunu engelleyen simetidin ve trimetoprim kullan>m> s>ras>nda, plaz-
ma kreatininde hafif yükseklikler oluflabilir. Bu art>fllar, plazma kreati-
nin seviyelerinin anlaml> art>fllar>n>n ifadesi de¤ildir. Ketoasitler, kre-
atinin testini etkiliyerek plazma kreatinininde yükselmeye yol açarlar.
Glomerular filtrasyon oran> ile serum kreatinini iliflkisine bak>ld>¤>nda
serum kreatinini normal s>n>rlarda olmas>na ra¤men böbrek fonksi-
yonlar>nda belirgin azalma olabilir. Kan üre nitrojeni (BUN) protein
katabolizmas> ürünüdür, kreatininden 10 kat yüksektir ve BUN/ kre-
atinin oran> volüm durumu de¤erlendirilmesinde kullan>l>r. Ancak
gastrointestinal kanama, steroid veya tetrasiklin kullan>m> gibi baz>
durumlarda BUN uygunsuz flekilde yüksek olabilir. Ayr>ca, protein
Bölüm 115
Böbrek Hastal>¤> Olan Hastaya Yaklafl>m
808
K>s>m XI
Böbrek
fiEKs> ve tipi de¤iflik farkl> flekilde ve de¤iflik yo-
¤unlukta silendirler.
Bu silindirlerde eritrosit görülmesi granüllerin içinde parça-
lanm>fl eritrositlerin bulundu¤unu düflündürmeli (Johnson RJ, Feehally J: Com-
prehensive Clinical Nephrology. London, Mosby, 2000. narak bas>lm>flt>r).
fiEKTek bir kristal mevcudiyeti bile
sistinüri tan>s>n> koydurur (Johnson RJ, Feehally J: Comprehensive Clinical Nep-
hrology. London, Mosby, 2000. narak bas>lm>flt>r).
fiEKOkzalat kristali. Kalsiyum okzalat kristallerinden oluflmufl yalanc>
silendir. Yan>nda kalsiyum okzalat dehidrat kristalleri (Johnson RJ, Feehally J:
Comprehensive Clinical Nephrology. London, Mosby, 2000. narak bas>l-
m>flt>r).
fiEKMa¤nezyum amonyum fosfat içeren (struvit )Coffin­lid kristali
(Johnson RJ, Feehally J: Comprehensive Clinical Nephrology. London, Mosby,
2000. narak bas>lm>flt>r).
fiEKr hematüriyi ve aktif
glomerüler hastal>¤> gösteren silendir.
E¤er eritrosit silendir dansitesi 100 /ml
den fazla ise muhtemelen kresentik glomerulonefriti göstermektedir (Johnson
RJ, Feehally J: Comprehensive Clinical Nephrology. London, Mosby, 2000. al>narak bas>lm>flt>r).