background image
lenden farkl> alanlarda kanamay> tan>mlayabilir. Aktif kanaman>n ol-
du¤u sürede veya ilk 24 saat içinde bronkoskopi yap>ld>¤>nda en iyi
sonuçlar al>n>r. Kanamadan 48 sonra yap>l>rsa tan> oran> %48'e düfl-
mektedir. Aktif kanama yoksa, diffüz intrapulmoner hemoraji düflü-
nülen hastalarda bronkoalveoler lavaj yard>mc> olur. Tipik bulgular
farkl> loblardan parlak k>rm>z veya hemorajik görünümlü s>v> al>nma-
s>, hemosiderin yüklü makrofajlar>n (alveoler makrofajlar>n en az
%20'si) görülmesidir.
hastal>klara göre ek tan>sal tetkikler (tablo 83-6) yararl> olur. Stabil kro-
nik bronfliti (Bölüm 88) olan bir kez hemoptizi tarifleyen veya akut tra-
keobronfliti (Bölüm 88) olanlarda bronkoskopi gerekmeyebilir. Kalp
yetmezli¤i, pulmoner emboli gibi kardiyovasküler nedenli hemoptizi-
de de bronkoskopi gerekli de¤ildir.
SEÇ
Bidwell JL, Pachner RW: Hemoptysis: Diagnosis and management. Am Fam Physician
2005;72:1253-1260. A review emphasizing risk factors, etiology, diagnostic
strategies, and management.
Irwin RS: Assessing cough severity and efficacy of therapy in clinical research: ACCP
evidence-based clinical practice guidelines. Chest 2006;129 (1 Suppl): 232S-
237S. Review on evaluation and treatment of cough, with algorithms.
Irwin RS, Madison JM: Diagnosis and treatment of cough. N Engl J Med
2000;343:1715-1721. A concise review.
Scano G, Ambrosino N: Pathophysiology of dyspnea. Lung 2002;80:131­148. A
comprehensieve review.
AKCDUVARININ GÖRÜNTÜLENMES<
Akci¤er filmi, tüm dünyada en fazla yap>lan görüntüleme ifllemi
olup, sadece Birleflik Devletlerde y>lda 75 milyondan fazla akci¤er fil-
mi çekilmektedir. Akci¤er filmleri, hastan>n anatomisi ve hastal>¤>
hakk>nda, ucuz bir yoldan ve pek çok uzman>n kat>ld>¤> biçimde ihmal
edilebilir bir radyasyon maruziyeti ile yararl> bilgiler sa¤lar. Her ne
kadar daha yeni görüntüleme yöntemleri mevcut ise de, akci¤er film-
leri akci¤er, plevra, mediasten ve gö¤üs duvar> hastal>klar>n>n bafllan-
g>ç incelemelerinde paha biçilmez de¤erini korumaktad>r.
Görüntüleme Yöntemleri
Akci¤er filmleri klasik olarak kasetler içine yerlefltirilmifl x->fl>n>
filmleri ile sa¤lanmaktaysa da, günümüzde daha s>k olarak ifl istas-
yonlar> üzerinden elektronik olarak gösterilebilmelerini ve a¤lar üze-
rinden da¤>t>labilmelerini mümkün k>lan dijital görüntüleme yöntem-
leri ile elde edilmektedirler. Görüntü iflleme metodundan ba¤>ms>z
olarak standart akci¤er filmleri, x->fl>n> tüpü içerisinde >fl>n>n olufltu¤u
yer olan fokal spottan tam olarak 2 metre mesafede bulunan bir görün-
tü detektörü arac>l>¤> ile frontal ve lateral projeksiyonlarda elde edilir.
E¤er mümkünse filmler, hasta total akci¤er kapasitesine ulaflacak ka-
dar derin bir inspirasyon yapm>fl iken elde edilmelidir. Görüntüler ak-
ci¤er, mediasten ve gö¤üs duvar>n>n efl zamanl> görünümlerini içerir.
Tafl>nabilir (Portabl) Görüntüleme
Her ne kadar yatak bafl> veya tafl>nabilir (portabl) görüntüleme tek-
ni¤i akci¤er filmlerinin önemli bir bölümünü olufltursa da, elde edilen
görüntülerin teknik kalitesi daha düflük, maliyetleri daha fazla ve yo-
rumlanmas> daha güç olmaktad>r. Akci¤erler daha az havalanmakta ol-
du¤u için damarlara ait görüntüler yo¤unlaflmakta ve tafl>nabilir ekip-
man>n donan>m> gere¤i sunabildi¤i düflük kilovoltajl> filmlerde, akci-
¤er parankimi için yüksek, mediastinal yap>lar için düflük doz seviye-
lerine sahip filmler elde edilmektedir. Anteroposterior projeksiyon ve
x->fl>n>n>n hafifçe lordotik aç>lanmas>, beraberce akci¤er tabanlar>ndaki
yap>lar>n görüntülerinde biçimsel bozulmaya ve kalp gölgesinin mag-
nifiye olmas>na yol açar. Hasta yatmakta iken çekilen filmde plevral ef-
füzyonlar veya pnömotoraks>n de¤erlendirilmesi daha güç olur.
Bilgisayarl> Tomografi
Bilgisayarl> tomografi (BT), konvansiyonel görüntüleme teknikle-
rine göre çok say>da avantaja sahiptir. Anatomik yap>lar>n görüntüle-
ri üst üste çak>flmaks>z>n, 10 kat daha yüksek kontrast çözünürlü¤e sa-
hip kesitsel görüntüler elde edilmesini sa¤lar. Çok kesitli BT cihazlar>
herhangi bir planda yüksek kalitede iki veya üç boyutlu (hacimsel gös-
terim) yeniden biçimlendirilmifl görüntülerin oluflturulmas>na olanak
veren devaml>, hacimsel, izotropik rezolüsyona sahip ham veriler elde
eder. Akci¤er parankiminin yüksek rezolüsyonlu BT incelemesi önem-
li bir uygulamad>r; ince kesit kal>nl>¤> ve kenar keskinli¤ini artt>ran
yüksek uzaysal frekans algoritmas> kullan>larak normal ve hastal>kl>
akci¤erlerde ince detaylar elde edilmekte olup patolojik anatomi ile
korelasyonu yüksektir.
Manyetik Rezonans Görüntüleme
Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG) hidrojen atomlar>n>n
manyetik özelliklerine dayan>r. Manyetik ve radyofrekans sarg>lar
manyetize protonlar>n indüklenmesini, uyar>lmas>n> ve nihayetinde
sinyal oluflturmas>n> sa¤lar. Hidrojen atomlar>n>n içinde bulundu¤u
moleküler çevre enerjilerini salma h>zlar>n> etkilemekte olup bu enerji
BT'dekine benzer biçimde bilgisayar algoritmalar> taraf>ndan görüntü-
ye çevrilen uzaysal da¤>l>ma sahip sinyalleri oluflturur. Yumuflak do-
ku spesifitesi nedeniyle MRG'nin, akci¤er kanserleri ve malign mezo-
telyomaya ba¤l> gö¤üs duvar> invazyonu, mediasten infiltrasyonu ve
diafragmatik tutulumu saptamada kullan>mlar> vard>r.
Epidemiyoloji
1.
Schroeder K, Fahey T: Over-the-conuter medications for acute
cough in children and adults in ambulatory settings. Cochrane
Database Syst Rev 2004;4:CD001831.
2.
Chang AB, Lasserson TJ, Kiljander TO et al: Systematic review
and meta-analysis of randomised controlled trials of gastro-
oesophegeal reflux interventions for chronic cough associated with
gastro-oesophageal reflux. BMJ 2006;332:11-17.
S
>n
>f
Bölüm 84
Gö¤üs Hastal>klar>nda Görüntüleme
595
K>s>m IX
Solunum
TABLO 83-6
HASTALIK KATEGOR
ÖZEL
Trakeobronfliyal hastal>klar
Tüberküloz, parazit, mantar için balgam ve sitoloji
Bronkoskopi
Bronkografi
Yüksek rezolüsyonlu toraks BT
Lokalize parankimal hastal>klar
Tüberküloz, parazit, mantar için balgam ve sitoloji
Toraks BT
Özel boyamalarla akci¤er biyopsisi
Diffüz parankimal hastal>klar
Balgam sitolojisi
Böbrek fonksiyonlar>, idrar tetkiki
Sistemik hastal>klar için de¤erlendirme (ör: ANA, RF, kompleman,
kriyoglobülinler, ANCA, anti -GBM antikoru
Özel boyalarla akci¤er veya böbrek biyopsi
Kardiyovasküler hastal>klar
Ekokardiyografi
Oda havas>nda arter kan gazlar> ve %100 oksijen
Ventilasyon-perfüzyon sintigrafisi
Pulmoner arteriyogram
Aortogram, kontrastl> BT
Hematolojik hastal>klar
Koagülasyon testleri
Kemik ili¤i
*Bu tablo tüm incelemelerin yap>lmas> gerekti¤i anlam>na gelmemektedir.
ANA = antinükleer antikor, ANCA = antinötrofil sitoplazmik antikorlar, BT = bilgisayar-
l> tomografi, GBM = glomerüler bazal membran, RF = romatoid faktör
84
GÖ/ÜS HASTALIKLARINDA
GÖRÜNTÜLEME
Paul Stark