dir. Bu nedenle tan>sal yaklafl>m her bir organ>n fonkisyonel bozukluk-
lar>n> ve bunlar>n inflamasyon ve otoimmünite ile iliflkisini de¤erlen-
diren kapsaml> bir laboratuar incelemeyi gerektirir.
dan da yararl> iken, di¤erleri özgüllüklerine ve hastal>k s>ras>ndaki
ekspresyon flekillerine göre farkl> performans özelliklerine sahiptirler.
Prognostik testler geri dönüflümlü olan aktiviteyi geri dönüflümsüz ve
sabit olan hasardan ay>r etmeye yarayan önemli bilgiler sa¤larlar. Ge-
nel olarak hasar>n de¤erlendirilmesi, süreç belirteçlerinden ziyade son
organ fonksiyonu ve yap>s> ile ilgili özgül testlere dayan>r. Özellikle
toksisiteye neden olabilecek ilaçlar>n kullan>m> nedeni ile romatizmal
hastal>klar>n takibinde aktiviteyi hasardan ay>rmak çok önemlidir.
ve uyaran ya da bölgeden ba¤>ms>z olarak ortaya ç>kan hücresel ve
moleküler olaylar dizini ile karakterizedir.
(TNF-) ve IL-1 gibi sitokinlere yan>t olarak ön planda karaci¤erde
üretilen proteinleri içerir. Bu sitokinler, toll-like reseptörleri (TLR) ad>
verilen patern tan>ma reseptörlerinin stimülasyonu ile makrofaj ve
dendritik hücrelerce üretilirler; TLR, bakteriyel ve viral ürünleri ve ay-
n> zaman da hasarl> hücrelerden aç>¤a ç>kan molekülleri tan>rlar ve do-
¤al ba¤>fl>kl>¤> tetiklerler. Akut faz yan>t>ndaki birçok protein drama-
tik art>fllar sergilerken, baz>lar> düflerler. Bu proteinlerin düzeyleri yüz
hatta binler kat>nda artabilece¤i için, infeksiyon, travma veya otoim-
münitenin neden oldu¤u inflamasyonda duyarl> ve güçlü bir belirteç
grubunu oluflturmaktad>rlar.
inflamasyon belirteci olarak en çok ilgiyi toplam>flt>r. CRP, pentraksin
ailesinin bir üyesidir; fonksiyonu tam olarak bilinmese de, fosfokoline
ba¤lanma özelli¤i bakteriyel ürünlerin veya hasarl> hücrelerin temiz-
lenmesinde bir çöpçü rolü oldu¤unu ve infeksiyon veya doku hasar>-
n>n sonuçlar>n> azaltt>¤>n> düflündürmektedir. Serum amiloid protein
(SAP), fibrinojen ve komplemanlar gibi di¤er moleküllerin de akut faz
yan>t> s>ras>nda belirgin art>fllar göstermeleri, konak savunmas>ndaki
genifl tabanl> bir eforu desteklemektedir.
ve hastal>k aktivitesi veya prognozunun de¤erlendirilmesinde (roma-
toid artrit [RA] aktivitesi veya erozyon olas>l>¤> gibi) bilgi sa¤lar. Kan-
da sitokinler yerine CRP'nin ölçülmesinin avantaj> protein düzeyleri-
nin çok daha yüksek olmas>d>r. Üstelik CRP düzeyleri sitokinlere gö-
re daha uzun süre (günler) yüksek kal>r; sitokinler kanda sadece geçi-
ci bir süre ortaya ç>kabilir ve bu nedenle tespit edilemeyebilirler.
testte antikoagüle edilmifl kan uzun bir tüpe konur ve bir saat süreyle
yerçekimi etkisiyle çökmesine izin verilir. Kan>n düfltü¤ü seviyede,
immünglobulinler ve akut bir faz reaktan> olan fibrinojen ve benzeri
serum proteinlerinin konsantrasyonu gibi çeflitli faktörler rol oynar.
Sedimentasyon h>z> hastal>klarla iliflkisi aç>s>ndan nonspesifiktir ve
yafl ve cinsiyetle de de¤iflebilmektedir. Normalin üst s>n>r> kad>n ve er-
keklerde farkl>d>r.
bositozlar> vard>r ve ço¤u bu süreç s>ras>nda glukokortikoidler gibi me-
diatörlerin ve sitokinlerin etkisini yans>tmaktad>r. Kronik inflamasyon-
la kronik hastal>k anemisi de oluflabilir ve hematokrit de akyuvar ve
trombosit say>lar> ile birlikte inflamatuar bir sürecin varl>¤>na iflaret
edebilir. Sistemik lupus eritematozusda (SLE) tan>ya götüren bir ipucu
ise klinik bulgularla laboratuar aras>ndaki farkl> bir iliflki ile lenfopeni,
trombositopeni ve düflük CRP'nin s>kl>kla aktif hastal>¤> göstermesidir.
DE/ERLEND
yak>nmalar>na neden olan hastal>klara artrit denir ve inflamasyonu
düflündürür. Bu hastal>klardaki inflamasyonun derecesi belirgin ola-
rak de¤iflebilmektedir, örne¤in osteoartrit gibi baz> formlarda infla-
masyon lokal ya da sistemik olarak çok azd>r.
rin tutulmas>na göre çeflitli flekillerde ortaya ç>kabilir. Her bir patern
için (örne¤in kronik poliartrit), tan>daki anahtar nokta artritin inflama-
tuar m> yoksa noninflamatuar m> oldu¤udur. Ayr>ca, pek çok hastal>k
artrite neden olabilse de, prevalanslar> çok de¤iflkendir, osteoartrit ve-
ya dejeneratif artrit noninflamatuar artritlerin en s>k formu iken RA
inflamatuar artritlerin en s>k formudur.
kapsaml> bir anamnez ve fizik muayene ve inflamatuar süreci gösteren
laboratuar testleri üzerine kuruludur. Bu testlerden ESR ve CRP infla-
masyonun özgül olmayan belirteçleridir.
bilgi sa¤larlar.
Fc parças>n> hedefler ve ço¤unlukla konformasyonel orjinli olan anti-
jenik determinantlarla reaksiyon gösterir. IgM RF bu otoantikorlar>n
en s>k olan>d>r ve eritrositlerle aglütinasyon testleri ya da IgG ile kap-
l> lateks testleri kullan>larak en kolay ölçülenidir. Daha yeni olarak, en-
zime ba¤l> immunosorbent testleri (ELISA) ve nefelometri de RF'yi
tespit etmek için kullan>lmaktad>r.
düzeyleri s>kl>kla radyografilerle izlenebilen erozyonlar>n ve deformi-
telerin oluflumu gibi kötü prognozla iliflkilidir. Bu iliflkilerin d>fl>nda,
RF özellikle artan yaflla birlikte normal bireylerde görülebildi¤i gibi
birçok otoimmün ve inflamatuar hastal>kta da tespit edilebilir. RF'nin
s>k olarak ortaya ç>kmas>, belki de Fc çapraz ba¤> ile IgG antijenine
ba¤lanmay> kolaylaflt>ran do¤al ba¤>fl>kl>k yan>t>ndaki etyoloji ve rolü-
nü yans>tmaktad>r.
aminoasidinin posttranslasyonel bir modifikasyonudur. Kimyasal re-
aksiyon peptdil-arjinin deiminaz (PAD) enzimince katalizlenir ve inf-
lamasyon varl>¤>nda ortaya ç>kabilir; bu modifikasyonun fonksiyonu
bilinmemektedir. Sitrülinizasyon, keratin, fibrinojen ve filagrin gibi
proteinlerin üzerinde antijenik bölgeler oluflturarak birçok farkl> pro-
teini etkileyebilir. Bu antikor sistemi westernblotting, ELISA veya hüc-
resel immünofloresans ile tespit edilebilir.
flekilde ölçülebilirler. Bu sentetik antijenler aras>nda, siklik yap>s> bu-
lunan sitrülin içeren protein, ELISA format>nda duyarl> ve özgül test-
ler sa¤lar. Bu tip antijene yönlenmifl antikorlar anti-CCP (siklik sitrüli-
ne peptid) olarak bilinir ve sitrüline proteinlerin kendisine karfl> olu-
flan antikorlardan (ACPA veya anti-sitrüline protein antikorlar>) flekil
olarak ayr>labilir. Normal de ACPA'ya karfl>l>k gelse de, bu antikorlar
için s>kl>kla anti-CCP terimi kullan>lmaktad>r.
meleri tan>da önemli bir avantaj oluflturur. RA'n>n di¤er semptom ve
bulgular> aç>¤a ç>kmadan anti-CCP antikorlar>n>n anlaml> bir flekilde