meme kanseri gibi baz> hastal>klar için öngörülmüfltür. Risk alt>ndaki
baz> kad>nlar BRCA1 ile ilgili durumlar>n> bilmek istememektedirler;
çünkü izlem ve profilaktik cerrahi konular> da dahil olmak üzere seçe-
nekler onlar için kabul edilebilir de¤ildir. E¤er bir riski ortadan kald>r-
mak için ucuz, güvenilir ve etkili bir tedavi olsayd>, test yap>lmas> ka-
rar>n> vermek kolay olurdu; ancak bu söz konusu olmad>¤>nda testi
yapt>rmak ve yapt>rmamak konusunda her iki seçenek için de mant>k-
l> nedenler bulunmaktad>r. Birçok hastal>k için herhangi bir giriflimin
etkisini göstermesi uzun zaman alabilir; testin yap>lmas> ve hastal>¤>n
ortaya ç>kmas> aras>nda y>llar sürecek uzun bir dönem bulunabilir. Ye-
ni belirleyiciler bulunup izlenmedi¤i sürece, bazen prediktif testin ya-
rar>n>n kan>tlanmas> y>llar sürebilir.
dan sorumlu olan ve nispeten s>k görülen polimorfik allellerin belirlen-
mesini sa¤lar. Bu testlerin prediktif de¤eri bir kiflinin davran>fl>n> de¤ifl-
tirmesi için veya bir ilac> kullanmas>n> sa¤lamak için çok düflük olacak-
t>r. Burada da teklif edilebilecek herhangi bir giriflimin etkinli¤i önemli
olmaktad>r. Baz> hastal>klarda testin prediktif de¤eri ve klinik kullan>fll>-
l>¤> vard>r; ancak baz> hastal>klar için böyle bir test söz konusu de¤ildir.
rebilecek flekilde davran>fllar sergilerler mi? Genetik testler kendi ba-
k>mlar>n>n maliyetini karfl>layabilen ve karfl>layamayan insanlar ara-
s>ndaki ayr>m> daha da art>r>r m>? Genetik testlere dayanarak bir has-
tal>k için risk alt>nda olduklar> bulunan kifliler ifl ve sigorta sahibi ol-
ma konusunda ikinci s>n>f olurlar m>?
netik belirleyicilerin basitlefltirici kavray>fl> içerisinde yanl>fl yorumla-
yarak, do¤ru olmayan bir biçimde kaderlerinin belirlenmifl oldu¤una
ve onlara kaderlerini beklemekten baflka bir seçenek kalmad>¤>na ina-
n>rlar m>? Teknolojik alandaki h>zl> ilerlemelere, sosyal ve yasal sis-
temlerin ayak uydurabilmesi tüm bu konular> belirleyecektir.
risk alt>ndaki kiflilerin tahmin edilmesinde kullan>lmasa bile, klinikte
tan> alm>fl hastal>klar için en uygun tedavinin belirlenmesinde kullan>-
labilir. Hipertansiyon ve diyabet gibi en s>k görülen hastal>klar, çeflitli
nedenlerden dolay> ortaya ç>kan semptom bileflimleridir. Nedenlerin
belirli kombinasyonlar> farkl> kiflilerde farkl> olabilir ve farkl> tedavile-
re yan>t verebilir. Antihipertansif ilac>n seçimi herhangi bir zamanda,
bir hastada hipertansiyonun spesifik nedeninin belirlenmesi için yap>-
lacak bir genetik teste dayand>r>labilecektir. Ast>m gibi hastal>klarda
s>k kullan>lan baz> ilaçlara yan>t> öngörecek genotipler flimdiden bilin-
mektedir. Rutin klinik kullan>m için henüz haz>r olmasa da, genetik
testlerin tedavi kararlar>n>n tümüne de¤ilse bile ço¤una efllik etmesi
mümkün olabilecektir.
oynarlar. Birçok ilaç, kullan>mdan kald>r>lmas>na neden olabilecek ka-
dar ciddi olan nadir yan etkilere yol açar. Bu yan etkilerin baz>lar> sa-
dece bir polimorfik lokustaki belirli bir allelin bulunmas>na ba¤l> ola-
rak baz> kiflilerde görülür. Bunun bir örne¤i, mitokondriyal DNA po-
limorfizminin aminoglikozidlere ba¤l> duyma kayb>na yatk>nl>kla bir-
likteli¤idir. Genetik testler bu yan etki aç>s>ndan risk alt>nda olan kifli-
lerin belirlenmesi için kullan>labilir ve ilac>n risk alt>nda olmayan kifli-
ler taraf>ndan kullan>m>n> mümkün k>lar. Bu test sadece tedaviyi daha
emniyetli yapmaz, ancak ayn> zamanda kullan>mdan kald>r>labilecek
baz> ilaçlar>n kullan>m>n> da sa¤lam>fl olur.
rüldü¤ü veya standart dozlarda etkinli¤in görülemedi¤i kiflilerde h>z-
l> ya da yavafl metabolizmaya yol açar (Tablo 37-4). Bu polimorfizmle-
rin saptanmas>, uzun deneme yan>lma sürelerini gerektirmeden etkin-
li¤i sa¤layarak ilaç dozaj>n>n kiflinin metabolizmas>na göre ayarlanma-
s>n> mümkün k>lar.
genlerin belirlenmesi, o hastal>¤a yol açan hücresel mekanizmalar>n
ortaya ç>kmas>na neden olmaktad>r. Bu bilgi fizyolojik mekanizmalar>
daha hassas olarak hedefleyen yeni farmasötik ajanlar>n gelifltirilmesi-
ne olanak tan>yarak, ilaçlar>n daha iyi çal>flmas>n> ve daha az yan etki
oluflturmas>n> sa¤lar. Gen replasman> yap>lmas> veya gen tedavisi gi-
bi yeni yaklafl>mlar gelifltirilebilir. S>k görülen hastal>klar>n tedavisin-
de, genetik testlerin risk alt>ndaki bireylerin tahmin edilmesinde kul-
lan>lmad>¤> olgularda bile, genomik bilimi yard>m>yla gelifltirilebile-
cek tedavilerin kullan>m>ndan yararlan>labilir.
miks yaklafl>mlar ve yöntemler hakk>nda doktorlar>n çok az> bilgi sa-
hibidir. Yine de, önümüzdeki y>llarda doktorlar günlük uygulamala-
r>nda genom projesinin ürünlerini giderek daha fazla kullanacaklar-
d>r. Nadir bir genetik hastal>¤> olan veya genetik oldu¤u düflünülme-
yen s>k görülen bir durumu olan bir hastayla karfl> karfl>ya olduklar>n-
da, yaklafl>m seçenekleri giderek genom dizisinden elde edilen bilgiye
bir flekilde dayanan testler ve tedaviler aras>ndan yap>lacakt>r.
risk faktörlerinin kal>t>m> nedeniyle, baz> çevresel faktörlerle karfl> kar-
fl>ya kalma nedeniyle, kiflinin davran>fl özelliklerinin kifliyi t>bbi yar-
d>m aramaya yönlendirmesi nedeniyle, ailesi ve arkadafllar>n>n dokto-
ra gitmesi yönünde destek vermeleri nedeniyle, toplumun t>bbi hiz-
meti olanakl> k>lmas> nedeniyle ve kiflinin bu bak>m>n maliyetini kar-
fl>layabilmesi nedeniyle, insan evriminin bir sonucu ve belirli genetik
duyarl>l>klar> olan bir etnik grubun bir üyesi olarak bunu yapmakta-
d>r. Genetik bu sorular>n tümünü yan>tlayamamaktad>r; ancak nesiller
boyu insano¤lunu flafl>rtan t>bbi gizemlerin alt>nda yatan biyolojik so-
rular>n ço¤una yönelen anahtar> sa¤lamaktad>r.
mics.
nomics can lead to cost-effective targeted treatment.
an agenda for translating genetic advances into medical practice.
önemli de¤iflikliklere yol açmaktad>r. Bu geliflmeleri kullanarak dok-
tor risk alt>ndaki kiflileri belirleyebilir ve hastal>¤>n önlenmesi ve teda-
visinde yard>mc> olacak uygun de¤erlendirme ve testleri sunabilir.
Doktorun genetik risklerle ilgili sorulara ve endiflelere yan>t>, bu risk-