background image
Omuz muayenesi; hareket alan>, rahats>zl>¤a neden olan manevra-
lar ve fonksiyonel yetersizli¤in de¤erlendirilmesine yöneliktir. Kalça
osteoartiriti, hasta kalçan>n internal rotasyon ve abduksiyon s>n>rl>l>¤>-
n>n kan>t>yla saptan>r. Genel pratisyenler ortopediste yollama gereksi-
nimini saptamak için s>kl>kla radyografiye güvenirler; ama hastal>¤>n
erken döneminde rutin radyografi gerekli de¤ildir. Hastan>n a¤r> ve
yetersizli¤inin derecesi, tan>n>n kesinlefltirilmesini ve cerrahi de¤er-
lendirmeyi h>zland>rabilir.
Eller ve ayaklar; osteoartrit (lokal veya sistemik bir durumun par-
ças>) (Bölüm 283), romatoid artrit (Bölüm 285), gut (Bölüm 294) veya
di¤er ba¤ dokusu hastal>klar>n>n bulgular>n> gösterebilirler.
Karpal tünel sendromu gibi bölgesel kas iskelet hastal>klar>na ila-
veten, de¤iflik t>bbi ve nörolojik durumlar, komplikasyonlar> önlemek
için, distral ekstremitelerin rutin muayenesini gerektirir (örne¤in diya-
bet [nöropati veya ülserler], herediter sensorimotor nöropati [pençe
ayak deformitesi]).
Deri
Deri incelemesi iyi >fl>k alt>nda ve sistematik yap>lmal>d>r (Bölüm
462). En iyisi, hastadan derisinde onu kayg>land>ran noktalar> göster-
mesini istemektir. Melanoman>n en önemli bulgular>n>n baz>lar> üze-
rinde (asimetri, renk de¤iflikli¤i, s>n>r düzensizli¤i) inceleyiciler orta
derecede uzlafl>ya sahiplerdir (Bölüm 466). Simetrik, düzenli kenarlar>
olan, tek renk, 6 mm. veya daha küçük ölçüleri büyümeyen bir lezyo-
nun melanoma olmas> pek olas> de¤ildir (LR 0.07). Ancak artan say>da
bulgular melanoma olas>l>¤>n> artt>r>rlar (iki veya daha fazla bulgu için
LR 2.6; befl bulgunun da olmas> LR 98) (Bölüm 214).
Bazal hücre karsinomas> ve skuamöz hücre karsinomas> melano-
malardan daha s>k görülür (Bölüm 214). Bu lezyonlar rutin muayene-
de burun, yüz, kollar ve ellerin günefle maruz kalan alanlar>nda dik-
katle aranmal>d>r.
Nörolojik
Nörolojik incelemenin tüm detaylar> 418. bölümde anlat>lm>flt>r.
Psikiyatrik De¤erlendirme
Genel inceleme esnas>nda rutin öykü ve sistemlerin gözden geçi-
rilmesi aflamalar>nda, psikiyatrik de¤erlendirmenin (kavrama dahil)
büyük k>sm> yap>l>r (Bölüm 420). Hastan>n davran>fllar>n>n, etkilenme-
sinin, yüz ifadesinin, tav>rlar>n>n gözlenmesi altta yatan psikiyatrik ra-
hats>zl>klar> gösterebilir. Sistemlerin gözden geçirilmesi yaz>l> al>nd>y-
sa veya anket taramas> s>ras>nda, hastan>n depresyon semptomlar>n>
saptamak için klinisyen cevaplar> dikkatle de¤erlendirmelidir. Tüm
yetiflkin hastalarda depresyon semptomlar> için özel sorgulama yap>l-
mal>d>r.
Genital Organlar ve Rektum
Pelvik
Tam bir inceleme, d>fl genitallerin tan>m>n>, vajina ve serviksin
spekulumdan görünümünü, uterus ve overlerin iki elle palpasyonunu
içermelidir (Bölüm 209 ve 254). Pelvik incelemenin kesinli¤i belirsiz-
dir. Acil ortam>nda, servikal harekette duyarl>l>k, uterus duyarl>l>¤>,
adneks duyarl>l>¤> ve adneks kitlelerinin varl>¤> konusunda servis
doktorlar> ve acil doktorlar> aras>nda görüfl ayr>l>¤> vard>r (
0.2-0.25)
(Bölüm 307). Jinekologlar aras>nda, uterus boyutlar>n>n muayeneyle
de¤erlendirilmesi, pelvik ultrason ölçümleriyle uyum gösterir.
Asemptomatik kad>nlar aras>nda, muayenede %10-15'inde anormallik
vard>r ve %1.5'unun anormal overleri vard>r. Over kanseri taramas>,
erken evre over karsinomas>n> saptamakta fizik muayenenin düflük
duyarl>l>¤> nedeniyle s>n>rl>d>r (Bölüm 209).
Erkek Genital
Erkek genital organlar>n>n incelemesi, penisin sünnetli olup olma-
d>¤>n> ve görünür deri lezyonu (örne¤in ülser veya si¤il) olup olmad>-
¤>n> tan>mlamakla bafllar. Palpasyon her iki testisin skrotumda oldu-
¤unu kesinlefltirmelidir. Epididim ve testisler nodül yönünden palpe
edilmelidir. Over karsinomas>nda oldu¤u gibi, testiküler karsinoma-
n>n düflük insidans> ço¤u nodülün benign oldu¤u anlam>na gelir (Bö-
lüm 210).
Prostat tüm kadranlarda yüzey düzensizliklerine veya k>vam>nda-
ki farklara yo¤unlafl>larak incelenmelidir (Bölüm 211). Prostat boyutla-
r>n>n tahmini inceleyenin parmak boyutuna göre de¤iflir. Prostat ölçü-
lerini en ve boy santimetre de¤eri olarak vermek en iyisidir.
Rektum
Hasta, yan olarak yatarken incelenebilir; ama bu yaklafl>m muaye-
ne edeni uygunsuz pozisyona sokabilir (Bölüm 134 ve 148). Kad>nlar-
da rektal muayene, iflaret parma¤> vajinada ve orta parmak rektumda
iken rektovajinal ç>kmaz> incelemeye de izin vererek, bimanuel mu-
ayenenin bir bölümü olarak yap>labilir. Erkeklerden, ayakta durmala-
r> ve muayene masas>na e¤ilmeleri istenebilir; bir baflka seçenek, kalça
ve dizlerini k>rarak s>rtüstü yatarken de muayene edilebilirler. Bu son
manevra s>k kullan>lmaz, ama bu pozisyonda parma¤>n üzerine düflen
prostat>n incelenmesi kolaylafl>r.
Rektal muayene perianal bölgenin deri lezyonlar> yönünden ins-
peksiyonu ile bafllar. fl bir eldiven parma¤> kullanarak
muayene eden parma¤>n> anüse yerlefltirir ve hafif bir bas>nç uygular-
ken, hastadan >k>nmas>n> ister. Bu manevra, parma¤>n rektuma girme-
sini kolaylaflt>r>r. Normal bir rektal yan>t, anal sfinkterin parma¤>n et-
raf>nda kas>lmas>n> da içerir. kitleler yönünden çevresel palpasyon yapmal>d>r. Eldivenli parmak ç>-
kar>l>nca, fekal kan testi için bir d>flk> guaiac kard>na sürülmelidir. Ko-
lorektal karsinoma için bir tarama testi olarak (Bölüm 203) parmakla
inceleme hasta taraf>ndan toplanan gaita örneklerinin incelenmesinin
(ve sigmoidoskopi veya kolonoskopi gibi di¤er tarama seçeneklerinin
uygulanmas>n>n) yerini tutamaz.
BULGULARIN HASTA <ÇÖZETLENMES<
Doktor, bulunan ve bulunmayan bulgular> hasta için özetlemelidir
ve belirsizli¤i de bir hareket plan> ile birlikte ifade etmeye istekli olma-
l>d>r (örne¤in, "gelecek görüflmemizde sizi yine muayene edece¤im").
aç>k-
lanmal>d>r. Özellikle kötü haber alma olas>l>¤> varsa, hastaya daha faz-
la geribildirim ve sonuç sa¤lamak için bir planlama yap>lmal>d>r. Baz>
doktorlar hastaya, aktar>lacak "baflka bir fley" olup olmad>¤>n> sorar-
lar. Görüflmenin sonunda ek yeni kayg>lar ifade eden hastalar bunlar>
daha önce seslendirmeye çekinmifl olabilirler ("bu arada, doktor, gö¤-
sümde oldukça fazla a¤r>m var"), bu durum onlar> daha önemsiz yap-
maz. Ancak sorunlar önemsiz görünüyorsa, hastaya güvence vermek
ve telefonla veya bir dahaki görüflmede bunlar>n ileri de¤erlendirme-
sini yapaca¤> sözünü vermek kabul edilebilir.
GELECEKTEK< YÖNLER
Doktorlar>n tan>sal becerilerinin kötüye gitti¤ine ilflkin yayg>n ka-
n> dikkatli bir de¤erlendirmeye dayanmamaktad>r. Klinik inceleme es-
nas>nda neyin önemli, neyin önemsiz oldu¤unu anlamaya yönelik bi-
limsel bir yaklafl>m>n, klinik tan> koyucular için çekirdek bir beceri se-
risi ortaya ç>kard>¤>na iliflkin dikkate de¤er kan>t vard>r. Hasta yarar>
öncelikle klinik muayene esnas>nda elde edilen bilginin kalitesine ba¤-
l> oldu¤u için, bilimsel prensiplerin öykü ve fizik muayeneye devaml>
olarak uygulanmas>, tan>sal becerileri artt>racakt>r.
SEÇ
Boulware L, Marinopoulas S, Phillips K, et al: Systematic review: The value of the
periodic health evaluation. Ann Intern Med 2007;146:289-300. Improves delivery
of some recommended preventive services and my lessen patient worry.
Society of General Internal Medicine: Website for Clinical Examination Research
Groups. Available at http://www.sgim.org/clinexam.cfm. Faciliatates personal
literature searches for topics on the clinical examination and a bibliography of the
"Rational Cilincal Examination Series" published in the Journal of the American
Medical Association.
Bölüm 6
Hastaya Yaklafl>m: Öykü ve Fizik Muyane
30