denleri aras>ndad>r. Pratisyene baflvurular>n yaklafl>k olarak %20'sini
oluflturur. Bafll>ca solunum semptomlar> öksürük, h>r>lt> (wheezing),
nefes darl>¤> ve hemoptizidir.
YAKLAfiIM
manlar>na baflvurular>n %10-38'i nedeni bilinmeyen kronik öksürük
nedeniyle olmaktad>r.
lar (Tablo 83-1). Akut öksürü¤e yol açan durumlar>n ço¤unlukla minör
sonuçlar> vard>r, ancak nadir olarak öksürük, pulmoner emboli (Bölüm
99), pnömoni (Bölüm 97) veya kalp yetmezli¤i (Bölüm 57) gibi hayat>
tehdit edici bir durumun iflareti de olabilir. Akut öksürü¤ün nonspesi-
fik tedavisi kan>t A düzeyinde 1 no'lu kaynakta tart>fl>lmaktad>r.
en s>k 8 nedeni; de¤iflik burun-sinüs hastal>klar>n>n sonucu olan post-
nazal ak>nt> sendromu (Bölüm 272), ast>m (Bölüm 87), gastroözofagial
reflü hastal>¤> (Bölüm 140), kronik bronflit (Bölüm 88), eozinofilik
bronflit, bronflektazi (Bölüm 90), anjiotensin-converting enzim inhibi-
törlerinin kullan>m> ve postenfeksiyöz öksürüktür. Postenfeksiyöz ök-
sürük, genellikle nonprodüktiftir, üst solunum yolu enfeksiyonundan
3-8 hafta sonra kesilir ve hastalar>n akci¤er grafisi normaldir. Kronik
öksürü¤ün daha az görülen nedenleri aras>nda akci¤er kanseri (Bölüm
201), kronik interstisyel pnömoni (Bölüm 92), sarkoidoz (Bölüm 95),
sol ventrikül yetmezli¤i (Bölüm 57) ve aspirasyon vard>r (Bölüm94).
n>n tan>sal yarar> yoktur. Tüm hastalarda akci¤er grafisi çekilmeli,
ama sigara içenler ve anjiotensin-converting enzim inhibitörleri kulla-
nanlarda, sigara b>rakma veya ilac>n kesilmesinden en az 4 hafta son-
ra yan>t de¤erlendirilene kadar di¤er testlerin yap>lmas> ertelenmeli-
dir. Öykü ve fizik muayenedeki bulgulara göre sinüs grafisi, baryum-
lu özefagografi, metakolin ile bronfl provokasyonu, özofagial pH ölçü-
mü ve bronkoskopi de¤erlendirmenin parças> olabilirler (fiekil 83-1 ve
tablo 83-2'ye bak>n>z). Test sonucu olas> tan>ya iflaret ediyorsa, bu du-
rumun tedavi edilmesi tan>y> do¤rulamak için gereklidir.
yönelik nonspesifik tedaviler nadiren gerekir. Antitussifler, mukolitik-
ler, dekonjestanlar veya antihistaminik-dekonjestan kombinasyonlar>
gibi nonspesifik tedavilerin üst solunum yolu enfeksiyonunda akut
öksürü¤ün tedavisinde etkili oldu¤una dair güçlü bir kan>t yoktur.
Kronik öksürükte ampirik olarak proton pompa inhibitörü ile tedavi
denemesi yap>labilir, çünkü asemptomatik gastorözofagial reflüye
ba¤l> kronik öksürük olabilir
kal seslerdir. Kollabe olabilen bronfllarda kritik olarak daralma nede-
niyle k>s>tlanan hava ak>m>na ba¤l> oluflur. Ekspiratuvar wheezing as-
t>mda s>k görülen bir fizik muayene bulgusudur (Bölüm 87), ancak
kronik obstrüktif akci¤er hastal>¤> (Bölüm 88), pulmoner ödem (Bölüm
91), bronfliyolit (Bölüm 87), bronflektazide (Bölüm 90) ve karsinoid tü-
mörler (Bölüm 251), paraziter enfeksiyonlar gibi nadir durumlarda da
görülebilir. Öykü, fizik muayene, solunum fonksiyon testleriyle ay>r>-
flekli ekstratorasik veya intratorasik obstrüksiyon hakk>nda bilgi verir
(fiekil 83-2). Vokal kord lezyonlar> ekstratorasik obstrüksiyonun
önemli bir nedenidir (Bölüm 200 ve 455). De¤iflken intratorasik obs-
trüksiyon trakeomalazide görülürken, fiks üst hava yolu obstrüksiyo-
nu proksimal trakeal tümörden kaynaklanabilir.
YAKLAfiIM
almas>d>r. Bu tan>mda hofl olmayan kelimesi önemlidir. Yorucu veya
güç soluk al>p verme sa¤l>kl> bireylerde egzersiz s>ras>nda hissedilir,
ancak egzersizle iliflkili olarak beklenen düzeyde oldu¤u için nefes
darl>¤> olarak tan>mlanmaz. S>kl>kla nefes darl>¤> hissi hasta taraf>ndan
yetersiz veya müphem flekilde tan>mlan>r. Nefes darl>¤>n>n fizyolojisi
aç>k de¤ildir, ancak nefes darl>¤>na yol açan süreçleri içine alan birçok
nöral yol olabilir.
n>z). Akut nefes darl>¤> veya ani bafllang>çl> solunum güçlü¤ünde, öy-
kü, fizik muayene ve laboratuvar incelemelerinde ilk olarak pulmoner
emboli (Bölüm 99), pulmoner ödem (Bölüm 57 ve 58), anaflaksi veya
yabanc> cisim aspirasyonuna ba¤l> akut hava yolu obstrüksiyonu, pnö-
motoraks (Bölüm 100) ve pnömoni (Bölüm 97) gibi hayat> tehdit eden
olas> nedenlere odaklanmak gerekir. Her birinin tedavisi altta yatan
nedene ve ciddiyetine göre belirlenir.
92), kalp yetmezli¤i (Bölüm 57), kardiyomiyopati (Bölüm 59), gastro-
özofagial reflü hastal>¤> (Bölüm 140), di¤er solunum sistemi hastal>k-
lar> ve hiperventilasyon sendromu gibi spesifik nedenler de¤erlendi-
rilmelidir. Akci¤er grafisi, elektrokardiyogram, solunum fonksiyon
testleri ve elektrokardiyografik monitorizasyonla birlikte egzersiz tes-
ti, istirahat ve egzersizde pulse oksimetre ile satürasyon ölçümleri
aç>klanamayan nefes darl>¤> olan hastalar>n de¤erlendirilmesinde
anahtar rol oynayan incelemelerdir. Maksimal inspiratuvar ve ekspi-
ratuvar bas>nçlar, ak>m- volüm e¤rileri veya bronfl provokasyon testi-
gibi ayr>nt>l> solunum fonksiyon testleri, toraks BT, ekokardiyografi-
nin kullan>m> ve yarar> öykü ve fizik muayeneye ba¤l>d>r. Nefes darl>-
¤>n>n nedeni olarak gastroözofagial reflü hastal>¤> düflünülüyorsa,
modifiye baryumlu özefagografi veya 24 saatlik özofagial pH monito-
rizasyonu yap>lmas> düflünülmelidir (Bölüm 140). Daha invaziv olan
kalp kateterizasyonu, akci¤er biyopsisi gibi di¤er testler daha az inva-
ziv incelemelerden bir sonuç elde edilemediyse gerekli olabilir. Müm-
kün oldu¤u ölçüde, nefes darl>¤> nedeninin sonuç tan>s> spesifik teda-
viye yan>t> gözleyerek konulmal>d>r. Çünkü nefes darl>¤>n>n efl zaman-
l> olarak birden fazla nedeni olabilir ve birden fazla tedavi edilmesi ge-
reken durum söz konusu olabilir.
n>n ekspektorasyonudur. Hemoptizi balgamda k>rm>z> çizgi fleklinde
az miktarda olabilir veya masiftir, yani fazla miktarda kan ekspektoras-
yonu görülebilir. Masif hemoptizi, 24-48 saatte 600 ml'den fazla kan
gelmesidir ve hemoptizisi olan hastalar>n %3-10'unda olabilir. Akci¤er-
lerde günlerdir kan varsa koyu renkli p>ht>lar da ekspektore edilebilir.
n>mlayam>yorsa tan>sal kar>fl>kl>¤a yol açabilir. Psödohemoptizi, kan
oral kavite, burun, farenksten gelip, dilin arkas>ndan bo¤aza do¤ru ak-
t>¤>nda ve öksürük refleksini bafllatt>¤>nda veya hematemezi olan has-
talar>n alt solunum yollar>na kan> aspire etmeleri sonucu olabilir. Oro-
farenkste k>rm>z> renkli pigment üreten aerobik gram negatif basil
olan Serratia marcescens ile kolonizasyon oldu¤unda, balgam k>rm>z>
renkli olabilir ve hemoptizi ile kar>flabilir.
lir, ama daha s>k olarak enfeksiyon, örne¤in tüberküloz (Bölüm 345),
bronflektazi (Bölüm 90), akci¤er apsesi (Bölüm 98) ve kanser (Bölüm
HASTAYA YAKLAfiIM