tizmal hastal>¤> olan hastan>n problemlerini belirlemede gerekli verile- ri öne ç>kararak tan>ya götüren ve tedaviyi bafllatan bir rehberlik sa¤- lamaktad>r. güçlük çekmek hastay> doktora götüren ve durumun etkisini belirle- yen faktörlerdir. Romatizmal flikayetleri olan hastaya genel t>bbi yak- lafl>mda en önemli nokta fizik muyeneninde içinde yer ald>¤> güveni- lir, do¤ru bir öyküdür. Genel olarak, ço¤u romatizmal hastal>¤>n tan>- s> için sadece s>n>rl> say>da test yapmak gerekli olmaktad>r, fakat bir çok laboratuar analiz, görüntüleme metodu ve di¤er yaklafl>mlarla ba- z> de¤erlendirmeler yapmak gerekebilir. medeki her noktada (öykü, fizik muayene ve laboratuar testleri) hangi dokuyu etkiledi¤ini sorgulamak önemlidir. A¤>rl>kl> etkilenen doku paternini tan>mak direk olarak hastal>¤>n primer iliflkili oldu¤u doku- ya do¤ru dikkatleri çekebilir. Kas-iskelet problemleri olan hastan>n de- ¤erlendirmesindeki klinik yaklafl>mlara geçmeden önce etkilenen ya- p>lar>n patofizyoloji ve anatomilerini gözden geçirmek faydal>d>r. rak bilinen membran yap> makrofajlar>n oluflturdu¤u ince bir tabaka (Tip A hücreler) ve fibroblastlardan (Tip B hücreler) oluflur, Kemik ucu yüzeyini saran hyalin k>k>rdak eklem için kaygan bir yüzey sa¤- lar. K>k>rdak yüksek su içeri¤ine sahiptir ve besinlerini sadece plazma- n>n bir ultrafiltrat> olarak sinoviun taraf>ndan üretilen sinovial s>v>dan sa¤lar. Sinovium, sinovial s>v>ya hyalüronik asit gibi özel molekülleri sekrete eder. Normal bir kemik ucu k>k>rdak ile desteklenmelidir. Ek- lem kapsülü ve ligamanlar periost ile birleflir ve ilave bir destek sa¤lar. Periartiküler anatomi eflit derecede önemlidir ve her eklemle iliflkili tendon, bursa ve kaslar> kapsar. r>d>r. Kas-iskelet dokular> ile iliflkili bozukluklar Tablo 277-1 ve fiekil 277-1B'de özetlenmifltir. Romatoid artrit(RA) gibi sinovial inflamatuar bozukluklar sinoviumda bafllar ve daha sonra k>k>rdak, eklem kapsü- lü ve kemik hasar> geliflir. Ligaman ve tendonlar>n kemik yüzeyine ya- p>flma bölgeleri olan entezis alanlar>ndaki enflamasyon ankilozan spondilit gibi seronegatif spondiloartritlerin karakteristik bir özelli¤i- dir. Gut ve pseudogut gibi kristal depo hastal>klar> da eklem inflamas- yonuna sebep olabilir. Enfeksiyonlar primer olarak eklem bofllu¤unu (septik artrit) veya kemi¤i (osteomyelit) tutar. Noninflamatuvar, deje- neratif bir hastal>k olan osteoartrit (OA) k>k>rdakta bafllar ve k>k>rdak hasar>na, subkondral yeni kemik oluflumlar>na ve kemik kenarlar>nda afl>r> büyümelere sebep olur. Ayr>ca, sinovial inflamasyon ve travma- ya sekonder k>k>rdak kayb>da olabilir. Kemi¤in osteonekrozu kemik ucu yüzeyinin kollaps>na ba¤l> k>k>rdak hasar> ile iliflkilidir. Kaslar>n inflamatuvar hastal>klar> genellikle a¤r>s>z proksimal kas güçsüzlü¤ü fleklinde ortaya ç>kar. Periartiküler inflamasyon tendon veya bursalar> etkileyebilir ve s>kl>kla eklemlerden kaynaklanan semptomlar ile kar>- flan a¤r> ve tutuklu¤a sebep olur. Son olarak, yayg>n klinik bir problem ve eklemlerde a¤r> ile karakterizedir. Fakat, inflamasyon veya fliflli¤in objektif kan>t> yoktur. yard>mc>d>r. rimi 16 yafl>ndan önce bafllayan artritlerin üç farkl> formu ile ilgilidir. Genç eriflkinlerde, inflamatuvar ve septik artritler görülebilir fakat OA çok çok nadirdir. RA s>kl>kla orta yafllarda bafllar, oysa yafll>lar OA'e daha yatk>nd>r. Yafll>larda artritlerin s>kl>kla dejeneratif oldu¤u zanne- dilir, hastalarda polimyaljia romatika, RA ve sistemik lupus eritemato- zus (SLE) gibi inflamatuvar olaylardan biride olabilir. keklerde daha s>kt>r. Gut artriti erkeklerde daha s>kt>r ve kad>nlarda menapoz öncesi nadiren atak yapar. yetini ne kadar etkiledi¤ini ö¤renmelidir. Tekrarlayan eklem travma- s>na neden olan bir ifl, yatk>n bireylerde OA geliflimine katk>da bulu- nabilir. r>n saatler-günler içinde geliflimi akut artritin özelli¤idir, genellikle inf- lamatuvar ve travmatik olaylar> gösterir. Günler-haftalar aras>nda sü- ren ara dönemdeki artritler subakut artrit olarak tan>mlan>r iken 6 haf- tadan daha uzun süren semptomlar kronik artriti düflündürür. Kas-iske- let a¤r>lar>n>n ak>lda kalmas> için "OPQRST" k>saltmas> ile de¤erlendi- rilebilir; O= Onset (Bafllang>ç), P= Precipitation (artt>ran veya azaltan faktörler), Q=Quality (Özellik), R= Radiation (Radyasyon), S= Severity (fiiddet) ve T= Timing (Zamanlama). En s>k görülen kas-iskelet sistemi semptomu a¤r>d>r; kas-iskelet sistemi a¤r>s> ile baflvuran bir hastan>n de¤erlendirilmesi ve tan>sal bir yaklafl>m fiekil 277-2'de gösterilmifltir. semptomlar> tan>mlar; oligoartritte (veya pauciartrit) 2-4 eklemde semptom vard>r; poliartrit 5 veya daha fazla eklem tutulumunu ifade eder. Spinal tutulum aksiyel hastal>k olarak isimlendirilir iken ekstremi- telerdeki artritler periferik eklem hastal>¤> olarak adland>r>l>r. Simetrik veya asimetrik periferal eklem hastal>¤> öyküsünü belirlemek önemli- dir. A¤>rl>kl> olarak el ve ayaklar>n küçük eklemleri veya omuz, kalça ve diz gibi büyük eklemlerin tutulumu da tan> aç>s>ndan önemlidir. ki farkt>r. Artrit tan>s> için fizik muayenedeki objektif bulgular bulun- mal>d>r. deki eritem ve >s> art>fl> inflamatuvar hastal>¤> düflündürür. 60 dakika- dan daha uzun süren sabah tutuklu¤u ("gel fenomeni", biraz uzun sü- |