Muayenenin Komponentleri
Kas-iskelet fizik muayenesinin dört temel basama¤> vard>r.
Asimetri, deformite, eritem ve flifllik için inceleme.
Palpasyon
Hassasiyet, >s> art>fl>, sinovial kal>nlaflma ve efüzyon, kemik hiper-
trofisi ve krepitasyon palpasyonu için.
Hareket Aç>kl>¤>
Pasif ve aktif ROM (veya her ikisinin kombinasyonu) hareketleri
yoluyla eklem hareketlerinin yap>lmas>.
Özel Testler
Destekleyici yap>lar> (ligamanlar ve tendonlar gibi) yada tek bir
bölgedeki özel durumlar> (elbile¤indeki karpal tünel sendromunu tes-
pit etmek için Tinel belirtisi gibi) de¤erlendirmek için yap>l>r.
Objektif Eklem Bulgular>
Dikkatli bir muayene eklem ile eklem çevresindeki bozukluklar>
ay>rmada önemlidir.
Eklemledeki hassasiyet tek bafl>na tan> için yetersizdir ve mevcut
bir artritin tan>s> için objektif, görülebilir veya palpabl bir bulgu ile ko-
rele olmal>d>r. Eklem k>zar>kl>¤> (eritem) altta yatan hastal>¤>n geliflim
h>z> ve fliddetine ba¤l>d>r. K>zar>kl>k olmas> infeksiyon veya kristal ar-
trit olas>l>¤>n> akla getirmelidir. Eklemde >s> art>fl> olmas> altta yatan
hastal>¤>n geliflim h>z>na ba¤l>d>r. Eklem fliflli¤i artritin tan>mlay>c> bir
belirtisidir ve eklem efüzyonu (afl>r> eklem s>v>s>) yada inflame/flifl si-
novial membran (sinovisit) taraf>ndan oluflabilir. Bir eklem etraf>nda-
ki kemik hipertrofisi (osteofitik kabar>kl>k) osteoartrit için karakteris-
tiktir. Krepitasyon eklem hareketi s>ras>nda muayene eden el taraf>n-
dan hissedilen sürekli t>rmalay>c> duyudur. yon kronik proliferatif sinoviti gösterebilir, oysa kaba krepitasyon ya
k>k>rdak yüzeyindeki pürüzlerin yada hyalin k>k>rda¤>n tam kayb>n>n
belirtisi olabilir. Eklem hasar> ve deformite genellikle daha önceki ar-
trit ve hasar>n (ligaman gevflekli¤i, eklem subluksasyonu, tendon rüp-
türü yada kontraktür) belirtileridir.
Hareket Aç>kl>¤>
Hem aktif hem de pasif ROM hareketleri eklem fonksiyonlar>n>
de¤erlendirmede önemlidir. Aktif ROM'da eklemde hareketi hasta
bafllat>r; bu test ile eklem mobilitesi yan> s>ra kas, tendon ve sinir in-
nervasyonlar> da de¤erlendirilir. Pasif ROM'da eklem hareketleri mu-
ayene eden kifli taraf>ndan bafllat>l>r; bu test sadece eklem hareketleri-
ni test eder. Aktif ve pasif ROM hareketlerinin birlikte yap>lmas> has-
tay> yönlendirmeyi azalt>r ve muayene edenin etkinli¤ini ve h>z>n> art-
t>r>r. Ne zaman eklem hareketi a¤r>l> tespit edilirse (en iyi aktif
ROM'da gözlenir) a¤r> ve fonksiyon kayb>n>n derecesini belirlemek
için önce nazikçe pasif ROM yapt>r>l>r.
Eklem D>fl> Bulgular
Ço¤u romatizmal hastal>kta multisistemik bozukluklar oldu¤u
için fizik muayene önemli eklem d>fl> özellikleride ortaya ç>karabilir.
Örne¤in, Bölüm 285'de tan>mland>¤> gibi RA'da subkutan nodüller,
parmak ülserleri ve di¤er sistemik özellikler bulunur.
S>n>flama
Klinik de¤erlendirme hangi anatomik yap>larda inflamasyon ol-
du¤unu, hangilerinin hasarland>¤>n> ve fonksiyonun ne flekilde bozul-
Bölüm 277
Romatizmal Hastal>¤> Olan Hastaya Yaklafl>m
1965
K>s>m XXII
Romatoloji
fiEKs>na tan>sal yaklafl>m. CRP = C-reaktif protein; ESR = Eritrosit sedimentasyon h>z>; MRI = Magnetik rezonans; OA = Osteoartrit; FM
= Fizik muayene.
Kas-iskelet a¤r>s>
Özel noktalarda yumuflak
doku hassasiyeti
Fibromyaljiyi düflün
Spondoliartropatiyi
düflün
Öykü ve FM ile de¤erlendir
Objektif flifl
eklem
eklem hastal>¤>
spesifik tan>s> ve uygun
flekilde tedavi
Kristal artriti veya
infeksiyon flüphesi
varsa s>v> aspirasyonu
X-ray ve OA'in
sekonder sebeplerini
de¤erlendir
Altta yatan sebebi
tedavi et medikal veya
cerrahi OA tedavisi
Non-inflamatuvar
eklem hastal>¤>
da
kötüleflme
Öykü, FM ve X-ray ile
de¤erlendir
Normal ESR ve CRP
Bel a¤r>s> ve/veya
entezis hassasiyeti
Eklem
Kemik
Tendon veya bursa
hassasiyeti
Tümör ve infeksiyonu
de¤erlendirmek için
X-ray ve MRI
varsa bursa
aspirasyonu
Gerekirse tendon ve
bursaya steroid
enjeksiyonu
fiEK¤> aktivitesi ve hasar>n> göstermek için flekilli
yöntem. Bu flekil her de¤erlendirme s>ras>nda print edilmifl bir flekilde ya da bir
kafle veya mühür fleklinde hangi eklemlerin aktif veya deforme oldu¤unu göster-
mek için kullan>labilir (Dr Hugh A. Smythe. Toronto izniyle)