cecil yeni web Page 164

Tarama

Kanser insidans oranlar>ndaki e¤rilerin, özellikle tarama ile sapta-

nabilen bölgelerde, önüne geçilmesi mortaliteye göre daha zordur. Ye-
ni bir tarama testinin girmesi kanser insidans>nda, özellikle di¤er yön-
temlerle atlanm>fl, tan>s> konmam>fl tümörler saptan>rsa, ani ve aç>k bir
art>fl olabilir. Örne¤in, 1980'lerin sonlar>nda prostat-spesifik antijen
(PSA) taramas>n>n girmesiyle, ABD'de prostat kanser (Bölüm 211) in-
sidans>nda ani bir art>fl olmufltur (fiekil 185-2). Yukar> do¤ru olan e¤ri,
yafll> erkekler aras>ndaki taraman>n doymas>ndan dolay> 1992'den
sonra, tersine döndü. Raporlanan insidanstaki yukar> e¤im, PSA testi-
nin girmesinden önceki s>kl>¤>na geri döndü.

Yeni tarama testlerinin girmesi, kanserli hastalar aras>ndaki rölatif

sa¤kal>mda geçici e¤rilerin önlenmesi güçleflmektedir (Tablo 185-2).
Tarama testleri, di¤er yöntemlerden daha erken kanser tan>s>n> sa¤lar
ve böylece gerçe¤inden daha uzun sa¤kal>m oranlar>n>n oluflmas>na
yol açar. Buna lead-time bias da denir. Bu bias>, meme ve prostat kan-
serleri gibi taramayla s>kl>kla tan> konulan bölgelere ait rölatif sa¤ka-
l>m iyileflmelerinden tam olarak ay>rmak, tan> an>ndaki evrelere göre
tabakaland>r>lsa bile, zor olabilir. Yeni tarama testleri ile, yaflam> tehli-
keye sokmayan yavafl seyirli tümörlerin tesbitinde art>fla yol açarak,
tan> s>kl>¤>nda de¤iflikli¤e yol açabilir. Tümörlere ait moleküler özel-
liklerdeki geliflmeler, rölatif sa¤kal>m ölçümünde daha homojen tü-
mör gruplar>n> ortaya ç>kararak bu problemi çözebilir.

Demografik Faktörler

Yafl

Birçok tümörün s>kl>¤>, 10 yafl>ndan 84 yafl>na kadar eksponansiyel

flekilde artmaktad>r (fiekil 185-3). Yaflla iliflkili bu art>fl karsinogenezin

Bölüm 185

Kanser Epidemiyolojisi

1336

K>s>m XV

Onkoloji

TABLO 185-1

YÜKSEK R

Kanser Orjini

veya Bölgesi

Özefagus
Melanom
Over
Prostat

Nazofarinks
Penis
Mide
Kolon

Karaci¤er
Korpus uteri
Serviks uteri
Akci¤er ve bronfl

Rektum

Farinks
Larinks
Mesane
Non-Hodgkin

lenfoma

Pankreas

Meme
Tüm bölgeler

Tüm bölgeler

*1993-1997 aras>nda, yafl spesifik oranlara göre, di¤er ölüm nedenleri yokken, 75 yafl>nda kanser tan>s> alman>n kümülatif insidans> (riski).
E = Erkek; K = Kad>n
Parkin DM, Whelan SL, Ferlay J, et al (eds): Cancer Incidence in Five Continents, vol VIII, IARC Ecientific Publications No. 155. Lyon, International Agency for Research on
Cancer, 2002'den al>nm>flt>r.

Yüksek

Alan

Çin, Cixian
Avustralya, Kuizland
ABD, Afrikan Kökenli

Amerikan

Çin, Hong Kong
Uganda
Çin, Changle
Japonya, Hiroflima

Tayland, Khon, Kaen
ABD, Havai
Zimbabwe, Harave
Kanada kuzey bat>

Territory

Japonya, Hiroflima

Fransa, Somme
ABD, San Fransisko

ABD, Afrika Kökenli

Amerikan

Uruguay, Montevideo
ABD, Afrika Kökenli,

Amerikan

Cinsiyet

E
E
K
E

E
E
E
E

E
K
K
E

E
E
E
E

K
E

Yüksek-insidansl> Alanda

Kümülatif

20.4

5.3
1.8

22.4

2.2
0.5

17.8

7.1

10.5

3.1
6.6

11.4

2.9

0.4
2.2
4.9
2.2

1.5

12.4
45.9

33.8

En Yüksek Kümülatif

n* En Düflü¤e

Oran>

253
236
217
204

171
121

99
86

80
66
48
39

32
27
18
12

4.8

4.5

Düflük

Alan

Kuveyt, Kuveytliler
Kuveyt
Çin, Hong Kong
Çin Quidong Country

Belçika, Limburg
Tayland, Songkhla
Hindistan,

Karunagappally

Kanada Yukon
Umman, Omani
Çin, Jiashan
Mali

Kuveyt, Kuveytli

Olmayanlar

Çek cumhuriyeti
Çin jiashan
Hindistan, trivandrum
Mali Bamako

Tayland, Songkhla

Çin, jiashan
Hindistan, trivandrum

Hindistan,

Karunagappally

fiEK, A, 1930-2003, ABD, erkekler, kanser
mortalite oranlar>ndaki zamana göre e¤ilim. B, 1930-2003, ABD, kad>nlar, kan-
ser mortalite oranlar>ndaki zamana göre e¤ilim.

Akci¤er ve bronfl
Prostat
Karaci¤er
Kolon ve rektum

Mide
Pankreas
Lösemi

Erkek

Akci¤er ve bronfl
Meme
Uterus
Kolon ve rektum

Mide
Over
Lösemi

Kad>n

100.000'de Oran>