raz ba¤lanmas> kornifiye zarf>n oluflumunu bafllat>r ve bu da özellefl-
mifl apoptotik bir zarft>r. Di¤er apoptotik hücrelerin aksine korneosit
fagosite edilmez veya parçalanmaz. Epidermal kök hücreler, melano-
sitler, bazal ve suprabazal epidermisin prolifere olan transit-amplifiye
hücreleri apoptozise dirençlidir ve apoptozise karfl> olan bu savunma-
lar integrin ve büyüme faktörü reseptör ba¤lanmas> arac>l>d>r. ve büyüme faktörü ekspresyonu farklanan epidermal kompartmanda
kaybolur ve bu hücreler kemoterapi, Fas gibi ölüm reseptörü aktivas-
yonu ve UV radyasyonla indüklenen apoptozise duyarl>d>r (fiekil 461-
5). Granüler hücre tabakas>nda apoptozis keratinositlerde terminal de-
¤iflikliklere neden olur ve stratum korneumun yap> tafllar> olan ölü
korneositler oluflur.
Endotelyal hücreler de integrin reseptörüyle bazal membran pro-
teinlerine ba¤lanmalar> ve inflamasyon s>ras>nda bu hücreleri koru-
mak için indüklenen antiapoptotik proteinler nedeniyle apoptozise
karfl> dirençlidir. Tam tersi olarak damar>n yeniden flekillenmesi s>ra-
s>nda antiapoptotik savunmalar azal>r ve endotelyal hücreler ölür.
Aktive lenfositler, Langerhans hücreleri ve deriye giren granülo-
sitlerin hepsi apoptozise duyarl>d>r. klar>n> te-
davi etmek için kullan>lan ço¤u fototerapi protokolü Langerhans hüc-
releri ve lenfositleri harap eden UV >fl>k ile indüklenen apoptozise da-
yan>r, bu esnada keratinosit ve melanositlerin relatif direnci alttaki
normal deri hücrelerini korumaktad>r.
Ultraviyole Radyasyon ve Deri
Deri güneflten gelen >fl>nlara maruziyet sonucu oluflan hasara özel-
likle hassast>r. Görünür ve UV >fl>k deriye penetre olur ve önemli biyo-
lojik etkiler ortaya ç>kar>r. Baz> etkiler, örne¤in vitamin D'nin fotoakti-
vasyonu yararl>d>r ancak ço¤u zarar vericidir.
Derinin UV >fl>¤a karfl> belli bir say>da do¤al savunma yollar> var-
d>r. Öncelikle melanin; melanositlerden keratinositlere transfer edilen
bir heteropolimer olarak bazal keratinositleri UV radyasyonuna karfl>
korur. tioredoksin ve süperoksit dismutaz) oksidan hasara karfl> deri hücrele-
rini korur. UV radyasyonuyla makrofajlar epidermise girmek ve ha-
sarl> hücreleri ortadan kald>rmak üzere indüklenirler. UV radyasyonu
ayn> zamanda Langerhans hücrelerinin epidermisten ç>k>p bölgesel
lenf nodundaki T hücrelere antijen sunmas>n> da indükler. Son olarak
UV radyasyonuna cevap olarak keratinositler büyük miktarda IL1 ve
TNF-
üretirler ve antagonist ve tuzak reseptörlerden oluflan komp-
leks bir sistem sitokinle indüklenen hasardan epidermis tamponlan>r.
Bu defanslara ra¤men UV radyasyonu keratinositleri hasarlar ve
maligniteyi indükler. UV radyasyonu ayr>ca lokal ve sistemik immü-
nosupresyonu da indükler, lupus eritematozus gibi apoptotik kerati-
nosit ve otoantijenlerin lenfositlere sunuldu¤u hastal>klar da otoim-
müniteyi indükleyebilir.
Kafl>nt>
Kafl>nma ve a¤r> duyular>n>n her ikisi de myelinsiz C lifleri ile ta-
fl>n>r. Reseptörlerin dermis ve epidermisteki serbest sinir sonlanmala-
r> oldu¤u kabul edilir. Çeflitli bileflikler kafl>nt>y> indükler: aminler
(histamin ve seratonin), proteazlar (papain, kallikrein, tripsin), nöro-
peptidler (substance P, vazoaktif intestinal peptid, kalsitonin geni ile
iliflkili peptid), eikozanoidler, opioidler, sitokin büyüme faktörleri ve
Bölüm 461
Derinin Yap>s> ve Fonksiyonu
2923
K>s>m XIX
Dermatoloji
TABLO 461-2
DER
FONKS
Hastal>k
Etkilenen Gen ve/veya Protein
Pemfigus vulgaris
Keratinositler
Desmoglein 3'e karfl> antikor
Pemfigus foliaseus
Keratinositler
Desmoglein 1'e karfl> antikor
Büllöz pemfigoid
Keratinositler
BP180 ve/veya BP230'a karfl> antikor
Kazan>lm>fl epidermolizis bülloza
Subepidermal ayr>lma
CVII'e karfl> antikor
Büllöz sistemik lupus eritematozus
Subepidermal ayr>lma
CVII'e karfl> antikor
MEKANOBÜLLÖZ HASTALIKLAR (Bölüm 465)
Epidermolitik hiperkeratoz
Suprabazal keratinosit
K1,K10
Epidermolitik palmoplantar keratoderma
Suprabazal keratinosit K9
Epidermolisis bülloza simpleks
Bazal keratinosit
K5,K14
Epidermolizis bülloza
Subepidermal ayr>lma
Laminin 5
Distrofik epidermolizis bülloza
Subepidermal ayr>lm
CVII
KORN
iktiyozis vulgaris
Granüler, stratum korneum
Azalm>fl/eksik filagrin
'Harlequin' iktiyozu
Stratum korneum
Azalm>fl K1/K10, filagrin
X'e ba¤>ml> iktiyoz
Stratum korneum
Steroid sülfataz
Lameller iktiyoz
Stratum korneum
TGM1 (transglutaminaz tip1)
KERAT
Darier hastal>¤>
Suprabazal keratinositler
ATP2A2 (SERCA2)
Hailey-Hailey hastal>¤>
Suprabazal keratinositler
ATP2C1
P
Piebaldizm
Melanositler
c-kit (kök hücre faktör reseptörü)
Hermansky-Pudlak sendromu
Melanosit (melanozom)
HPS-1p
Platelet (platelet yo¤un cisimler) lizozomlar
AP3 adaptör kompleks
3A subünitesi
Chediak- Higashi sendromu
Melanosit (melanozom)
LYST geni
Albinizm
Melanosit/melanozomlar
Tirozinaz,TyRP-1
Vitiligo
Melanosit
Sitotoksik hasar (immün, kimyasal)