background image
ya da önceden var olan protein-enerji malnütrisyonu, yar>-açl>k olarak
bilinen, enerji ve protein ihtiyac>n>n %50'sinden daha az>n>n tüketilme-
si fleklinde tan>mlanan dayan>labilecek bu süreyi k>salt>r.
Kilo Kayb>
Yak>n bir zaman içinde istem d>fl> 10 lb veya bilinen a¤>rl>¤>n>n
%5'den daha fazla kilo kayb>, altta yatan bir hastal>¤>n ya da sosyal du-
rumun tan>s>na yönelik çal>flmalar> bafllatmal>d>r. Sadece yar> açl>kta bi-
le %25'den %30'a de¤iflebilen ve yar>-açl>¤a doku hasar>n>n da eklenme-
si ile %50'ye kadar ç>kabilen ya¤s>z doku kayb> geliflebilmesi ve a¤>r
sepsis, majör vücut yan>¤>, ciddi kapal> kafa travmas> ve multip>l trav-
ma gibi çok ciddi durumlarda %75'lere kadar varabilen vücut a¤>rl>k
kayb>n>n geliflebilmesi nedeniyle, kilo kayb> tek bafl>na doku yap>s> kay-
b>ndaki de¤iflimi ay>rt edemez. Bundan dolay>, istemsiz olarak 10 lb'den
daha fazla kilo kayb> tam bir beslenme de¤erlendirmesi gerekti¤ini ifla-
ret eder. Bilinen vücut a¤>rl>¤>n>n %10'undan daha fazlas>n>n kayb>,
özellikle kas gücünü ve dayan>kl>l>¤>n> azalt>p, fizyolojik fonksiyonlar>
bozmas> nedeniyle protein-enerji malnütrisyonunun bir göstergesi ola-
rak kabul edilmelidir. Yüzde yirmiden daha fazla kilo kayb>, ço¤u organ
sistemlerini önemli ölçüde bozabilecek ciddi protein-enerji malnütrisyo-
nu olarak kabul edilmelidir. Böyle olgularda büyük elektif cerrahi plan-
lan>yorsa, ameliyat öncesi yeterli beslenme uygulanmas> veya en az>n-
dan ameliyat sonras> erken beslenme giriflimi yararl> olur. Paliyatif ya
da küratif radyoterapi veya sistemik kemoterapi planlanm>flsa, tedavi
esnas>nda destekleyici formüllerle, sonda beslenmesi ile yada parenteral
olarak (bu s>ralamaya göre) yeterli beslenmelidir. Bununla birlikte kilo
kayb>, hiç bir primer tedavinin planlanmad>¤> ya da etkili olmad>¤> son
dönem, sistemik bir hastal>¤>n sonucu ise (ör., kanser, son dönem kara-
ci¤er, böbrek ya da akci¤er yetmezli¤i, kazan>lm>fl immün yetmezlik
sendromu) invaziv beslenme deste¤i nadiren gereklidir.
Bölüm 233
Beslenme De¤erlendirmesi
1610
K>s>m XVII
Beslenme
TABLO 233-1
YET
BEL
Genel
Deri
Bafl
Saç
Gözler
A¤>z
Boyun
Toraks
Kar>n
Ekstremiteler
T>rnaklar
Nörolojik
Kan
Klinik Belirti veya Semptom
Bitkinlik, zay>flama,

Psöriyatik rafl, eksamatöz cilt bulgusu
Solukluk,
Folliküler hiperkeratoz
Perifollüküler petefli
Kurutlu dermatit
Morarma
Pigmentasyon de¤ifliklikleri
Skrotal dermatoz
Deride kuruma ve kal>nlaflma
Temporal kas zay>fl>¤>
Seyrelme, incelme ve pigment kayb>
Kolay dökülme
Tirbuflon saçlar
Gece körlü¤ü öyküsü (dikkatli bak>fl sonras>, görmenin bozulmas>)
Fotofobi, bulan>kl>k, konjuktival inflamasyon
Korneal damarlanma
Kserozis, bitot lekeleri, keratomalazi
Glossit
Difl eti kanams>
Keiloz
Angular stomatit
Tad duyusunun azalmas>
Dilde fissür
Dil atrofisi
Nazolabial sebore
Guatr
Parotis büyümesi
Torasik rosari
fiiflkinlik
Hepatomegali
Ödem
Kemik yumuflamas>
Kemik hassasiyeti
Kemikte a¤r>, eklem a¤r>s>
Kas erimesi ve zay>fl>¤>
Kas hassasiyeti, kas a¤r>s>
Kafl>klaflma
Enine çizgilenme
Tetani
Parastezi
Refleks kayb>, düflük el bile¤i, düflük ayak
Vibrasyon ve pozisyon duyu kayb>
Ataksi
Demans, oryantasyon bozuklu¤u
Anemi
Hemoliz
Besin
Kalori
Protein-enerji, çinko
Çinko, A vitamini, esansiyel ya¤ asitleri,
Folat, demir, A vitamini, bak>r
A vitamini, C vitamini
C vitamini
Protein-enerji, Niasin, riboflavin, çinko
C vitamini, K vitamini
Niasin, protein-enerji
Riboflavin
Linoleik asit
Protein-enerji
Protein
Protein
C vitamini
A vitamini, Çinko
Riboflavin, A vitamini
Ribofavin
A vitamini
Riboflavin, niasin, folik asit, B
12
-vitamini, pridoksin
C-vitamini, riboflavin
Riboflavin, pridoksin, niasin
Riboflavin, pridoksin, niasin
Çinko
Niasin
Riboflavin, niasin, demir
Pridoksin
Protein
D vitamini
Niasin, folat, B
12
vitamini
Protein-enerji
Protein-enerji
Protein, tiamin
D vitamini, kalsiyum, fosfor
D vitamini
C vitamini
Protein, kalori, D vitamini, selenyum, sodyum klorür
Tiamin
Demir
Protein
Kalsiyum, ma¤nezyum
Tiamin, B
12
vitamini
Tiamin
B
12
vitamini
B
12
vitamini
Niasin
B
12
vitamini, folat, demir, pridoksin
Fosfor, E vitamini