durumda iken ciddi hastal>¤a neden olan resesif allellerin heterozigot- lu¤u için test edilmeleri üremeyle ilgili kararlar>n verilmesinde bilgi sa¤lar. Hastal>¤a neden olan veya duyarl>l>¤> art>ran mutasyonlar için testler yap>lmas>, hastal>¤>n önlenmesi ve tedavi edilmesi için temel oluflturur. Her iki durumda da, genetik testlerin kullan>m> teknik fak- törlere ve mutasyon durumuyla klinik sonuç aras>ndaki korelasyona ba¤l>d>r. Baz> etnik gruplarda, Afrika kökenli kiflilerde görülen hiper- tansiyon gibi genetik katk>n>n henüz tam olarak belirlenmedi¤i t>bbi sorunlar da vard>r. Bu hastal>klar için spesifik genetik testler henüz ulafl>labilir de¤ilse de, ciddi komplikasyonlar>n önlenmesi için bu has- tal>klar>n zaman>nda belirlenmesi klinik izlemle sa¤lanabilir. Tay-Saks Hastal>¤> için kullan>lmas>na bir model olabilir. Ashkenazi toplumunda görül- dü¤ü flekliyle TSD resesif geçiflli, erken çocukluk yafllar>nda ölümle so- nuçlanan ve ciddi nörolojik bozuklu¤a neden olan bir hastal>kt>r. Lizo- 1970'lerde belirlenmifltir ve bu enzimin aktivitesinin ölçümünün hete- rozigot kiflileri mutasyonu tafl>mayanlardan ay>rt edebildi¤i gösteril- mifltir. Ölçüm heterozigotlar>n saptanmas>nda hemen hemen %100 duyarl>d>r. Risk alt>ndaki toplum için e¤itim programlar>, testlerin ke- sinli¤i ve duyarl> prenatal testler çiftin her iki üyesinin de TSD mutas- yonu tafl>d>¤> durumlarda üreme seçenekleri sa¤lar. Ashkenazi Yahu- dileri toplulu¤unda TSD için topluluk düzeyinde tarama yaklafl>k 30 y>ld>r yap>lmaktad>r. Bu programlar Ashkenazi toplumunda TSD'nin insidans>n> belirgin flekilde azaltm>flt>r. Bugün TSD'ye neden olan 80'den fazla mutasyon bilinmektedir ve DNA'ya dayal> testler Ashke- nazi toplulu¤unda TSD tafl>y>c>lar>n>n %98'ini belirleyebilmektedir. Yüksek duyarl>l>¤> nedeniyle önce enzim testleri yap>lmakta, sonra spesifik mutasyonun saptanmas>, prenatal tan>n>n ve di¤er aile üyele- rinin testlerinin kolaylaflt>r>lmas> için DNA testi yap>lmaktad>r. Rolü: Gauche Hastal>¤> tip 1 Gaucher hastal>¤> Ashkenazi Yahudilerinde, di¤er etnik gruplara göre daha yüksek bir risk olan 1:1000 s>kl>¤>nda görülür. Glukosereb- rozidaz genindeki dört mutasyon Ashkenazi Yahudileri toplulu¤un- aras>ndaki korelasyon bu testlerin kullan>m>na rehberlik eder. Test sonuçlar> tan>y> do¤rulayabilir, tedaviye rehberlik edebilir ve risk alt>ndaki akrabalar>n de¤erlendi- rilmesini önerebilir. |